Trong bối cảnh Việt Nam cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, Đồng Nai được xem là điểm sáng khi chủ động tiếp cận xu thế tài chính xanh và khởi nghiệp bền vững.
Đồng Nai trước cơ hội đột phá xanh
Theo ông Nguyễn Vĩnh Minh Thành - Chủ tịch sáng lập Viện nghiên cứu phát triển thương hiệu Việt (Viện nghiên cứu) - Chủ nhiệm Đề án hỗ trợ thương mại số cho doanh nghiệp và sản phẩm OCOP, thế giới đang bước vào kỷ nguyên của tăng trưởng xanh và đổi mới sáng tạo. Việt Nam cũng đang triển khai chiến lược tăng trưởng xanh 2021-2030, khuyến khích đầu tư cho công nghệ sạch, năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn và sản phẩm có giá trị cao.
“Đây là cơ hội để Đồng Nai không chỉ giữ vị thế trung tâm công nghiệp, mà còn trở thành trung tâm khởi nghiệp xanh của khu vực phía Nam”, ông Thành nói.
Theo ông Thành, tài chính xanh không đơn thuần là “vốn rẻ”, mà là nhiên liệu kích hoạt đổi mới sáng tạo, giúp khởi nghiệp, doanh nghiệp và nhà đầu tư cùng tham gia chuỗi giá trị bền vững.
Đồng Nai quyết tâm hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050
Trên thế giới, thị trường tài chính xanh đã đạt hơn 500 tỷ USD năm 2023 và tiếp tục tăng trưởng trung bình 30% mỗi năm. Ở Việt Nam, nhiều tổ chức quốc tế đang chuyển trọng tâm đầu tư sang các dự án xanh, trái phiếu xanh và quỹ đổi mới sáng tạo.
Đồng Nai được lựa chọn là một trong những địa phương thí điểm mô hình tài chính xanh, với hạt nhân là quỹ tài chính xanh GAC quy mô 1.500 tỷ đồng trong 5 năm. Quỹ này không chỉ hỗ trợ vốn mà còn tạo hệ thống đánh giá, kết nối và đồng hành cùng startup trong quá trình phát triển.
Khu công nghiệp Hàng Gòn, tỉnh Đồng Nai được chọn xây dựng hạ tầng KCN xanh
6 lĩnh vực ưu tiên gồm: nông nghiệp công nghệ sinh học xanh, năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi số xanh, du lịch sinh thái - văn hóa xanh và vật liệu bền vững. Cơ chế tài trợ linh hoạt, từ vốn mồi 100-500 triệu đồng đến vốn mở rộng lên đến 50 tỷ đồng, giúp đơn vị khởi nghiệp ở mọi quy mô đều có cơ hội tiếp cận dòng vốn xanh.
Bên cạnh đó, Viện nghiên cứu đề xuất xây dựng hệ sinh thái 3 lớp để tạo nền tảng bền vững:
- Hạ tầng tri thức: Đào tạo nhân lực, xây dựng mạng lưới mentor quốc tế, hình thành phòng thí nghiệm đổi mới sáng tạo.
- Hạ tầng tài chính xanh: Quỹ đầu tư mồi, bảo lãnh tín dụng xanh và sàn gọi vốn ESG.
- Dữ liệu và thương hiệu: Ứng dụng hệ thống đo lường DBCI - Digital Brand Capital Index, đánh giá hiệu quả dự án theo 3 tiêu chí tác động môi trường, hiệu quả kinh tế, giá trị xã hội.
Đẩy mạnh tài chính xanh đến các startup
Theo ông Thành, cơ chế “bộ tứ hợp lực” được vận hành song song, gắn kết chính quyền - quỹ đầu tư - doanh nghiệp - trường học. Nhà nước định hướng chính sách và sandbox thử nghiệm, quỹ đầu tư kích hoạt nguồn vốn, doanh nghiệp ươm tạo mô hình, trong khi đại học cung cấp tri thức và nhân lực.
“Khi chính quyền và doanh nghiệp đồng hành, sức mạnh tổng hợp sẽ mở ra những cơ hội vô hạn cho phát triển xanh”, ông Thành chia sẻ.
Một điểm đặc biệt là mô hình chính sách, cho phép startup thử nghiệm sản phẩm và mô hình kinh doanh xanh trong 12-24 tháng mà không bị ràng buộc bởi các quy định hiện hành. Sau khi đánh giá hiệu quả, mô hình sẽ được nhân rộng toàn tỉnh.
Ông Võ Hoàng Khai - Phó Giám đốc Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Đồng Nai trao giấy chứng nhận cho các đơn vị startup khởi nghiệp
Cùng với đó, sàn giao dịch startup xanh được phát triển như nền tảng trực tuyến kết nối nhà đầu tư, doanh nghiệp và chính quyền. Startup được xác thực tiêu chuẩn xanh, kết nối đầu tư qua hệ thống AI, thẩm định minh bạch và theo dõi tác động qua thời gian thực.
Theo Viện nghiên cứu phát triển thương hiệu Việt, trong giai đoạn 2025-2030, Đồng Nai đặt mục tiêu hỗ trợ 200 startup xanh, tạo 10.000 việc làm xanh chất lượng cao và giảm 25% lượng phát thải. Đây là bước đi cụ thể góp phần thực hiện cam kết Net Zero vào năm 2050 của Việt Nam.
Bên cạnh nguồn vốn, tỉnh sẽ đẩy mạnh đào tạo nhân lực xanh, thu hút chuyên gia quốc tế, khuyến khích chuyển giao công nghệ sạch và hoàn thiện cơ chế ưu đãi để doanh nghiệp phát triển bền vững.
Với nền công nghiệp mạnh, dân số trẻ, hạ tầng số hiện đại và tinh thần đổi mới, Đồng Nai đang từng bước chuyển mình từ “trung tâm công nghiệp” sang “trung tâm đổi mới xanh” của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
“Khi vốn xanh gặp ý tưởng xanh, Đồng Nai sẽ không chỉ phát triển mà còn truyền cảm hứng phát triển cho cả quốc gia”, ông Thành chia sẻ.
Ông Võ Tấn Đức - Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, thời gian tới Đồng Nai tiếp tục đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ làm động lực chủ yếu. Tỉnh đồng thời chú trọng bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, phát triển văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục tương xứng với kinh tế, không ngừng nâng cao đời sống nhân dân.
Huy Hoàng