Sáng 21/12, Đảng bộ, Nhân dân xã Trung Lộc và con cháu trong dòng họ Võ Đức (huyện Can Lộc) tổ chức lễ khánh thành nhà thờ, đón nhận bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh nhà thờ Võ Đức Vọng, Võ Đức Ngao.
Lãnh đạo Sở VH-TT&DL trao bằng công nhận di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh cho cấp ủy, đại diện chính quyền xã Trung Lộc và dòng họ Võ Đức.
Văn quan Võ Đức Vọng là tổ đời thứ 9, Võ quan Võ Đức Ngao là đời thứ 15 của dòng họ Võ Đức, được con cháu dòng họ và Nhân dân trong vùng kính cẩn tôn thờ tại đình làng như những vị Thành hoàng bảo hộ cho dân làng Khố Nội xưa.
Theo gia phả dòng họ, Võ Đức Vọng là con trai của Lão Nhiêu Võ Đức Vệ và là đích tôn của Lương y Võ Thiện Tâm. Thuở nhỏ, ông nổi tiếng là người thông minh, chăm chỉ đèn sách, nối dài truyền thống khoa cử của các bậc tiền bối. Võ Đức Vọng là Giám sinh Quốc Tử Giám, sau đó được sung vào hàng văn quan của triều đình. Do có nhiều công lao phục vụ triều chính, là người cương trực, cần mẫn với công việc, ông được triều đình tin dùng và ban phong chức tước ghi nhận công đức. Sau khi mất, ông được triều Lê ban sắc phong thần, chuẩn cho dân làng Khố Nội thờ phụng. Sang triều Nguyễn, vua Khải Định ban sắc gia tặng Linh phù Dực bảo trung hưng Tôn thần tướng quân.
Võ Đức Ngao sinh vào khoảng nửa đầu thế kỷ XVIII, là con trai thứ của Thập Lý hầu Hương Trưởng. Nửa đầu thế kỷ XVIII, xã hội Đại Việt vẫn đang trong cơn khủng hoảng bởi Chúa Trịnh chuyên quyền nắm hết mọi quyền lực và điều khiển cả cung vua cùng phủ chúa. Đến khoảng giữa thế kỷ XVIII, khi Trịnh Doanh, rồi Trịnh Sâm lên ngôi chúa, Lê Hiển Tông lên ngôi vua lấy niên hiệu Cảnh Hưng (1740-1786) thì tình hình đất nước mới bước vào thời kỳ ổn định và phát triển. Tuy vậy, chúa Trịnh vẫn chuyên quyền và càng gia tăng thế lực, thậm chí còn mở rộng thanh thế đánh chiếm các vùng Thuận Hóa, Thuận Quảng của chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
Lễ rước bằng từ trụ sở UBND xã Trung Lộc về dòng họ.
Trong bối cảnh lịch sử ấy, ông đã đầu quân cho lực lượng Cẩm y vệ dưới chính quyền Lê - Trịnh tham gia cuộc Nam chinh theo chúa Trịnh Sâm tiến đánh chúa Nguyễn, tham gia đàn áp các cuộc nổi dậy cướp phá của các đảng giặc, nhất là quân cướp biển phương Nam luôn quấy phá cướp bóc vùng ven biển Thanh - Nghệ. Trận tuyến nào, tướng quân Võ Đức Ngao cũng tỏ rõ tính tiên phong, sự dũng cảm và đã lập công xuất sắc nên được vua Lê ban sắc phong thưởng ghi nhận công lao đóng góp của ông. Sau khi mất, tướng quân Võ Đức Ngao được triều đình ban sắc phong thần giao cho dân làng Khố Nội lập đền thờ phụng. Vua Khải Định triều Nguyễn cũng ban sắc gia tặng Linh phù Dực Bảo trung hưng tôn thần.
Nhà thờ Võ Đức Vọng, Võ Đức Ngao là công trình văn hóa tâm linh, nơi thờ hai vị Tôn thần và các vị tổ họ Võ Đức được xây dựng từ thời Bảo Đại năm thứ 8 (1933) ở thôn Mục Hòa (xóm 10), xã Trung Lộc, đến nay đã hơn 90 năm. Tháng 4/2024, nhà thờ được trùng tu tôn tạo lại một số hạng mục. Đến nay, sau 7 tháng thi công, công trình đã hoàn thành nhà thượng điện, nhà bái đường, cổng tứ trụ, lát sân trước, mương thoát nước với tổng nguồn kinh phí hơn 1,3 tỷ đồng từ sự đóng góp của con cháu dòng họ.
Các đại biểu và đại diện dòng họ cắt băng khánh thành nhà thờ.
Thể theo nguyện vọng của địa phương và dựa trên những giá trị của di tích, UBND tỉnh đã xếp hạng Nhà thờ Võ Đức Vọng, Võ Đức Ngao là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh (Quyết định số 1985/QĐ-UBND ngày 15 tháng 8 năm 2024).
Anh Thư - Quốc Huy