Đổi mới sáng tạo năng lượng: Chìa khóa hiện thực hóa mục tiêu Net Zero 2050

2 giờ trướcBài gốc

Sự kiện là diễn đàn chuyên sâu nhằm lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, thúc đẩy ứng dụng công nghệ sạch, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển năng lượng bền vững và cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh Quốc hội vừa thông qua Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, cùng với việc triển khai Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Đây là những nền tảng pháp lý và định hướng quan trọng, tạo động lực mới cho quá trình chuyển dịch năng lượng quốc gia.

Chương trình quy tụ hơn 200 đại biểu là lãnh đạo các bộ, ngành, tổ chức nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp công nghệ - năng lượng trong và ngoài nước.

Nội dung chính của diễn đàn gồm hai phần: tham luận chuyên đề và tọa đàm đối thoại. Các tham luận tập trung vào những chủ đề then chốt như bảo đảm an ninh năng lượng, làm chủ công nghệ chế tạo thiết bị biến đổi năng lượng, chuyển đổi số ngành điện, cơ chế tài chính cho đổi mới sáng tạo, cũng như công cụ phân tích dữ liệu phát thải phục vụ chuyển đổi xanh.

Phiên tọa đàm tạo cơ hội để cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp cùng trao đổi giải pháp hợp tác công - tư, thúc đẩy nghiên cứu - ứng dụng và mở rộng mạng lưới đổi mới sáng tạo trong năng lượng.

Ông Đặng Hải Dũng - Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) chia sẻ tại diễn đàn

Theo ông Đặng Hải Dũng - Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương), dân số Việt Nam dự kiến đạt 102 triệu người vào năm 2025, kéo theo nhu cầu năng lượng ngày càng gia tăng. Trong giai đoạn 2001 - 2010, nhu cầu điện tăng 13% mỗi năm, giai đoạn 2011 - 2015 tăng khoảng 11%/năm.

Các nguồn năng lượng sơ cấp hiện tại không đủ đáp ứng, khiến Việt Nam từ năm 2023 đã phải nhập khẩu than cho phát điện và khí hóa lỏng LPG.

Trước thực tế này, việc thực hiện Nghị quyết 70 cần dựa trên bốn trụ cột: sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu; triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn.

Ở góc nhìn công nghệ, GS.TS Lê Minh Phương - Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Bách khoa TP.HCM, cho biết đến cuối năm 2023, Việt Nam đã lắp đặt hơn 20 GW điện mặt trời và 5 GW điện gió, tốc độ thuộc nhóm cao trong khu vực. Tuy nhiên, hơn 90% thiết bị then chốt như inverter, bộ sạc xe điện hay hệ thống lưu trữ năng lượng vẫn phải nhập khẩu. Điều này khiến Việt Nam đối mặt với rủi ro phụ thuộc công nghệ và bỏ lỡ cơ hội phát triển công nghiệp trong nước.

Ông nhấn mạnh, làm chủ công nghệ chế tạo thiết bị biến đổi năng lượng không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn mang ý nghĩa chiến lược quốc gia, mở ra cơ hội phát triển công nghiệp hỗ trợ, vi mạch, bán dẫn và công nghệ số liên quan như AI, IoT và công nghệ pin.

Đặc biệt, theo GS.TS Phương, nền tảng đổi mới sáng tạo sẽ mở ra “vùng đất mới” cho các startup công nghệ cao trong lĩnh vực năng lượng. Các ứng dụng tiềm năng trải rộng từ microgrid, thành phố thông minh, quản lý năng lượng dân dụng cho tới giao thông điện hóa. Đây là cơ hội để hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, gắn kết viện - trường - doanh nghiệp.

GS.TS Lê Minh Phương - Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Bách khoa TP.HCM, cho biết đến cuối năm 2023, Việt Nam đã lắp đặt hơn 20 GW điện mặt trời và 5 GW điện gió, tốc độ thuộc nhóm cao trong khu vực

Ở khía cạnh tài chính, ThS. Nguyễn Thị Minh Huệ - Giám đốc Dự án Công ty Tư vấn Dịch vụ và Đổi mới Khí hậu Klinova, cho rằng nhà nước cần hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn triển khai dự án năng lượng xanh. Giải pháp là tích hợp tiêu chí ESG trong thẩm định dự án của ngân hàng, đồng thời hợp pháp hóa tín chỉ Carbon để hình thành công cụ tài chính xanh, giúp doanh nghiệp giảm chi phí và huy động nguồn vốn quốc tế.

Ngoài ra, việc phát triển các quỹ đầu tư xanh, quỹ bảo lãnh tín dụng xanh cùng chính sách ưu đãi về thuế, phí và vốn vay sẽ khuyến khích doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, đồng thời xây dựng thị trường điện cạnh tranh hơn, cho phép doanh nghiệp bán điện trực tiếp thay vì chỉ qua EVN.

Diễn đàn cũng ghi nhận nhiều ý kiến đồng thuận rằng để hiện thực hóa mục tiêu Net Zero 2050, Việt Nam cần một chiến lược tổng thể kết hợp giữa chính sách kiến tạo - công nghệ tiên tiến - tài chính xanh - nhân lực chất lượng cao.

Sự gắn kết giữa Nhà nước, nhà khoa học và doanh nghiệp sẽ là “tam giác vàng” để hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong năng lượng, giúp đất nước chủ động về công nghệ, đảm bảo an ninh năng lượng, đồng thời kiến tạo nền kinh tế xanh - sạch - bền vững.

D.L

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/doi-moi-sang-tao-nang-luong-chia-khoa-hien-thuc-hoa-muc-tieu-net-zero-2050-323555.html