'Đồng minh lớn không thuộc NATO' của Mỹ

3 giờ trướcBài gốc

Theo giới quan sát, Thái tử Mohammed bin Salman đã kết thúc chuyến công du đến Mỹ một cách mỹ mãn với việc được Tổng thống Mỹ chấp thuận bán 48 chiến đấu cơ tối tân F-35, cũng như được tăng cường hợp tác với Washington về năng lượng hạt nhân dân sự. Dù quyết định về chiến đấu cơ F-35 còn phải chờ được Quốc hội Mỹ thông qua, đây vẫn được xem là một hành động mang tính biểu tượng rất lớn và có thể làm thay đổi cục diện Trung Đông.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) tiếp Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman tại Nhà Trắng ngày 18-11. Ảnh: NEW YORK TIMES

Thái tử Saudi Arabia rất biết cách thuyết phục nguyên thủ của Mỹ khi cho biết sẵn sàng đầu tư 1.000 tỷ USD, thậm chí có thể tăng thêm thay vì 600 tỷ USD như ban đầu, vào các kế hoạch hợp tác song phương từ quân sự đến năng lượng hạt nhân dân sự. Trong đó, hợp tác về hạt nhân dân sự với Mỹ sẽ giúp Saudi Arabia vượt qua đối thủ Iran. Theo Thái tử Mohammed bin Salman, Mỹ đã phá hủy năng lực hạt nhân của Iran và Saudi Arabia đang ở thế vô cùng thuận lợi. Còn nếu được trang bị F-35, Riyadh cũng tạo được thế mạnh quân sự với Tehran.

Trang mạng Geo nhắc lại, chiến đấu cơ hiện đại này từng thể hiện hiệu quả trong cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran hồi tháng 6 vừa qua, giúp Israel chiếm ưu thế trên không. Nếu Riyadh được mua máy bay F-35, Israel sẽ bị mất thế độc quyền sử dụng chiến đấu cơ này. Theo đài RFI, dù Saudi Arabia là đồng minh chủ đạo của Washington ở Trung Đông, việc ủng hộ Israel vẫn là trọng tâm trong chính sách đối ngoại của Mỹ trong khu vực. Đây là nguyên tắc có từ lâu, được ghi thành luật năm 2008, quy định Mỹ phải tạo cho Israel lợi thế quân sự về chất lượng so với các nước láng giềng.

Cho đến nay, Israel là nước duy nhất ở Trung Đông sở hữu F-35 và hiện đang nắm giữ lợi thế về chất lượng với thiết bị quân sự này. Các quan chức quốc phòng Israel lo ngại rằng không quân Israel sẽ mất ưu thế trên không trong khu vực nếu Saudi Arabia cũng sở hữu các chiến đấu cơ tiên tiến đó. Hiện trạng quân sự ở Trung Đông cũng sẽ thay đổi.

Trang tin Axios của Mỹ đưa tin Israel đã hy vọng rằng thỏa thuận bán máy bay sẽ phải kèm điều kiện bình thường hóa quan hệ Israel - Saudi Arabia. Tuy nhiên, tại Washington, Thái tử Mohammed bin Salman không đưa ra cam kết chính thức nào. Việc bình thường hóa quan hệ hai nước sẽ phải phụ thuộc vào tiến trình thành lập một nhà nước Palestine.

Trước đó, quyền tự quyết của người Palestine và việc thành lập một nhà nước Palestine đã được đưa trở lại vào kế hoạch của Tổng thống Donald Trump về Dải Gaza để được Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua vào ngày 17-11 vừa qua. Chính quyền Tổng thống Mỹ đã phải nhân nhượng điều kiện ràng buộc của các nước Arab và Hồi giáo. Đổi lại, Riyadh sẽ tham gia vào thỏa thuận Abraham, công nhận nhà nước Israel. Khiến đồng minh chủ đạo Saudi Arabia và đồng minh thân thiết nhất Israel chính thức bình thường hóa quan hệ được coi là trọng tâm ngoại giao của Washington. Tuy nhiên, Thái tử Saudi Arabia đã nói rõ là sẽ không thể vượt qua được chặng này nếu không có những bảo đảm chính trị thực chất cho người Palestine, trong khi đây lại là điều không được Israel chấp nhận.

MINH CHÂU

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/dong-minh-lon-khong-thuoc-nato-cua-my-post824606.html