Động lực để sớm hoàn thành thắng lợi các mục tiêu chiến lược của Đảng

8 giờ trướcBài gốc

Tổng Bí thư Tô Lâm và Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp tại buổi làm việc ngày 7/11/2024.

Từ bỏ tư duy không quản được thì cấm

Công tác xây dựng pháp luật (XDPL) có vai trò, vị trí, tầm quan trọng đặc biệt, có ý nghĩa then chốt để nắm bắt cơ hội, khơi thông, huy động mạnh mẽ nguồn lực cho phát triển, chăm lo cho Nhân dân; không phải ngẫu nhiên mà từ Đại hội XII đến nay Đảng ta đều xác định đột phá về thể chế, trọng tâm là đột phá về pháp luật… Để đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, sớm hoàn thành thắng lợi các mục tiêu chiến lược mà Đảng đã đề ra, thực tiễn nóng bỏng đang đòi hỏi công tác XDPL và tổ chức thi hành pháp luật (THPL) ở tầm cao mới, thật sự tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển. Đây cũng là yêu cầu của các lãnh đạo Đảng, Nhà nước: Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội (QH) Trần Thanh Mẫn…

Cụ thể, tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, QH khóa XV ngày 21/10/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu phải đổi mới mạnh mẽ công tác lập pháp, trong đó chuyển đổi tư duy XDPL theo hướng vừa đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển, tư duy quản lý không cứng nhắc, dứt khoát từ bỏ tư duy không quản được thì cấm. Các quy định của pháp luật phải mang tính ổn định, có giá trị lâu dài. Luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc, không cần quá dài. Những vấn đề thực tiễn biến động thường xuyên thì giao cho Chính phủ, địa phương quy định để đảm bảo linh hoạt trong điều hành.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, đổi mới quy trình xây dựng tổ chức thực hiện pháp luật, bám sát thực tiễn, đứng trên mảnh đất thực tiễn Việt Nam để xây dựng các quy định pháp luật phù hợp, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không nóng vội nhưng không cầu toàn để mất thời cơ; lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể. Thường xuyên đánh giá hiệu quả chất lượng chính sách sau ban hành để kịp thời điều chỉnh bất cập, mâu thuẫn, giảm nhiều thất thoát, lãng phí nguồn lực, chủ động phát hiện và tháo gỡ nhanh nhất những điểm nghẽn có nguyên nhân từ các quy định của pháp luật.

Tiếp đến, ngày 7/11/2024, nhân Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11), Tổng Bí thư Tô Lâm đã có buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp và có phát biểu quan trọng. Nhắc lại vấn đề đổi mới tư duy XDPL, Tổng Bí thư đề nghị nghiên cứu thêm, tinh thần là dứt khoát từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”. Mục tiêu vươn tới của các điều luật là: bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân và tổ chức; duy trì và đảm bảo trật tự xã hội; thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội; đảm bảo công bằng và bình đẳng xã hội; thích ứng với sự phát triển của xã hội; minh bạch và dễ tiếp cận; mang tính hệ thống và chặt chẽ; góp phần xây dựng xã hội tiến bộ, hài hòa, phát triển...

Người đứng đầu Chính phủ cũng thường xuyên chỉ đạo sát sao công tác XDPL. Chủ trì phiên họp thứ ba của Ban Chỉ đạo rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hồi tháng 9/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo nhấn mạnh, việc xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật phải tập trung tháo gỡ vướng mắc; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn nữa; giảm thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho người dân, doanh nghiệp, xóa bỏ cơ chế xin - cho; với tư duy đột phá, tầm nhìn chiến lược, lâu dài cho sự phát triển. Trung ương và các Bộ, ngành chỉ tập trung xây dựng luật pháp, thể chế, cơ chế, chính sách, các chiến lược, kế hoạch, chương trình; đẩy mạnh phân cấp phân quyền, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi cấp dưới và thiết kế công cụ kiểm tra, giám sát; địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 1/2025.

Tại phiên họp chuyên đề XDPL đầu tiên của năm 2025 (ngày 7/1), Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp tục yêu cầu, cần thay đổi tư duy XDPL theo hướng pháp luật phải vừa quản lý được, vừa thông thoáng, khơi thông và huy động mọi nguồn lực để phát triển đất nước; xóa bỏ tư duy không quản được thì cấm, không biết vẫn quản. Thủ tướng một lần nữa nhấn mạnh, thực hiện chủ trương xây dựng và hoàn thiện thể chế là 1 trong 3 đột phá chiến lược, vì thể chế là nguồn lực, động lực cho phát triển, nhưng cũng là “điểm nghẽn của điểm nghẽn”. Tập trung cả 3 đột phá chiến lược đều quan trọng, được xác định từ các kỳ Đại hội Đảng gần đây, với tinh thần “chính sách thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản lý thông minh” để khơi thông mọi nguồn lực của xã hội cho đầu tư phát triển, để đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới, phát triển giàu mạnh, văn minh và thịnh vượng.

Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn cũng đã nhiều lần đề cập đến việc đổi mới tư duy XDPL. Gần đây nhất, phát biểu tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia ngày 13/1/2025, Chủ tịch QH chỉ rõ, cần đổi mới mạnh mẽ tư duy, phương thức, quy trình thủ tục trong hoạt động XDPL: các luật phải ngắn gọn, rõ ràng, chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của QH; không luật hóa các nội dung thông tư, nghị định. Tăng cường phân cấp, phân quyền, cải cách hành chính; chuyển mạnh từ luật thiên về quản lý sang kết hợp hài hòa giữa quản lý có hiệu quả với kiến tạo phát triển, khuyến khích đổi mới sáng tạo, kiên quyết từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”. Đối với những vấn đề cụ thể còn đang trong quá trình vận động, chưa ổn định thì luật chỉ quy định khung và giao cho Chính phủ quy định chi tiết, đảm bảo sự linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành, đáp ứng kịp thời yêu cầu của thực tiễn…

Thường xuyên đánh giá hiệu quả pháp luật sau ban hành

Về công tác THPL, Tổng Bí thư Tô Lâm, tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp nêu trên, đã chỉ đạo 4 nhiệm vụ để nâng cao hiệu quả của công tác này. Đó là: Đổi mới công tác phổ biến giáo dục pháp luật và tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, trước hết là trong cán bộ, đảng viên và cán bộ, đảng viên ngành Tư pháp; Thường xuyên đánh giá hiệu quả pháp luật sau ban hành, chủ động phát hiện và tháo gỡ nhanh nhất những điểm nghẽn có nguyên nhân từ các quy định của pháp luật; Hoàn thiện quy định giải thích, hướng dẫn áp dụng pháp luật theo hướng ban hành các nguyên tắc, tiêu chí, cơ sở giải thích, áp dụng pháp luật để bảo đảm sức sống của pháp luật thay vì thường xuyên thay đổi pháp luật; Đề cao hơn nữa trách nhiệm của Bộ Tư pháp trong đổi mới hoạt động của hệ thống cơ quan thi hành án dân sự, hành chính theo hướng rút ngắn thời gian, giảm thiểu chi phí, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động hành nghề luật sư; bảo đảm công chứng, hòa giải, trọng tài, thừa phát lại, giám định tư pháp phải thiết thực, hiệu quả, vì lợi ích cao nhất của đất nước, của người dân.

Tổng Bí thư cũng nêu rõ, phải coi việc lãnh đạo thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng thành pháp luật và lãnh đạo công tác THPL để bảo đảm thượng tôn Hiến pháp, pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của các cấp ủy, tổ chức đảng, của mỗi đảng viên, trước hết là cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên trong Bộ, ngành Tư pháp.

Còn Thủ tướng trong phiên họp thứ 3 của Ban Chỉ đạo rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật lưu ý tiếp tục rà soát, xác định các bất cập, vướng mắc có tính cấp bách, những “điểm nghẽn” về thể chế cần tháo gỡ để tạo thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, bảo đảm mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô theo đúng yêu cầu nhiệm vụ và chỉ đạo của Chính phủ. Cùng với xây dựng luật, khẩn trương xây dựng ban hành các nghị định hướng dẫn thực hiện luật để tổ chức thực thi các luật kịp thời, hiệu quả…

Từ các quan điểm, chỉ đạo của các lãnh đạo Đảng và Nhà nước, có thể khẳng định, đổi mới công tác XDPL và tổ chức THPL để tận dụng mọi cơ hội phát triển, khơi thông, huy động mạnh mẽ mọi nguồn lực của xã hội là yêu cầu cấp thiết để đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Xuất phát từ yêu cầu trên, Bộ Tư pháp phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia “Đổi mới tư duy xây dựng và THPL đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”. Hội thảo diễn ra vào ngày 6/3, tại Hà Nội, nhằm nhận diện đầy đủ bối cảnh, yêu cầu, tính cấp thiết và giải pháp đổi mới mạnh mẽ công tác XDPL, phát huy cao độ tính đảng trong xây dựng và THPL, nâng cao hiệu quả THPL theo hướng “vừa đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển”; “lấy con người là trung tâm, mục tiêu, chủ thể và động lực phát triển đất nước” trong kỷ nguyên mới.

Nội dung Hội thảo tập trung làm rõ một số điểm chính sau: Nhận diện đầy đủ bối cảnh, các yêu cầu đổi mới công tác xây dựng và THPL để thúc đẩy phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nhận diện đầy đủ nội hàm của đổi mới công tác xây dựng và THPL đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Đánh giá mức độ đổi mới công tác xây dựng và THPL trong từng lĩnh vực của hệ thống pháp luật theo định hướng đã được xác định trong Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Đề xuất các giải pháp mang tính đột phá, cách thức thực hiện việc đổi mới công tác xây dựng và THPL đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Kết quả Hội thảo góp phần quan trọng để các Bộ, ban, ngành Trung ương, địa phương, các cơ quan hữu quan, các chuyên gia, nhà khoa học, các nhà quản lý và hoạt động thực tiễn nghiên cứu, tham khảo, đồng thời là tài liệu quan trọng phục vụ quá trình xây dựng Chỉ thị/Nghị quyết của Bộ Chính trị về “Đổi mới công tác xây dựng và THPL đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.

Hoàng Thư

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/dong-luc-de-som-hoan-thanh-thang-loi-cac-muc-tieu-chien-luoc-cua-dang-post541597.html