Động thái mới của Mỹ có thể khiến thủy sản Việt Nam mất nửa tỷ USD mỗi năm

3 giờ trướcBài gốc

12 nghề khai thác thủy sản bị cấm nhập khẩu vào Mỹ từ năm 2026.

Theo công thư Cục Quản lý đại dương và khí quyển Mỹ (NOAA) gửi đến Cục Thủy sản và kiểm ngư, Bộ Nông nghiệp và môi trường Việt Nam, nước này từ chối công nhận tương đương với 12 nghề khai thác hải sản của Việt Nam, theo đạo luật bảo vệ động vật có vú ở biển.

Điều này có nghĩa là sản phẩm thuộc 12 nghề cá, bao gồm cá bơn, cá đối, cá cờ, cá kiếm, cá mú, cá hồng, cá thu, cá ngừ, cua, ghẹ, mực và tôm hùm, sẽ bị từ chối nhập khẩu vào Mỹ kể từ ngày 1/1/2026.

Quyết định này được dự báo sẽ gây ra cú sốc lớn cho ngành thủy sản. Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), sản phẩm từ 12 nghề cá nói trên xuất khẩu sang Mỹ đạt tổng kim ngạch 511,5 triệu USD trong năm 2024. Do đó, ngành thủy sản có thể thất thu hơn 500 triệu USD mỗi năm do quyết dịnh của phía NOAA.

Trong đó, cá ngừ là ngành hàng thủy sản xuất khẩu tỷ đô sẽ chịu nhiều thiệt hại nhất do “mất trắng” thị trường Mỹ. Riêng năm 2025, xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ đạt 387 triệu USD.

Đáng lưu tâm, thiệt hại không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn trực tiếp giáng một đòn mạnh vào sinh kế của hàng trăm nghìn ngư dân cũng như công nhân trong các nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu.

Ngoài ra, quyết định của NOAA cũng làm suy giảm uy tín ngành thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, ảnh hưởng hình ảnh quốc gia trong việc bảo tồn thiên nhiên và phát triển bền vững.

Thực tế, ngay từ khi có thông tin về đạo luật bảo vệ động vật có vú ở biển, Việt Nam đã tích cực triển khai các giải pháp như bổ sung tài liệu, cập nhật quy định liên quan cũng như làm công tác đối ngoại.

Tuy vậy, việc NOAA từ chối công nhận 12 nghề cá của Việt Nam vẫn tạo ra thách thức lớn, đòi hỏi nỗ lực hơn nữa từ cơ quan quản lý cũng như cộng đồng doanh nghiệp.

Gấp rút triển khai giải pháp cho ngành thủy sản

Trước tình hình này, VASEP khuyến nghị các doanh nghiệp hội viên phối hợp chặt chẽ, thường xuyên với VASEP để thống nhất các kế hoạch hành động, kịp thời nắm bắt vướng mắc nhằm báo cáo với bộ, ngành.

Ngoài ra, cần chủ động, tích cực trao đổi với đối tác Mỹ, đề nghị đối tác có tiếng nói ủng hộ việc công nhận hồ sơ đánh giá tương đương đối với nghề cá Việt Nam.

Trong trường hợp xấu, các doanh nghiệp cần xây dựng phương án, kịch bản điều chỉnh sản xuất, nguyên liệu cũng như thị trường để giảm thiểu tác động.

Ngoài ra, VASEP cũng gửi công văn tới lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và môi trường, đề nghị báo cáo Thủ tướng, đề nghị Thủ tướng giao Bộ Ngoại giao tìm kiếm và chủ trì thuê tư vấn ở Mỹ để hỗ trợ Việt Nam thực hiện các công việc cần thiết nhằm được NOAA công nhận tương đương.

Đề nghị Bộ Nông nghiệp và môi trường chủ trì thành lập tổ công tác liên ngành rà soát toàn diện hồ sơ nghề cá, xây dựng kế hoạch ứng phó tổng thể với phán quyết của NOAA. Bên cạnh đó, rà soát quy định về quản lý nghề cá, đặc biệt là vấn đề giám sát và báo cáo tình trạng đánh bắt ngẫu nhiên thú biển để chuẩn bị các nội dung kỹ thuật đáp ứng các yêu cầu của NOAA.

Bộ Nông nghiệp và môi trường cũng cần trao đổi, đề nghị NOAA làm rõ và hướng dẫn cụ thể nhiều vấn đề liên quan đến hồ sơ, chứng từ, cơ chế, thời hạn, danh mục sản phẩm mà ngành thủy sản và cộng đồng doanh nghiệp đang quan tâm và vẫn còn lúng túng.

Ngoài ra, phối hợp với Bộ Ngoại giao và Bộ Công thương đề nghị NOAA cơ chế chuyển tiếp hoặc giảm nhẹ để giảm bớt thiệt hại gây ra cho ngành thủy sản.

Về dài hạn, Bộ Nông nghiệp và môi trường cần tích cực phối hợp với Mỹ và các tổ chức quốc tế về giám sát, bảo tồn thú biển, đầu tư công nghệ, dữ liệu, thiết bị để giảm đánh bắt ngẫu nhiên thú biển, tuyên truyền, đào tạo ngư dân về phòng chống đánh bắt ngẫu nhiên thú biển.

VASEP cũng đề nghị Bộ Công thương hỗ trợ doanh nghiệp kết nối mở rộng bạn hàng, tìm kiếm thị trường thay thế, đa dạng hóa nguồn cung ứng nguyên liệu để giảm tác động của việc gián đoạn xuất khẩu.

Phạm Sơn

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/dong-thai-moi-cua-my-co-the-khien-thuy-san-viet-nam-mat-nua-ty-usd-moi-nam-d42021.html