Động lực và giải pháp cho một xã hội học tập

6 giờ trướcBài gốc

Quan điểm của Tổng Bí thư Tô Lâm về học tập suốt đời không chỉ mang ý nghĩa thực tiễn sâu sắc mà còn liên hệ chặt chẽ với tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng một xã hội học tập và thống nhất với tinh thần "Học, học nữa, học mãi" của Lê-nin.

Các em học sinh dân tộc Mông tại điểm trường Kể Cả của Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở xã Chế Tạo, huyện Mù Cang Chải (Yên Bái). Ảnh (tư liệu): Việt Dũng/TTXVN

Trong bài viết của mình, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định rằng học tập suốt đời không chỉ giúp cá nhân hoàn thiện bản thân mà còn đóng góp vào sự phát triển của Đảng và đất nước. Tổng Bí thư nhấn mạnh rằng trong thời đại công nghệ số, con người cần liên tục cập nhật kiến thức để không bị tụt hậu.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã thẳng thắn chỉ ra thực tế: Dù chủ trương học tập suốt đời đã được khẳng định trong nhiều chính sách của Đảng và Nhà nước, nhưng việc thực hiện vẫn còn nhiều thách thức, hạn chế. Đó là hạn chế về điều kiện tiếp cận giáo dục, khi ở nhiều vùng sâu, vùng xa, cơ hội học tập còn hạn chế do thiếu cơ sở vật chất, giảng viên và tài liệu học tập. Thêm vào đó, là khoảng cách số và khả năng ứng dụng công nghệ khi không phải ai cũng có điều kiện tiếp cận và sử dụng công nghệ một cách hiệu quả phục vụ cho học tập. Trong khi đó công tác đào tạo, bồi dưỡng còn chạy theo số lượng mà chưa thực sự chú trọng tới chất lượng, thói quen tự học, thực học và học tập suốt đời của đội ngũ cán bộ, đảng viên chưa đạt kết quả như mong muốn.

Đặc biệt, Tổng Bí thư chỉ rõ tồn tại tình trạng thiếu động lực học tập trong cộng đồng. Nhiều người vẫn coi việc học chỉ gắn với thời gian ngồi trên ghế nhà trường, thỏa mãn với kiến thức đã học trong các trường lớp, ngại học, ngại khó, không có khái niệm học thường xuyên, học suốt đời. Thậm chí, nhiều người mắc chủ nghĩa cá nhân, bệnh kinh nghiệm, nên trở thành lạc hậu, bảo thủ. Còn một thực tế là có tình trạng học theo phong trào, sính bằng cấp hoặc chỉ học để thăng tiến mà chưa thực sự căn cứ vào đòi hỏi thực tiễn, chưa thấy được giá trị của việc học tập suốt đời, không đào sâu suy nghĩ để vươn lên chinh phục những đỉnh cao mới của kiến thức.

Có thể nói đây là những đánh giá hết sức xác đáng và thực tế của Tổng Bí thư về những hạn chế hiện nay trong việc thực hiện chủ trương “học tập suốt đời”.

Nhiều học sinh đạt thành tích tốt nhờ có kỹ năng tự học online. Ảnh: MP.

Trên cơ sở nhìn nhận thẳng vào thực tiễn, bài viết của Tổng Bí thư phân tích một cách thấm thía về nhu cầu của đất nước đối với đội ngũ cán bộ. Hơn lúc nào hết, đất nước cần những cán bộ có tư duy, tầm nhìn, việc làm đột phá, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám hy sinh. Học tập suốt đời trở thành một quy luật sống, không chỉ giúp mỗi cá nhân nhận biết, thích nghi, không tụt hậu trước sự biến đổi từng ngày của thế giới mà còn làm giàu trí tuệ, hoàn thiện nhân cách, tôi luyện bản lĩnh để giải quyết những đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn. Hoàn thiện về nhân cách và trình độ giúp đội ngũ cán bộ có năng lực khắc phục triệt để những "điểm nghẽn", những biểu hiện hình thức trong tự phê bình và phê bình; xóa bỏ tình trạng trì trệ, tạo ra được đội ngũ cán bộ dũng cảm, nhận thức đúng, chủ động và có quyết tâm, dám chịu trách nhiệm về kết quả công việc, dám chống lại những sự vinh hoa, phú quý không chính đáng và nếu cần, dám hy sinh lợi ích cá nhân vì Đảng, vì Tổ quốc và nhân dân.

Bài viết của Tổng Bí thư tác động mạnh mẽ vào ý thức của mỗi cán bộ, Đảng viên, mỗi người dân, để mỗi người đều nhận thức rõ rằng học tập suốt đời không chỉ là một nhu cầu cá nhân mà còn là một yêu cầu tất yếu để nâng cao năng lực quốc gia. Tư tưởng này hoàn toàn phù hợp với quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người đã từng nhấn mạnh: "Học không bao giờ cùng, còn sống thì còn phải học." Theo Người, học không chỉ là tiếp thu kiến thức từ nhà trường mà còn là tự học từ thực tiễn, từ nhân dân và từ cuộc sống.

Thư viện cộng đồng thôn Giang Cao (xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội) với hơn 5.000 đầu sách, là một "địa điểm học tập suốt đời" của nhiều người dân.

