Đồng tiền thay thế lên ngôi trước áp lực lãi suất USD

8 giờ trướcBài gốc

Fed duy trì lãi suất cao, áp lực nợ gia tăng

Theo Financial Times, nhiều quốc gia đang phát triển đang từng bước rời bỏ đồng USD trong các khoản vay nợ và tìm đến những đồng tiền có chi phí thấp hơn, như nhân dân tệ của Trung Quốc và franc Thụy Sỹ. Động thái này nhằm giảm gánh nặng tài chính trong bối cảnh lãi suất đồng USD tăng cao và duy trì ở mức cao lâu hơn dự kiến.

Một số quốc gia đang phát triển từng bước thay thế đồng USD để giảm chi phí nợ.

Sự chuyển dịch được khởi xướng bởi các nước đang gánh khối nợ lớn như Kenya, Sri Lanka và Panama. Trong những năm qua, việc Fed liên tục nâng lãi suất đã khiến chi phí vay vốn bằng USD gia tăng đáng kể. Dù Fed đã hạ lãi suất khoảng 1 điểm phần trăm vào năm ngoái, kế hoạch cắt giảm tiếp tục bị trì hoãn trong năm nay, kéo dài tình trạng lãi suất cao. Điều này không chỉ khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ sự không hài lòng, mà còn làm tăng áp lực trả nợ của các nền kinh tế mới nổi.

Ông Armando Armenta, Phó chủ tịch Nghiên cứu kinh tế toàn cầu tại AllianceBernstein nhận định: “Mức lãi suất cao và đường cong lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ dốc đứng đã khiến việc vay vốn bằng đồng USD trở nên khó khăn hơn đối với các quốc gia đang phát triển, ngay cả khi mức chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu USD của các thị trường mới nổi và trái phiếu kho bạc Mỹ là tương đối thấp. Do đó, các nước này đang tìm kiếm các lựa chọn hiệu quả hơn về chi phí”.

Dù vậy, Armenta nhấn mạnh việc chuyển đổi khỏi đồng USD chỉ là biện pháp mang tính tình thế. Về lâu dài, các quốc gia cần tập trung giải quyết vấn đề cốt lõi là giảm nhu cầu tài chính.

Hiện lãi suất quỹ liên bang của Fed đang ở mức 4,25 - 4,5%, vượt xa lãi suất tham chiếu của nhiều ngân hàng trung ương lớn khác. Ngân hàng Trung ương Thụy Sỹ (SNB) vào tháng 6 đã hạ lãi suất về 0%, trong khi lãi suất repo đảo ngược kỳ hạn 7 ngày của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) chỉ dừng ở mức 1,4%. Khoảng cách này khiến việc vay nợ bằng USD trở nên đắt đỏ hơn nhiều so với các lựa chọn thay thế.

Kenya, Sri Lanka tìm đến nhân dân tệ

Nhu cầu vay bằng nhân dân tệ còn gắn liền với chương trình phát triển hạ tầng “Vành đai và Con đường” (BRI) trị giá 1.300 tỷ USD do Bắc Kinh khởi xướng. Chương trình này đã cung cấp cho nhiều quốc gia hàng trăm tỷ USD vốn vay để tài trợ các dự án cơ sở hạ tầng trong hơn một thập kỷ qua.

Tại Kenya, Bộ Tài chính ra thông báo vào hồi tháng 8 rằng nước này đang đàm phán với Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc (Exim Bank) - chủ nợ lớn nhất để chuyển đổi các khoản nợ bằng USD sang nhân dân tệ, trong đó có dự án đường sắt trị giá 5 tỷ USD vốn đang tạo áp lực lớn lên ngân sách.

Tại Sri Lanka, Tổng thống nước này phát biểu trước Quốc hội hồi tháng 8 rằng chính phủ đang tìm kiếm các khoản vay nhân dân tệ để tiếp tục xây dựng một tuyến đường cao tốc quan trọng, vốn bị đình trệ từ khi nước này rơi vào tình trạng vỡ nợ năm 2022.

Nhiều khoản vay trong khuôn khổ sáng kiến “Vành đai và Con đường” của những năm 2010 là bằng USD, vào thời điểm lãi suất của Mỹ thấp hơn nhiều so với hiện nay. Chi phí mà những nước như Kenya và Sri Lanka để đảo nợ những khoản vay như vậy hiện tại đã tăng lên đáng kể, làm tăng động lực chuyển khỏi việc vay bằng USD.

Tuy vậy, theo ông Yufan Huang, nhà nghiên cứu thuộc Sáng kiến Nghiên cứu Trung Quốc - Châu Phi tại Đại học Johns Hopkins, khả năng Trung Quốc thúc đẩy vay nợ nhân dân tệ trên diện rộng vẫn còn hạn chế. Một rào cản khác là do các chính phủ hiếm khi có nguồn thu ngoại tệ bằng nhân dân tệ hay franc Thụy Sỹ, nên khi vay bằng các đồng tiền này, họ buộc phải sử dụng công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá.

Panama, Colombia chọn franc Thụy Sỹ nhưng USD vẫn chiếm ưu thế

Không chỉ nhân dân tệ, franc Thụy Sỹ cũng ngày càng được nhiều quốc gia ưa chuộng.

Trong tháng 7, Panama đã vay khoản tương đương gần 2,4 tỷ USD bằng franc Thụy Sỹ từ các ngân hàng quốc tế. Chính phủ Panama cho biết động thái này nhằm kiểm soát thâm hụt ngân sách và duy trì xếp hạng tín nhiệm ở mức đầu tư, tránh bị hạ xuống “junk bond”.

Bộ trưởng Tài chính Panama, ông Felipe Chapman cho biết nhờ tiếp cận nguồn vốn rẻ hơn, nước này đã tiết kiệm được hơn 200 triệu USD so với phương án phát hành nợ bằng USD. Các khoản vay mới cũng đã được phòng ngừa rủi ro tỷ giá. Ông nhấn mạnh Panama đã đa dạng hóa quản lý nợ công bằng cách huy động vốn bằng euro và franc Thụy Sỹ “thay vì chỉ dựa vào thị trường vốn bằng USD”.

Colombia cũng đang cân nhắc vay franc Thụy Sỹ để đảo nợ trái phiếu USD. Tuần trước, một nhóm ngân hàng quốc tế đã đưa ra đề xuất mua lại trái phiếu giảm giá của Colombia như một phần trong thỏa thuận cho vay bằng franc Thụy Sỹ.

Dù chính phủ Colombia chưa xác nhận, song Bộ Tài chính nước này hồi tháng 6 đã báo hiệu ý định đa dạng hóa các khoản vay bằng ngoại tệ. Theo đánh giá của giới đầu tư, việc phát hành trái phiếu bằng franc Thụy Sỹ hay vay nhân dân tệ có thể giúp các nước giảm chi phí trả lãi trong ngắn hạn, nhưng không thể thay thế hoàn toàn vai trò trung tâm của đồng USD.

Song song, các doanh nghiệp ở các thị trường mới nổi cũng gia tăng phát hành trái phiếu bằng đồng euro. Tính đến tháng 7 năm nay, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp bằng euro lưu hành đã đạt kỷ lục 239 tỷ USD. Tuy nhiên, con số này vẫn còn nhỏ so với khoảng 2.500 tỷ USD trái phiếu doanh nghiệp thị trường mới nổi phát hành bằng USD.

Kim Ngân

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/kinh-te-van-hoa-the-thao/dong-tien-thay-the-len-ngoi-truoc-ap-luc-lai-suat-usd-i780676/