Nhằm nâng cao năng lực cấp cứu ngoại viện, ngành y tế Đồng Nai đang từng bước hoàn thiện các điều kiện cần thiết để tiến tới thành lập Trung tâm Cấp cứu 115. Qua đó, rút ngắn thời gian tiếp cận người bệnh và giảm thiểu nguy cơ tử vong, di chứng do chậm trễ trong cấp cứu.
Tỷ lệ bệnh nhân đến cấp cứu bằng xe cứu thương thấp
Nhân viên y tế Bệnh viện Hoàn Mỹ Đồng Nai sơ cứu cho người bị tai nạn giao thông tại hiện trường. Ảnh: CTV
Đồng Nai hiện có mạng lưới y tế khá đồng bộ, rộng khắp từ tỉnh đến cơ sở. Trong đó có 3 bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, 3 bệnh viện đa khoa khu vực, 5 bệnh viện chuyên khoa, 12 bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tư nhân. Ngoài ra, còn có 8 bệnh viện trực thuộc các bộ, ngành đóng trên địa bàn tỉnh.
Các bệnh viện đều có Khoa Cấp cứu chuyên tiếp nhận bệnh nhân đến cấp cứu và có hệ thống xe cấp cứu ngoại viện. Sau khi nhận thông tin có người cần cấp cứu, các bệnh viện sẽ điều xe cứu thương và nhân viên y tế đến hiện trường để tiến hành sơ cứu và chuyển bệnh nhân đến bệnh viện phù hợp nhằm tiếp tục cấp cứu, điều trị. Có những trường hợp được sơ cứu nhanh chóng, đúng cách ngoài hiện trường đã thoát khỏi nguy kịch.
Bác sĩ Trịnh Vũ Thu Hằng, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, cho biết: Tháng 8-2024, sau khi nhận tin báo của người dân có một bé trai bị sét đánh ở sân vận động Đồng Nai, bệnh viện đã khẩn trương điều xe cấp cứu đến hiện trường. Lúc này, bé trai đã trong tình trạng ngưng tim, ngưng thở, đồng tử giãn 2 bên, không có phản xạ ánh sáng. Các nhân viên y tế đã khẩn trương tiến hành các biện pháp cấp cứu, 5 phút sau đó, bệnh nhân có nhịp tim trở lại nhưng còn yếu. Các bác sĩ đã tiến hành sốc điện rồi nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện để tiếp tục cấp cứu tích cực. Nhờ đó, tình trạng bệnh nhân dần cải thiện, được chuyển đến Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai để điều trị chuyên sâu. Rất may mắn, bệnh nhi sau đó đã qua cơn nguy kịch, hồi phục tốt và không để lại di chứng.
Xe cứu thương của Bệnh viện Thuận Mỹ ITO Đồng Nai vận chuyển bệnh nhân đến bệnh viện để cấp cứu. Ảnh: N.D
Tuy nhiên trên thực tế, tỷ lệ bệnh nhân được đưa đến các bệnh viện để cấp cứu bằng xe cứu thương như bé trai nói trên chưa nhiều. Đơn cử như trong 2 năm gần đây, trên địa bàn tỉnh Đồng Nai xảy ra 2 vụ tai nạn lao động nghiêm trọng tại các công ty trên địa bàn huyện Vĩnh Cửu (cũ). Trong đó, vụ tai nạn nổ lò hơi tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại gỗ Bình Minh làm 6 người tử vong và 5 người bị thương. Vụ tai nạn ngộ độc khí CO tại Công ty CP Gạch men Phương Nam chi nhánh Đồng Nai làm 2 người tử vong, 3 người bị ngộ độc khí. Sau khi tai nạn xảy ra, các nạn nhân đều được đồng nghiệp đưa đến Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất (phường Long Bình) để cấp cứu bằng xe máy hoặc xe cá nhân. Đến khi xe cứu thương đến hiện trường, các nạn nhân đều đã được chuyển đến bệnh viện.
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Tường Quang, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất cho biết: Hầu hết bệnh nhân đến cấp cứu tại bệnh viện đều bằng xe cá nhân. Số lượng bệnh nhân đến cấp cứu bằng xe cứu thương rất ít.
