Sáng ngày 21/10, đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn ở hai tỉnh Khánh Hòa và Lâm Đồng đã nô nức khai hội Katê năm 2025.
Lễ hội Katê là một trong những hoạt động văn hóa- tín ngưỡng truyền thống tiêu biểu và quan trọng nhất của đồng bào Chăm Bàlamôn, có màu sắc, ý nghĩa tựa như Tết Nguyên đán của người Việt, diễn ra vào ngày cuối của tháng 6 và ngày đầu của tháng 7 Chăm lịch hàng năm, năm nay nhằm ngày 20-21/10 dương lịch, trong đó ngày 21/10 là ngày chính lễ.
Sáng ngày 21/10, bà con đồng bào Chăm, cùng đông đảo người dân và du khách cùng hòa mình trong không khí lễ hội rộn ràng tại các đền tháp Pô Klong Garai, Pô Rômê, Pô Inư Nưgar (tỉnh Khánh Hòa), Pô Sah Inư (tỉnh Lâm Đồng), nơi đồng thời diễn ra các nghi lễ truyền thống.
Ba con đồng bào Chăm và đông đảo người dân, du khách nô nức khai hội Katê năm 2025. Ảnh: NH.
Cụm tháp Chăm cổ tại di tích quốc gia đặc biệt tháp Pô Klong Garai, phường Đô Vinh, Khánh Hòa. Ảnh: NH.
Trong những ngày này, bà con đồng bào Chăm hân hoan trong màu áo mới, cùng tham gia các nghi thức mang tính chất tâm linh, dâng cúng lễ vật, thỉnh cầu lên thần linh tại các đền tháp và nơi thờ tự ở làng với mong muốn được phù hộ, độ trì cho cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Sau nghi lễ ở các đền tháp và ở làng, các gia đình, dòng tộc đều chuẩn bị mâm lễ vật, là các sản vật địa phương do chính tay người dân làm ra, thành kính dâng lên thần linh để bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong những điều may mắn, tốt đẹp nhất sẽ đến trong năm tới.
Trong thời gian diễn ra lễ hội, tại các làng, cộng đồng dân cư của đồng bào Chăm, cùng với các hoạt động trình diễn văn hóa văn nghệ (biểu diễn múa Chăm, hòa tấu nhạc cụ truyền thống..), sẽ diễn ra các trò chơi dân gian, các hội thi (làm gốm, dệt thổ cẩm, trang trí lễ vật, thổi kèn Saranai..), hoạt động giao lưu, thăm hỏi lẫn nhau... trong không khí vui tươi, tưng bừng, phấn khởi.
Một nghi thức trong Lễ hội Katê của đồng bào Chăm tỉnh Lâm Đồng. Ảnh: HT.
Các chức sắc Chăm Bàlamôn tại Lễ hội Katê 2025 tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: HH.
Lễ hội Katê phản ảnh sâu sắc những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào Chăm nói chung, cộng đồng Chăm theo đạo Bàlamôn nói riêng, thể hiện rõ nét đạo lý uống nước nhớ nguồn, tri ân các thần linh, các bậc tiền nhân đã tạo dựng, bảo vệ cộng đồng có cuộc sống bình an, ấm no, hạnh phúc; cầu mong mưa thuận, gió hòa, mùa màng được bội thu.
Thông qua lễ hội các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn và phát huy, các tinh hoa về ẩm thực, trang phục, văn nghệ dân gian như múa, hát, trình diễn nhạc cụ, nghề thủ công truyền thống cũng được thực hành, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người Chăm tại các địa phương.
Phát biểu khai hội Katê của đồng bào Chăm tỉnh Khánh Hòa tại di tích quốc gia đặc biệt tháp Pô Klong Garai (phường Đô Vinh), Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nguyễn Khắc Hà chúc mừng cộng đồng người Chăm trên địa bàn tỉnh đón mùa lễ hội Katê nhiều niềm vui và ý nghĩa.
Hoạt động chính trong Lễ hội Katê của đồng bào Chăm tỉnh Khánh Hòa diễn ra tại tháp Pô Klong Garai, Khánh Hòa. Ảnh: NH.
Di tích tháp Pô Sah Inư (Lâm Đồng), nơi diễn ra các nghi lễ chính trong Lễ hội Katê của đồng bào Chăm tỉnh Lâm Đồng. Ảnh: HT.
Lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa mong muốn các vị chức sắc, chức việc với khả năng, uy tín của mình tiếp tục tuyên truyền, động viên bà con tín đồ sát cánh cùng nhau giữ gìn và tiếp tục phát huy những giá trị độc đáo của lễ hội Katê, cũng như các lễ hội truyền thống khác của người Chăm trên địa bàn tỉnh. Qua đó, tạo cơ hội để văn hóa Chăm được quảng bá đến bạn bè, du khách gần xa.
Ông Nguyễn Khắc Hà đề nghị các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh tiếp tục có những hành động, việc làm thiết thực, cụ thể để đồng hành, bảo tồn di sản văn hóa Chăm; bảo tồn và phát triển lễ hội Katê trong thời gian tới, góp phần đưa lễ hội Katê của đồng bào Chăm xứng tầm với quy mô, giá trị của một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Trong nghi thức khai hội Katê của đồng bào Chăm tỉnh Lâm Đồng, diễn ra tại tháp Pô Sah Inư (phường Phú Thủy), Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Đinh Văn Tuấn nhấn mạnh, lễ hội Katê năm nay của đồng bào Chăm tỉnh Lâm Đồng không chỉ là dịp để bà con thể hiện tín ngưỡng, nét đẹp văn hóa dân gian mà còn là hoạt động ý nghĩa chào mừng thành công Đại hội Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Lễ vật là các sản vật địa phương, được bà con bày tại chân tháp Pô Klong Garai dâng lên các vị thần linh trong Lễ hội Katê. Ảnh: NH.
Biểu diễn múa Chăm tại Lễ hội Katê 2025 tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: HH.
Lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng khẳng định, Đảng, Nhà nước và Tỉnh luôn tin tưởng sự cộng sức, chung lòng, gắn bó của đồng bào Chăm trong sự nghiệp bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị di sản mang đậm sắc thái văn hóa dân tộc; góp phần cùng ngành văn hóa, thể thao và du lịch chung tay góp sức “Xây dựng văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc”.
Để bảo tồn, phát huy có hiệu quả giá trị Lễ hội Katê phục vụ đời sống tôn giáo, tín ngưỡng của cộng đồng người Chăm và góp phần phát triển du lịch tỉnh nhà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND các xã có đồng bào Chăm sinh sống tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho đồng bào Chăm duy trì và phát huy các giá trị của Lễ hội, khuyến khích việc hướng dẫn, phổ biến rộng rãi về nội dung, ý nghĩa và giá trị của Lễ hội trong cộng đồng;
Quan tâm đầu tư và hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị Lễ hội, ngăn chặn những nguy cơ làm mai một, biến thể hoặc thất truyền các nghi thức trong Lễ hội.
N.H