Dù nhận được nhiều kỳ vọng, “Dưới đáy hồ” lại gây thất vọng khi rơi vào tình trạng “đầu voi đuôi chuột”, thiếu nhất quán trong kịch bản và cảm xúc
Hụt hơi sáng tạo
Cột mốc đáng nhớ đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của phim kinh dị Việt chính là thành công vang dội của Quỷ cẩu vào đầu năm 2024. Đây là bộ phim đầu tiên thuộc thể loại này cán mốc doanh thu hơn 100 tỉ đồng - một con số ấn tượng cho thấy tiềm năng thương mại to lớn của dòng phim tưởng chừng kén người xem.
Sau cú bứt phá của Quỷ cẩu, thị trường nhanh chóng chứng kiến làn sóng kinh dị đổ bộ rạp chiếu. Theo thống kê từ Box Office, tính đến thời điểm hiện tại, tổng doanh thu phòng vé phim Việt 2025 đã vượt mốc 2.200 tỉ đồng, trong đó, kinh dị vẫn là thể loại dẫn đầu, với 9/17 phim điện ảnh ra rạp.
Mở màn năm nay, Đèn âm hồn ra mắt từ ngày 7.2, nhanh chóng thu về hơn 100 tỉ đồng chỉ sau khoảng một tháng. Tuy nhiên, trái ngược với doanh thu khả quan, tác phẩm lại gây nhiều tranh cãi bởi kịch bản rời rạc, ôm đồm và cách kể chuyện theo mô-típ cũ kỹ. Dẫu vậy, nhờ hiệu ứng từ tên tuổi đạo diễn Hoàng Nam cùng chiến dịch truyền thông rầm rộ, bộ phim vẫn vững vàng thống trị phòng vé.
Tiếp nối đà thắng, Nhà gia tiên của Huỳnh Lập “gây sốt” khi chạm tới con số 243 tỉ đồng - lọt top 10 phim Việt ăn khách nhất mọi thời. Sức hút từ những tên tuổi nổi bật như Huỳnh Lập, Phương Mỹ Chi, cùng hiệu ứng thể loại kinh dị - tâm linh đã tạo nên cơn sóng mạnh mẽ thu hút khán giả, đưa dòng phim này lên ngôi một cách ngoạn mục.
Thế nhưng, chỉ sau vài tháng sôi động, thị trường bắt đầu cho thấy dấu hiệu chững lại. Phòng vé Việt rơi vào trạng thái “bội thực” khi liên tiếp đón nhận nhiều sản phẩm thiếu sự đầu tư chỉn chu. Đơn cử như Âm dương lộ chỉ đạt doanh thu khiêm tốn hơn 30 tỉ đồng, chấm dứt chuỗi thành công liên tục của phim kinh dị Việt.
Sự thất vọng nối dài với Năm mười, khi tác phẩm bị đánh giá là “thảm họa” cả về nội dung lẫn diễn xuất, buộc phải rút khỏi rạp chiếu với vỏn vẹn 2,3 tỉ đồng. Dưới đáy hồ, dù được kỳ vọng nhờ khai thác đề tài song trùng mới mẻ, cũng không thể cứu vãn bởi kỹ xảo sơ sài, nội dung thiếu chiều sâu và mạch truyện rời rạc. Phim ngậm ngùi rời rạp sau khi thu về khoảng 27 tỉ đồng.
Những con số này cho thấy dấu hiệu “hạ nhiệt” rõ ràng của dòng phim kinh dị, tâm linh - được xem là “gà đẻ trứng vàng” của điện ảnh Việt trong một năm trở lại đây. Dù dễ tiếp cận và dễ tạo hiệu ứng truyền thông, nhiều phim lại rơi vào lối mòn quen thuộc: Công thức hù dọa một màu, kịch bản thiếu điểm nhấn và sự sáng tạo bị bỏ quên.
Dẫu vậy, sức hút của thể loại này vẫn chưa hoàn toàn giảm nhiệt. Các nhà sản xuất vẫn tiếp tục xem kinh dị - tâm linh là “chiêu bài” hữu hiệu để lôi kéo khán giả đến rạp, bất chấp sự cảnh báo từ thị trường: Nếu không làm mới - khán giả sẽ quay lưng!
