Đổi mới đề thi, dạy học cũng cần thay đổi

14 giờ trướcBài gốc

Thí sinh tham dự kỳ thi vào lớp 10 THPT năm 2025 tại Hà Nội. Ảnh: Lam Nhi.

Đổi mới nhưng không làm khó học sinh

Khác với lo lắng của nhiều người, rằng thí sinh sẽ “choáng, ngợp” với đổi mới của đề thi Ngữ văn khi ngữ liệu của đề thi được lấy từ các nguồn bên ngoài, không phải tác phẩm trong sách giáo khoa như truyền thống nhiều năm trước đây, ghi nhận từ kỳ thi lớp 10 THPT vừa qua ở nhiều địa phương, thí sinh hoàn thành kỳ thi trong niềm phấn khởi vì đề thi mới nhưng không quá khó.

Không còn những bài văn mẫu. Không còn lo chuyện lệch tủ, lệch đề. Càng không có chuyện thầy đọc, trò ghi chép học thuộc vì với số lượng văn bản học sinh phải đọc ngày nay lớn hơn nhiều lần so với trước đây. Một giáo viên dạy Ngữ văn bậc THCS cho biết, những năm trước, học sinh lớp 9 sẽ học khoảng 20 tác phẩm trong chương trình, trong đó lọc ra 12 tác phẩm nằm trong phạm vi ra đề thi. Nhưng năm nay, xuyên suốt năm học cuối cấp, các em học và chuẩn bị trước hơn 80 văn bản với nhiều thể loại khác nhau theo yêu cầu của chương trình. Nhiệm vụ của giáo viên lúc này chính là thông qua các văn bản đó, giúp học sinh nắm được đặc trưng từng thể loại, hiểu, vận dụng các kỹ năng về đọc - hiểu, về viết nghị luận văn học, nghị luận xã hội để sẵn sàng với bất cứ yêu cầu nào của đề thi.

TS Hoàng Ngọc Vinh - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GDĐT) nhận định, đây có thể xem là bước chuyển mình cần thiết để đánh giá toàn diện hơn năng lực của học sinh theo định hướng của Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Văn hóa đọc cũng được nâng cao khi giáo viên có những yêu cầu cụ thể về văn bản phải đọc, phải học thay vì chỉ gói gọn trong một cuốn sách giáo khoa như trước đây. Thói quen tự học cũng dần dần được bồi đắp vì với số lượng văn bản lớn, học sinh cần phải có sự chuẩn bị trước ở nhà thì khi lên lớp, giáo viên mới đủ thời gian để hướng dẫn các em tìm hiểu, phân tích văn bản.

Đề thi gắn với thực tiễn cuộc sống

Theo đánh giá của giáo viên, đề Toán thi vào lớp 10 của Hà Nội năm nay có sự đổi mới tích cực về cả hình thức và nội dung. Trong đó, bài toán nâng cao mang dấu ấn đột phá, đổi mới hình thức tiếp cận khi không hỏi với các số, biến, chữ cái, biểu thức khô khan để đi tìm giá trị lớn nhất hay giá trị nhỏ nhất như truyền thống các năm trước, mà bắt đầu từ một vấn đề rất thực tế đối với các doanh nghiệp vận tải, đòi hỏi học sinh phải tư duy mô hình hóa thành bài toán, giải bài toán và đưa ra kết luận.

Trong khi đề thi Toán vào lớp 10 của TPHCM năm nay dù vẫn theo hướng ứng dụng nhưng đã không còn tình trạng nước mắt như mưa ra khỏi phòng thi như năm 2024. Các bài toán thực tế đều dễ giải quyết, không quá khó nên dự đoán điểm thi sẽ nhỉnh hơn mức 49 điểm 10 và 560 bài điểm 9 trở lên của năm trước.

Học sinh Việt Nam tham gia các cuộc thi Toán học quốc tế thường đạt xếp hạng cao.Tuy nhiên, trước đó học sinh ít được tiếp xúc với các bài toán thực tế. Tới chương trình giáo dục phổ thông mới đề cao tính ứng dụng của toán học, việc dạy và học đã dần có những thay đổi khi các đề bài đã có nhiều liên hệ thực tế, thậm chí xuất phát từ những vấn đề cụ thể của cuộc sống tạo hứng thú cho học sinh. Dẫu vậy, với tâm lý "học để thi" vẫn ăn sâu vào tâm trí của nhiều người Việt, khi đề thi có những thay đổi rõ nét càng thúc đẩy những chuyển biến trong việc dạy và học theo hướng học đi đôi với hành, học được thì cần phải làm được. Để chuẩn bị tốt nhất cho các bài kiểm tra, bài thi theo định dạng mới, cả giáo viên và học sinh cần có những thay đổi theo hướng tiếp cận với các bài thi như bên cạnh kỹ năng tính toán, cần vận dụng kiến thức đã học, có kỹ năng phân tích, khả năng đọc hiểu và năng lực mô hình hóa toán học... để giải quyết đề toán.

Học phải đi đôi với hành là yêu cầu bức thiết đặt ra trong thời đại ngày nay. GS. TSKH. NGND Vũ Minh Giang - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam nhìn nhận ngày nay khoa học bùng nổ hằng ngày, không thể dạy học theo kiểu nhồi nhét kiến thức, tiếp cận nội dung mà không thể vận dụng vào thực tiễn mà cần đổi mới trên nền tảng kiến thức cơ bản phải dạy trẻ cách ứng xử với cuộc sống, tức là phải khơi dậy năng lực.

Thu Hương

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/doi-moi-de-thi-day-hoc-cung-can-thay-doi-10308107.html