Động lực mới thúc đẩy quan hệ EU – Ấn Độ

7 giờ trướcBài gốc

Mối quan hệ EU - Ấn Độ tiếp tục phát triển bất chấp mối quan hệ giữa Ấn Độ và Nga (trong ảnh: Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tại cuộc gặp ở New Delhi ngày 28/2/2025). Ảnh: ANI/TTXVN

Trong bối cảnh địa chính trị thế giới đang có những thay đổi mạnh mẽ, Liên minh châu Âu (EU) đang đẩy mạnh quan hệ với Ấn Độ để tìm kiếm đối tác chiến lược mới, đặc biệt khi mối quan hệ Mỹ - Ấn Độ đang trở nên căng thẳng dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Đằng sau cách tiếp cận hòa giải của EU

Theo trang tin châu Âu euronews.com ngày 5/9, thay vì chỉ trích gay gắt việc Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi bắt tay Tổng thống Nga Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) ở Thiên Tân (Trung Quốc), Brussels đã chọn cách tiếp cận hòa giải. Chỉ vài ngày sau cuộc gặp này, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa đã điện đàm với Thủ tướng Modi, "nồng nhiệt" hoan nghênh cuộc gặp giữa ông với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

"Ấn Độ có vai trò quan trọng trong việc đưa Nga đến hồi kết của cuộc chiến ở Ukraine và giúp tạo ra con đường hướng tới hòa bình", hai nhà lãnh đạo EU tuyên bố, đồng thời khẳng định sẽ thống nhất về chương trình nghị sự chiến lược chung tại hội nghị thượng đỉnh EU - Ấn Độ tiếp theo vào năm 2026.

Ấn Độ nổi lên như ứng cử viên sáng giá trong hợp tác với nhiều yếu tố thuận lợi: quốc gia đông dân nhất thế giới, nền kinh tế phát triển nhanh, lực lượng lao động trẻ, ngành công nghệ cao đang phát triển mạnh, vị trí địa lý chiến lược.

Thương mại song phương đang bùng nổ với kim ngạch hàng hóa trao đổi giữa EU và Ấn Độ năm ngoái đạt 120 tỷ euro, vượt xa kim ngạch giữa Mỹ và Ấn Độ (132 tỷ đô la Mỹ). Ước tính có khoảng 6.000 công ty châu Âu đang hoạt động tại Ấn Độ, tạo ra 2 triệu việc làm trực tiếp và 6 triệu việc làm gián tiếp.

Hợp tác giữa hai bên rất đa dạng, từ biến đổi khí hậu, năng lượng xanh, an ninh hàng hải đến trao đổi sinh viên. Ấn Độ là quốc gia thứ hai sau Mỹ thành lập Hội đồng Thương mại và Công nghệ (TTC) với EU.

Tầm nhìn chiến lược dài hạn

Bà Leyen trong chuyến thăm chính thức New Delhi hồi tháng 2 năm nay - chuyến công du nước ngoài đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai - đã tuyên bố: "EU và Ấn Độ có tiềm năng trở thành một trong những quan hệ đối tác tiêu biểu của thế kỷ này. Và đó là lý do tại sao nó sẽ là nền tảng cho chính sách đối ngoại của châu Âu trong những năm và thập kỷ tới".

Về phần mình, Thủ tướng Modi đáp lại tích cực: "Chuyến thăm của bà Leyen là chất xúc tác lớn nhất sẽ biến tham vọng của chúng ta thành hành động". Hai nhà lãnh đạo đã cam kết đạt được thỏa thuận thương mại tự do vào cuối năm nay.

Điều đáng lưu ý là EU phản ứng với mối quan hệ Ấn Độ - Nga trái ngược với cách họ ứng xử với mối quan hệ Trung Quốc - Nga. Jan Luykx, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Egmont và cựu Đại sứ Bỉ tại Ấn Độ, giải thích: "Mối quan hệ giữa Ấn Độ và Nga dựa trên truyền thống tin cậy địa chính trị lâu đời có từ thời Chiến tranh Lạnh và sự phụ thuộc mạnh mẽ vào thiết bị quân sự của Nga. EU đã chấp nhận thực tế này trong nhiều năm".

Ông Luykx nhấn mạnh: "Mặt khác, Trung Quốc coi Nga là đối tác chủ chốt trong cuộc cạnh tranh với phương Tây. Nếu không có sự hỗ trợ kinh tế từ Trung Quốc, Nga sẽ gặp khó khăn thực sự trong việc theo đuổi cuộc chiến ở Ukraine".

Cơ hội từ sự suy thoái quan hệ Mỹ - Ấn Độ

Trong khi EU đẩy mạnh quan hệ với Ấn Độ, Tổng thống Donald Trump lại có những động thái làm xấu đi mối quan hệ Mỹ - Ấn. Chính quyền Trump đã áp đặt mức thuế 50% lên Ấn Độ để phản ứng với việc nước này mua dầu mỏ của Nga trị giá hàng tỷ USD, khiến người dân Ấn Độ "phẫn nộ" vì cho rằng động thái này "phi lý và thất thường" khi Mỹ không làm điều tương tự với Trung Quốc.

Các tuyên bố của Tổng thống Trump về vai trò trung gian trong xung đột Ấn Độ - Pakistan đã bị các quan chức Ấn Độ bác bỏ. Việc ông Trump đồng ý tiếp đón Tổng tham mưu trưởng quân đội Pakistan tại Nhà Trắng càng gây thêm hoang mang. Theo nguồn tin từ tờ New York Times, người dân Ấn Độ e ngại việc Thủ tướng Modi điện đàm với ông Trump vì lo ngại hậu quả chính trị.

Về triển vọng tương lại, Shairee Malhotra, Phó Giám đốc Quỹ nghiên cứu quan sát (ORF) có trụ sở ở New Delhi, đánh giá EU và Ấn Độ đã học được cách linh hoạt và thực tế hơn, xem xét mối quan hệ thông qua "lăng kính rộng hơn về địa chính trị" thay vì "phân tích từng lĩnh vực nhỏ".

New Delhi với sáng kiến "Sản xuất tại Ấn Độ" là đối tác hấp dẫn để EU giảm thiểu rủi ro từ Trung Quốc và làm giảm tác động của thuế quan Trump (15% đánh vào hàng xuất khẩu EU).

Chuyên gia Malhotra nhận định: "Điều quan trọng nhất là Brussels và New Delhi mang lại cho nhau sự ổn định và các mục tiêu cũng như sự liên kết rộng hơn tương tự. Nếu xu hướng bất ổn và khó lường hiện nay trong quan hệ với Mỹ tiếp tục, điều này thực sự sẽ thúc đẩy động lực phát triển trong quan hệ EU - Ấn Độ".

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/dong-luc-moi-thuc-day-quan-he-eu-an-do-20250906171107466.htm