Ảnh minh họa
“Chúng tôi có tiền” để mua lại cổ phần của Nga tại nhà máy lọc dầu Naftna Industrija Srbije, hay NIS, Tổng thống Aleksandar Vucic nói với các phóng viên tại Belgrade vào ngày 11/1. “Nghe có vẻ không thực, nhưng chúng tôi có tiền, thậm chí không cần vay mượn.” Người Nga nắm giữ 56,15% cổ phần trong nhà máy này – nhà máy được định giá chỉ hơn 1 tỷ đô la.
Ông Vucic phát biểu một ngày sau khi Bộ Tài chính Hoa Kỳ công bố gói trừng phạt mới nhất nhằm mục đích bóp nghẹt nền kinh tế của Moscow. Hai nhà ngoại giao hàng đầu của Bộ Ngoại giao, Richard Verma và James C. O'Brien, đã có mặt tại Belgrade vào ngày 11/1 để giải thích rằng các biện pháp trừng phạt không nhằm mục đích gây tổn hại cho Serbia.
"Sẽ không có gián đoạn kinh tế nếu quyền sở hữu của Nga bị xóa bỏ khỏi NIS”, ông Verma nói sau khi gặp Tổng thống Vucic. “Các lệnh trừng phạt nhắm vào Nga, chúng không nhắm vào Serbia hay người dân Serbia".
Gazprom và Gazprom Neft nắm giữ phần lớn cổ phần của NIS, sản lượng nhiên liệu của nhà máy này rất quan trọng đối với nền kinh tế Serbia. Serbia đã bán phần lớn cổ phần cho các nhà đầu tư Nga vào năm 2008, giữ lại gần 30% quyền sở hữu trong nhà máy.
Tổng thống Vucic cho biết cần phải có thêm nhiều cuộc đàm phán với các quan chức Hoa Kỳ để xác định liệu lợi ích của Nga đối với NIS có cần phải giảm bớt hay loại bỏ hay không. Hiện tại, Serbia có 45 ngày để tìm ra giải pháp cho NIS nhưng Chính phủ sẽ yêu cầu thêm thời gian để đàm phán một thỏa thuận, ông cho biết.
NIS phụ thuộc vào nguồn dầu thô nhập khẩu thông qua đường ống ở nước láng giềng Croatia, một thành viên của Liên minh châu Âu.
Với việc Anh và các quốc gia EU chủ chốt có khả năng tham gia lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ, NIS khó có thể tiếp tục hoạt động dưới quyền sở hữu hiện tại, ông Vucic nói với Bloomberg trong một cuộc phỏng vấn vào ngày 10/1. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng ông muốn tránh một cuộc tiếp quản thù địch hoặc quốc hữu hóa trắng trợn các tài sản của Nga.
Các lệnh trừng phạt mới nhất của Hoa Kỳ chủ yếu nhắm vào các mặt hàng xuất khẩu, tàu chở dầu và thương nhân đường biển của Nga, trong khi các tài sản ở Serbia ít quan trọng hơn nhiều, ông Vucic cho biết. Ông cho biết Serbia cần thảo luận với các quan chức cấp cao ở Moscow để phù hợp với chính sách cân bằng địa chính trị của ông. Serbia là ứng cử viên cho tư cách thành viên EU, trong khi vẫn giữ mối quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc và cố gắng duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Điện Kremlin.
Yến Anh
Bloomberg