Tháo gỡ vướng mắc về thể chế
Ngày 16/9, tại Đồng Nai, đã diễn ra Hội nghị cơ chế, chính sách về quản lý, phát triển cụm công nghiệp do Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) phối hợp với Sở Công Thương tỉnh Đồng Nai tổ chức.
Chủ trì hội nghị. Ảnh: Vương Thế.
Phát biểu tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) cho biết, thực hiện các Nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó có nhiệm vụ “rà soát, sửa đổi Nghị định số 32/2024/NĐ-CP ngày 15/3/2024 của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp; Bộ Công Thương đã tiến hành đánh giá tình hình thực hiện Nghị định số 32/2024/NĐ-CP.
Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên, vẫn còn một số nội dung, đề xuất của các địa phương, cơ quan, đơn vị về quản lý, phát triển cụm công nghiệp chưa được giải quyết triệt để ở Nghị định số 32 do chưa phù hợp với quy định của pháp luật chuyên ngành có liên quan.
Trong đó, một số nội dung, quy định cần cập nhật, bổ sung để phù hợp với việc sắp xếp, tổ chức lại bộ máy Nhà nước, nâng cao hiệu quả đầu tư phát triển cụm công nghiệp thời gian tới...
Bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương).
Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) cho biết, việc tổ chức Hội nghị cơ chế, chính sách về quản lý, phát triển cụm công nghiệp này nhằm mục đích lấy ý kiến góp ý của các địa phương đối với 2 nội dung: Dự thảo Báo cáo đánh giá việc triển khai thực hiện Nghị định số 32 và Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 32.
Tại hội nghị, đại diện Sở Công Thương các tỉnh, thành phố đã nêu lên thực trạng và những khó khăn, vướng mắc trong việc phát triển hạ tầng cụm công nghiệp, chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất, kinh doanh; những vướng mắc trong cơ chế chính sách, pháp luật về quản lý còn chồng chéo dẫn đến việc phát triển cụm công nghiệp chưa đạt kết quả như mong muốn.
Bên cạnh đó, một số Sở Công Thương còn gặp khó khi vận hành bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý, phát triển cụm công nghiệp.
Trình bày Báo cáo tình hình triển khai thực hiện Nghị định 32, bà Nguyễn Thị Hoa - Trưởng phòng Phát triển cụm công nghiệp và Tiểu thủ công nghiệp, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) đã nhấn mạnh một số những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện và những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn.
Bà Nguyễn Thị Hoa - Trưởng phòng Phát triển cụm công nghiệp và Tiểu thủ công nghiệp, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương).
Đơn cử, việc đầu tư hoàn thiện vào hạ tầng kỹ thuật tại các cụm công nghiệp do Nhà nước đầu tư và quản lý còn chậm dẫn đến tình trạng đầu tư chắp vá, nhiều hạng mục chưa được đầu tư…; thu hút doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật và các doanh nghiệp thứ cấp vào cụm công nghiệp tại một số địa phương chưa có nhiều chuyển biến.
Về quản lý và phát triển cụm công nghiệp cũng “gặp khó” bởi Nghị định 32 không điều chỉnh nguyên tắc quản lý đã được quy định tại các pháp luật chuyên ngành (đầu tư, đất đai, quản lý và sử dụng tài sản công,…). Đến nay một số nội dung, đề xuất của các địa phương chưa được giải quyết triệt để.
Ngoài ra, các cơ quan Trung ương và địa phương chưa xây dựng được cơ chế, chính sách đủ mạnh để hoàn thiện đầu tư hạ tầng các khu công nghiệp, thu hút doanh nghiệp đầu tư,…
Đề xuất hoàn thiện tổng thể các quy định
Theo bà Hoa, việc sửa đổi, bổ sung hoàn thiện tổng thể các quy định về quản lý, phát triển cụm công nghiệp nhằm hoàn thiện khung pháp lý đủ mạnh, đáp ứng yêu cầu quản lý, phát triển cụm công nghiệp trong thời gian tới là rất cần thiết.
Bộ Công Thương đã đề xuất một số nội dung chính của Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 32 với nội dung cơ bản gồm 4 nhóm vấn đề chính.
Thứ nhất, bổ sung cơ chế, chính sách giao các địa phương dành tối thiểu 20 ha/cụm công nghiệp hoặc 5% tổng quỹ đất đã đầu tư kết cấu hạ tầng cụm công nghiệp cho doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thuê...(Trong đó: sửa đổi, bổ sung đối tượng tổ chức, cá nhân, ngành, nghề đầu tư trong cụm công nghiệp; quy định trách nhiệm của UBND cấp tỉnh xác định quỹ đất tối thiểu trong cụm công nghiệp dành cho doanh nghiệp công nghệ cao thuộc khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thuê, thuê lại...).
Quang cảnh hội nghị
Thứ hai, sửa đổi, bổ sung những nội dung, quy định về quản lý, phát triển cụm công nghiệp để đơn giản hóa, cắt giảm thời gian xử lý thủ tục hành chính, thống nhất trong hệ thống pháp luật (bao gồm: Sửa đổi về hồ sơ, trình tự thành lập, mở rộng cụm công nghiệp; lựa chọn, điều chỉnh chủ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp).
Thứ ba, cập nhật, bổ sung quy định để phù hợp với việc sắp xếp, tổ chức lại bộ máy nhà nước thời gian qua (sáp nhập một số Bộ, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp) và Nghị định số 139/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Công Thương.
Thứ tư, bổ sung một số nội dung, quy định để tăng cường thu hút đầu tư, phát triển cụm công nghiệp theo hướng hiệu quả, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững thời gian tới (như: sửa đổi về điều kiện thành lập, mở rộng cụm công nghiệp; thu hút dự án đầu tư; bổ sung khái niệm một số mô hình cụm công nghiệp khuyến khích phát triển và chính sách ưu đãi...).
Bộ Công Thương kiến nghị Quốc hội xem xét ban hành Luật Đầu tư kinh doanh theo hướng quy định rõ về dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp không phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư; sửa đổi, bổ sung quy định “hình thức lựa chọn nhà đầu tư khác do Chính phủ quy định” (ngoài 03 hình thức: đấu giá, đấu thầu, chấp thuận chủ trương đầu tư).Kiến nghị Bộ Tài chính sớm hoàn thiện xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý (trong đó có tài sản kết cấu hạ tầng cụm công nghiệp).Các bộ, ngành theo chức năng nhiệm vụ được giao, tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện lĩnh vực quản lý của mình liên quan đến cụm công nghiệp; thường xuyên cập thông tin, trao đổi và phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong việc quản lý nhà Nước về cụm công nghiệp.
Hoàng Chiến