Còn tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Đình Quang, Trưởng Khoa Nội thần kinh, kết quả nghiên cứu về phương tiện vận chuyển bệnh nhân bị bệnh đột quỵ đến bệnh viện từ năm 2022 đến năm 2025 cho thấy: Có từ 64-79,5% bệnh nhân đột quỵ được đưa đến bệnh viện cấp cứu bằng xe cá nhân, từ 20-35,4% bệnh nhân được chuyển từ bệnh viện khác hoặc từ Đơn vị đột quỵ tuyến dưới đến. Còn lại chỉ một tỷ lệ rất nhỏ bệnh nhân được chuyển đến bệnh viện để cấp cứu bằng xe cứu thương.
Trong khi đó, với những bệnh nhân bị đột quỵ hay nhồi máu cơ tim, mỗi phút trôi qua đều ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sống còn và mức độ tổn thương của người bệnh. Cấp cứu ngoại viện giúp tiếp cận sớm hiện trường, thực hiện các can thiệp ban đầu như hồi sinh tim phổi, thở oxy, dùng thuốc cấp cứu… Từ đó kéo dài sự sống và bảo vệ các cơ quan quan trọng trước khi người bệnh được đưa đến bệnh viện để can thiệp.
PGS-TS-BS Nguyễn Huy Thắng, Phó Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam, Chủ tịch Hội Đột quỵ TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Cấp cứu ngoại viện không chỉ là “chuyến xe đưa bệnh nhân đến bệnh viện”, mà là một hệ thống y tế chủ động, chuyên nghiệp, quyết định sự sống còn của người bệnh và chất lượng điều trị về sau. Đầu tư và phát triển cấp cứu ngoại viện chính là đầu tư cho sinh mạng, sức khỏe và sự an toàn của cộng đồng.
Hình thành mạng lưới cấp cứu 115 trên toàn tỉnh
Các y, bác sĩ Bệnh viện Thuận Mỹ ITO Đồng Nai khẩn trương chuyển bệnh nhân từ xe cứu thương vào bệnh viện để cấp cứu. Ảnh: N.D
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Văn Bình, Phó Giám đốc Sở Y tế Đồng Nai cho biết: Thời gian qua, lãnh đạo sở cùng đoàn công tác đã tổ chức thẩm định và cấp phép hoạt động cho 22 cơ sở y tế đủ điều kiện tham gia cấp cứu 115. Trong đó có 19 cơ sở ở khu vực tỉnh Đồng Nai cũ, 3 cơ sở ở khu vực tỉnh Bình Phước cũ. Đây được xem là bước chuẩn bị quan trọng để hình thành mạng lưới cấp cứu ngoại viện thống nhất, hướng tới mô hình Trung tâm Cấp cứu 115 trong thời gian tới.
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Bình, khi mạng lưới này vận hành đồng bộ, người dân khi có nhu cầu cấp cứu chỉ cần gọi số 115, hệ thống sẽ định vị vị trí người bệnh và tự động kết nối đến đơn vị cấp cứu gần nhất. Các tổ cấp cứu được bố trí trực 24/24 giờ, sẵn sàng lên đường ngay khi tiếp nhận thông tin để sơ cấp cứu kịp thời và vận chuyển người bệnh đúng cách.
Bác sĩ Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh: Việc xây dựng Trung tâm Cấp cứu 115 được kỳ vọng sẽ góp phần giảm đáng kể “thời gian vàng” trong cấp cứu, đặc biệt với các trường hợp đột quỵ, tai nạn giao thông, nhồi máu cơ tim, chấn thương nặng… Đây là những tình huống mỗi phút chậm trễ đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng và khả năng hồi phục của người bệnh.
Lãnh đạo ngành y tế Đồng Nai cho biết: Thực tế cho thấy nhiều ca bệnh nặng nhập viện trong tình trạng muộn do chưa được cấp cứu ngoại viện đúng cách hoặc vận chuyển không đảm bảo an toàn. Trung tâm Cấp cứu 115 khi được thành lập sẽ có vai trò đầu mối điều phối, quản lý thống nhất hoạt động cấp cứu ngoài bệnh viện, từ nhân lực, phương tiện đến quy trình chuyên môn.
