Có 853 loài cây dược liệu quý, hiếm, có giá trị kinh tế cao ở Quảng Ngãi
Khu vực phía Tây của tỉnh Quảng Ngãi có khí hậu mát mẻ, độ ẩm cao, lượng mưa lớn và hệ sinh thái rừng nguyên sinh ở vùng Tây Trường Sơn. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển cây dược liệu.
Qua điều tra sơ bộ, Quảng Ngãi có 853 loài cây dược liệu quý, hiếm, trong đó có 30 loài có nhu cầu lớn trên thị trường và khoảng 25 loài được trồng và sử dụng rộng rãi, có giá trị kinh tế cao, như Sâm Ngọc Linh, Đảng Sâm, Đương Quy, Ngũ Vị Tử... Đặc biệt, Sâm Ngọc Linh là loài cây đặc hữu, quý hiếm, được xem là "Quốc bảo" của Việt Nam với giá trị vượt trội so với các loài sâm khác.
Đến hết năm 2024, toàn tỉnh có gần 9.800 ha dược liệu, với hơn 2.900 ha Sâm Ngọc Linh, hơn 1.200 ha Đảng sâm. Hình thành một số vùng trồng dược liệu tập trung, như vùng Sâm Ngọc Linh tại xã Măng Ri, xã Ngọc Linh và xã Xốp, vùng Sâm dây tại xã Tu Mơ Rông...
Trên cơ sở tiềm năng, thế mạnh, nhiệm kỳ 2025-2030, tỉnh Quảng Ngãi xác định ưu tiên phát triển nông nghiệp hữu cơ, gắn với xây dựng thương hiệu theo địa danh và đặc sản vùng miền, kinh tế dược liệu, với trọng tâm là sâm Ngọc Linh và các loài dược liệu quý đặc hữu. Phấn đấu trở thành vùng trọng điểm dược liệu của quốc gia.
Quảng Ngãi đang tập trung phát triển các vùng chuyên canh sản xuất cây dược liệu.
Nằm tiếp giáp với xã Măng Ri là xã Ngọc Linh, địa phương thuộc vùng sâu, vùng xa và đặc biệt khó khăn của tỉnh Quảng Ngãi. Xã Ngọc Linh có 98% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là người dân tộc Xơ Đăng. Kinh tế của xã chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, nhất là trồng cây dược liệu.
Thay đổi nếp nghĩ, cách làm, những năm qua, người dân xã Ngọc Linh đã nỗ lực lao động sản xuất, trồng cây dược liệu để vươn lên làm giàu chính đáng. Tiêu biểu như hộ dân A Nghi, ở thôn Kung Rang. Hiện nay, gia đình ông A Nghi đang trồng 5.000 cây sâm Ngọc Linh dưới tán rừng. Được sự quan tâm hỗ trợ của cán bộ địa phương, gia đình ông Nghi đã nắm được kỹ thuật trồng và chăm sóc sâm Ngọc Linh. Vườn sâm Ngọc Linh sinh trưởng tốt, mỗi năm cho thu nhập trên 200 triệu đồng.
Trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, với sự quan tâm của tỉnh và sự chung sức, đồng lòng của người dân, diện mạo nông thôn ở xã Ngọc Linh đã thay đổi rõ rệt, đời sống của người dân được nâng lên. Địa phương đã phát triển được hơn 40ha sâm Ngọc Linh dưới tán rừng và hơn 2.200ha cây dược liệu khác.
Xã có 2 sản phẩm OCOP 3 sao; 3 hợp tác xã và 41 tổ hợp tác nông nghiệp, với 800 thành viên tham gia. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo ở xã Ngọc Linh giảm còn 24%, thu nhập bình quân đầu người đạt 32 triệu đồng/năm.
Quảng Ngãi có nhiều tiềm năng phát triển cây dược liệu
Tại thôn Làng Mới, xã Ngọc Linh có 150 hộ dân. Đến nay, người dân trong thôn đã trồng được 22 nghìn cây sâm Ngọc Linh, 2ha cây sâm dây, chăn nuôi trên 1.200 con gia súc, gia cầm. Thôn có 2 tổ hợp tác trồng sâm Ngọc Linh hoạt động hiệu quả. Thu nhập bình quân đầu người của thôn đạt 36 triệu đồng/năm. Hiện nay, trên địa bàn thôn còn 10 hộ nghèo.
Xã Măng Ri có gần 100% dân số là đồng bào dân tộc Xơ Đăng. Những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Măng Ri đoàn kết, chung sức phát triển kinh tế, xã hội; trong đó, chú trọng phát triển các loại dược liệu nhằm nâng cao đời sống, giảm nghèo bền vững.
Trước đây, đời sống người dân vô cùng khó khăn, chủ yếu dựa vào rẫy và sản vật rừng. Khi đó, chưa biết giá trị của sâm Ngọc Linh, người dân chủ yếu khai thác để chữa bệnh và đổi nhu yếu phẩm. Sau này, khi biết sâm Ngọc Linh có giá trị kinh tế cao, người dân mới bắt đầu trồng loại cây này, nhờ đó đã mang lại nguồn thu nhập cao cho người dân. Hiện đời sống người dân ở thôn Pu Tá hiện nay thay đổi nhiều. Bà con đã xây được nhà ở kiên cố, nhiều hộ mua xe ô tô, con cái được đến trường đầy đủ.
Với định hướng phát triển dược liệu thành ngành kinh tế mũi nhọn, tập trung vào sâm Ngọc Linh và cây đặc hữu, hướng tới vùng trọng điểm dược liệu quốc gia. Mục tiêu của tỉnh là xây dựng Quảng Ngãi thành một trong những vùng trọng điểm dược liệu của cả nước, góp phần cung cấp nguyên liệu cho ngành dược phẩm trong nước và xuất khẩu. Đây không chỉ là hướng đi phù hợp với điều kiện tự nhiên mà còn mở ra cơ hội phát triển bền vững cho vùng Tây Quảng Ngãi, nơi phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.
Tâm Anh