Liệu đã “hết thời”?
Thời gian tới, màn ảnh rộng Việt Nam sẽ tiếp tục đón chào loạt phim kinh dị mới như Cô dâu ma, Làm giàu với ma 2, Nhà ma xó, Heo năm móng, Hoàng tử quỷ… Sự phong phú về đề tài và hình thức tưởng như là tín hiệu đáng mừng, nhưng lại khiến không ít khán giả hoài nghi: Liệu các bộ phim này có thể vượt thoát cái bóng của những tác phẩm đi trước, hay sẽ lại lặp lại vòng xoáy cũ với lối kể chuyện một màu?
Dù vẫn còn quá sớm để kết luận phim kinh dị - tâm linh Việt đã bước qua thời kỳ hoàng kim, song những cú “trượt chân” liên tiếp trong thời gian gần đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự cần thiết của đổi mới, sáng tạo và chiều sâu nội dung. Dòng phim này vốn có sức hút đặc biệt bởi khả năng khai thác yếu tố tâm linh, bí ẩn và những khía cạnh văn hóa sâu sắc - thế mạnh không nên bị lãng phí bởi việc chạy theo công thức an toàn.
Những thất bại gần đây phần lớn bắt nguồn từ sự lặp lại về nội dung và mô típ. Quỷ nhập tràng với cốt truyện xác sống vốn đã được thể hiện rõ ràng trong Linh Miêu (2024), hay chuỗi phim xoay quanh nhiệm vụ chở xác như Âm dương lộ, Tìm xác ma không đầu, Làm giàu với ma 2... đều mang dáng dấp na ná nhau, khiến khán giả dễ đoán và dần mất cảm giác bất ngờ. Dưới đáy hồ - dù có ý tưởng song trùng tiềm năng - cũng không tránh khỏi điểm yếu về kỹ xảo và lối kể chuyện rời rạc, khiến trải nghiệm điện ảnh trở nên hời hợt.
Bên cạnh nội dung, điểm yếu “muôn thuở” của phim kinh dị Việt vẫn nằm ở kỹ xảo, hóa trang và cách dựng phim. Không ít tác phẩm vướng lỗi “đầu voi đuôi chuột”, các nút thắt được mở ra một cách thiếu logic, thậm chí khiên cưỡng. Những màn hù dọa - vốn là linh hồn của dòng phim - lại dễ dàng bị khán giả đoán trước.
Trong khi đó, với gu thưởng thức ngày càng cao của công chúng, khán giả mong chờ nhiều hơn ở những tạo hình bứt phá, những cú twist mạnh mẽ và cách lý giải mang tính xã hội, văn hóa rõ nét hơn là những giấc mơ hay oán thù sáo mòn.
Chạy theo thị hiếu chưa bao giờ là điều dễ dàng, đặc biệt với một thể loại đòi hỏi sự kết hợp giữa trí tưởng tượng, kỹ thuật và cảm xúc như kinh dị. Thách thức đặt ra cho các đạo diễn, biên kịch ngày hôm nay là phải tạo được cú “lột xác” thực sự - cả về hình thức lẫn chiều sâu nội dung - để vừa giữ chân người xem, vừa góp phần nâng tầm điện ảnh Việt.
Bởi lẽ, dù đã có nhiều dấu ấn đáng nhớ về số lượng, doanh thu lẫn chất lượng, thì những con số trồi sụt cũng cho thấy điểm nghẽn lớn nhất của dòng phim này: Thiếu bản sắc riêng và tư duy sáng tạo dài hơi.
Đã đến lúc, các nhà làm phim cần dừng lại để nhìn sâu hơn vào bản chất thể loại, từ đó đa dạng hóa góc nhìn, làm mới cách tiếp cận và phát triển nội dung theo hướng bền vững hơn. Có như vậy, phim kinh dị Việt mới sống khỏe và sống đẹp trong lòng khán giả.
HỒNG HẠNH