Bác sĩ chuyên khoa II Tạ Quang Trí, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa khu vực Định Quán chia sẻ: Quãng đường từ khu vực Định Quán đến các bệnh viện tuyến chuyên sâu ở khu vực Biên Hòa khá xa. Vì vậy, bệnh viện luôn mong muốn người dân được tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng cao ngay tại địa phương, hạn chế việc phải di chuyển xa và ảnh hưởng đến khả năng cấp cứu, điều trị. Do vậy, bệnh viện đang tiếp tục chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tham gia vào hệ thống cấp cứu 115 của tỉnh. Qua đó, giúp người dân ở vùng sâu, vùng xa được sơ, cấp cứu kịp thời, chuyển viện an toàn.
Không chỉ các bệnh viện công lập mà các bệnh viện ngoài công lập cũng rất quan tâm đến công tác cấp cứu ngoại viện. Bác sĩ chuyên khoa I Trần Văn Hiền, Trưởng Khoa Khám bệnh - Cấp cứu, Bệnh viện Thuận Mỹ ITO Đồng Nai cho biết: Bệnh viện có 2 xe cứu thương để thực hiện nhiệm vụ cấp cứu ngoại viện. Khi có thông tin từ người dân, bệnh viện sẽ điều xe đến hiện trường để sơ, cấp cứu cho người bệnh. Đặc biệt, bệnh viện miễn phí sơ, cấp cứu cho bệnh nhân trong bán kính 15km.
Phó Giám đốc Sở Y tế Đồng Nai Nguyễn Văn Bình cho biết: Khác với việc tự đưa người bệnh đến bệnh viện, cấp cứu ngoại viện với lực lượng được đào tạo bài bản và trang thiết bị chuyên dụng có thể xử trí đúng cách ngay tại chỗ. Điều này giúp hạn chế biến chứng, tránh những sai sót nguy hiểm trong vận chuyển người bệnh, chẳng hạn như di lệch cột sống, sốc mất máu, suy hô hấp. Đồng thời, giúp ổn định tình trạng người bệnh trước khi chuyển tuyến điều trị phù hợp.
Gắn cấp cứu 115 với chuyển đổi số y tế
Phó Giám đốc Sở Y tế Đồng Nai Nguyễn Văn Bình trao đổi với lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất, mạnh thường quân về cấp cứu ngoại viện. Ảnh: Hạnh Dung
Cùng với việc chuẩn bị thành lập Trung tâm Cấp cứu 115, ngành y tế Đồng Nai cũng xác định đẩy mạnh chuyển đổi số là yếu tố then chốt để hệ thống hoạt động hiệu quả. Các nội dung như định vị cuộc gọi cấp cứu, quản lý điều phối xe cứu thương, kết nối dữ liệu bệnh nhân, thanh toán không dùng tiền mặt, bệnh án điện tử… đang được triển khai đồng bộ tại nhiều cơ sở y tế.
Phó Giám đốc Sở Y tế Đồng Nai Nguyễn Văn Bình cho biết thêm: Hiện nay, các bệnh viện đang triển khai ứng dụng công nghệ số vào toàn bộ quy trình khám, chữa bệnh nhằm rút ngắn thời gian chờ đợi, tăng sự hài lòng của người bệnh. Việc ứng dụng công nghệ số cũng sẽ giúp các bệnh viện thuận lợi hơn trong việc điều phối, tiếp nhận bệnh nhân từ tuyến dưới chuyển lên, hạn chế tình trạng quá tải. Như vậy, hệ thống cấp cứu 115 trong tương lai sẽ không chỉ đáp ứng yêu cầu cấp cứu nhanh mà còn minh bạch, hiện đại, thân thiện với người dân, phù hợp với chủ trương chuyển đổi số toàn diện của ngành y tế.
Việc chuẩn bị thành lập Trung tâm Cấp cứu 115 là bước đi chiến lược của Đồng Nai trong nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, đặc biệt trong công tác cấp cứu ngoại viện. Khi trung tâm chính thức đi vào hoạt động, người dân sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ một hệ thống cấp cứu chuyên nghiệp, đồng bộ, phản ứng nhanh, góp phần bảo vệ sức khỏe, tính mạng và giảm gánh nặng cho các cơ sở điều trị.
“Ngành y tế Đồng Nai sẽ tiếp tục hoàn thiện các điều kiện về nhân lực, cơ sở vật chất, cơ chế phối hợp và nguồn lực đầu tư, từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Trung tâm Cấp cứu 115, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của người dân trong giai đoạn mới” - bác sĩ Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh.
Hạnh Dung