Trong bài viết “học tập suốt đời”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa ra những chỉ đạo hết sức cụ thể với mỗi cá nhân, mỗi cấp ủy, mỗi tổ chức nhằm nâng cao nhận thức và xác định rõ mục tiêu cùng các nội dung học tập. Đặc biệt, Tổng Bí thư kêu gọi cán bộ, đảng viên, các tổ chức Đảng phải tiên phong trong việc học tập, vì đây chính là lực lượng dẫn dắt, định hướng cho xã hội. Những đánh giá thực tiễn và quan điểm của Tổng Bí thư Tô Lâm về học tập suốt đời không chỉ là một định hướng quan trọng mà còn là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay, trong việc tiếp tục tạo dựng nên một một xã hội học tập hiệu quả. Xã hội học tập đó, theo tư tưởng Hồ Chí Minh nghĩa là tạo điều kiện để mọi người đều có thể học hỏi, không phân biệt tuổi tác, trình độ hay hoàn cảnh.

Phát triển văn hóa đọc là một giải pháp thúc đẩy học tập suốt đời. Ảnh: Thanh Thương - TTXVN

Học tập suốt đời không còn là lựa chọn mà đã trở thành điều kiện tiên quyết để mỗi cá nhân phát triển trong thời đại mới. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ vừa là cơ hội, vừa là thách thức, đòi hỏi mỗi người phải có ý thức học tập liên tục. Với sự phối hợp của cá nhân, tổ chức và chính phủ, chúng ta có thể xây dựng một xã hội học tập, nơi mọi người đều có cơ hội nâng cao tri thức và đóng góp cho đất nước. Hơn lúc nào hết, đây là thời điểm triển khai các giải pháp cụ thể, đồng bộ, mang tính dài hạn nhằm tạo dựng môi trường lý tưởng cho việc học tập suốt đời.

Theo đó, các cấp, các ngành, cần hoàn thiện chính sách hỗ trợ giáo dục suốt đời, thông qua việc hỗ trợ tài chính cho các chương trình giáo dục, khuyến khích các đơn vị tham gia đào tạo, hỗ trợ nhân sự nâng cao trình độ. Ngành giáo dục cần xây dựng hệ thống giáo dục mở và linh hoạt hơn nữa, trong đó tăng cường các chương trình học trực tuyến, đào tạo từ xa, thậm chí cả homeschooling - học tại nhà, để người dân có thể học tập mọi lúc, mọi nơi. Cần tiếp tục đẩy mạnh các ứng dụng công nghệ vào giáo dục, đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục, sử dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để cá nhân hóa lộ trình học tập cho từng người, hỗ trợ phổ cập kỹ năng số để người dân có thể tận dụng tối đa các tài nguyên học tập trực tuyến. Cần hoàn thiện các thư viện số, nền tảng học tập miễn phí để phổ cập tri thức rộng rãi. Song song với đó cần có chính sách đãi ngộ hợp lý để thu hút và giữ chân đội ngũ giáo viên, cố vấn có năng lực, đào tạo kỹ năng giảng dạy mới, giúp giáo viên có thể áp dụng phương pháp giảng dạy sáng tạo, phù hợp với từng nhóm đối tượng học viên.

Để xây dựng xã hội học tập, cần xây dựng môi trường học tập cộng đồng.

Quan trọng nhất, là xóa bỏ tình trạng thiếu động lực học tập trong cộng đồng, bằng cách thúc đẩy văn hóa đọc và tự học thông qua việc tổ chức các chương trình khuyến học, khuyến đọc, hội sách, các diễn đàn trao đổi tri thức, khuyến khích phát triển các cộng đồng học tập trực tuyến, nơi mọi người có thể chia sẻ và học hỏi lẫn nhau. Tạo môi trường học tập suốt đời trong mỗi tổ chức và cộng đồng, xây dựng văn hóa học tập, đào tạo lại đội ngũ để đáp ứng với sự thay đổi của công nghệ và thị trường, các địa phương cần phát triển các trung tâm học tập cộng đồng, nơi người dân có thể tham gia các khóa đào tạo miễn phí. Việc nhìn nhận, đánh giá về bằng cấp cũng cần được điều chỉnh, để nâng cao năng lực thực sự của người làm việc. Học tập suốt đời không chỉ là việc tiếp thu kiến thức mà còn là quá trình rèn luyện tư duy, đạo đức và kỹ năng sống. Điều quan trọng là xây dựng ý thức học tập mọi nơi, mọi lúc, từ sách vở, công việc đến các mối quan hệ xã hội. Khi toàn xã hội cùng chung tay, việc học tập suốt đời sẽ không còn là khẩu hiệu mà sẽ trở thành một giá trị cốt lõi, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.

Trong ba tháng qua, hàng loạt quyết sách quan trọng về giáo dục - đào tạo đã được ban hành, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với việc xây dựng một xã hội học tập, từ Thông tư 29 về dạy thêm học thêm, tới chủ trương miễn học phí cho học sinh phổ thông và nay là bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định tầm quan trọng của học tập suốt đời. Những chủ trương, chính sách này có sự tương hỗ lẫn nhau, góp phần tháo gỡ rào cản tiếp cận giáo dục, tạo động lực mạnh mẽ để mỗi người dân, từ học sinh, sinh viên đến cán bộ, công chức và người lao động có nhận thức và điều kiện cho việc học tập không ngừng, học tập mọi nơi, mọi lúc, trên mọi lĩnh vực, để thích ứng với sự phát triển của thời đại, hoàn thiện bản thân, trở thành một nhân tố tích cực trong một tập thể lành mạnh, sẵn sàng cho mọi đổi mới và bứt phá.

Thùy Hương

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/goc-nhin/dong-luc-va-giai-phap-cho-mot-xa-hoi-hoc-tap-20250312203208344.htm