Những động vật 'sống chậm' dưới biển
Lười ba ngón. (Nguồn: Getty Images)
Tốc độ có thể đo theo nhiều cách khác nhau, nhưng đơn giản nhất là xem một loài mất bao lâu để đi được một quãng đường nhất định. Nếu tính theo tiêu chí này, hải quỳ là ứng viên hàng đầu. Loài sinh vật gần như bất động này chỉ di chuyển từ 10 đến 25 cm mỗi giờ (tương đương 0,00006–0,00015 dặm/giờ), thường chỉ di chuyển khi cần tìm chỗ ở mới.
Ngay phía sau là cá ngựa lùn (Hippocampus zosterae) – loài cá được coi là bơi chậm nhất hành tinh. Với dáng bơi thẳng đứng và chiếc vây lưng nhỏ bé, cá ngựa hầu như không thể tạo lực đẩy mạnh. Nếu bị bắt buộc di chuyển, nó phải mất tới một giờ mới đi được khoảng 1,5 mét.
Tuy nhiên, sự chậm chạp này lại vô cùng phù hợp. Cá ngựa thường dùng chiếc đuôi dài cuộn tròn để bám vào thảm cỏ biển, kiên nhẫn chờ những sinh vật giáp xác nhỏ bơi ngang qua. Thức ăn tự tìm đến, nên chúng chẳng cần nhanh nhẹn, thêm vào đó, lớp xương cứng như giáp bảo vệ giúp chúng ít khi phải lo lắng chuyện bỏ chạy.
Thời điểm hiếm hoi cá ngựa "tăng tốc" là lúc bước vào mùa sinh sản. Chúng cùng nhau thực hiện những "vũ điệu tán tỉnh" đồng bộ, có khi kéo dài hàng giờ.
Sống ở tầng nước sâu hơn là cá mập Greenland (Somniosus microcephalus). Đây là loài khổng lồ, dài tới 7,3 mét, nhưng di chuyển cực chậm, chỉ khoảng 3 km/giờ. Chúng trôi dạt trong làn nước lạnh giá, chủ yếu tìm ăn xác động vật biển chết.
Những bước chân chậm rãi trên cạn
Trên đất liền, danh hiệu chậm nhất có thể thuộc về sên chuối – loài bò với vận tốc chỉ khoảng 0,006 dặm/giờ (0,0096 km/giờ).
Cu li chậm. (Nguồn: Getty Images)
Jon Ablett, quản lý cấp cao về động vật thân mềm tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên ở London cho biết, so với các nhóm khác như bọ cánh cứng, kiến hay nhện (nhỏ bé nhưng nhanh nhẹn), động vật thân mềm nổi bật với sự ì ạch. "Một số loài gần như không di chuyển khi trưởng thành, thậm chí có loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ còn gắn chặt vĩnh viễn vào một chỗ", ông giải thích.
Tất nhiên, trong nhóm này cũng có "tay đua tốc độ" như ốc sên vườn (Cornu aspersum), đạt tới 0,048 km/giờ, nhưng vẫn là chậm so với phần lớn động vật khác.
Một loài chậm nổi bật khác là rùa khổng lồ Galapagos (Chelonidis niger). Loài bò sát nặng nề này di chuyển khoảng 0,26 km/giờ. Để dễ hình dung, một người trưởng thành có kích thước tương tự đi bộ với tốc độ 4,5 km/giờ.
Trong thế giới động vật có vú sống trên cây, cu li chậm (Nycticebus) xứng danh "bậc thầy thong thả". Chúng di chuyển thận trọng, xoay đôi mắt to để quan sát, đôi khi đứng yên hàng giờ liền. Tốc độ trung bình của chúng khoảng 1,8 km/giờ.
Tốc độ phụ thuộc vào kích thước
Một số nhà sinh học cho rằng nên so sánh tốc độ dựa trên kích thước cơ thể. Chẳng hạn, kiến tuy nhỏ bé nhưng nếu quy đổi theo tỷ lệ cơ thể, chúng thực sự nhanh hơn con người nhiều lần.
Rùa khổng lồ Galapagos. (Nguồn: Getty Images)
Ngoài ra, tốc độ của động vật còn phụ thuộc vào bối cảnh. Một số loài rắn có thể trườn chậm đến mức khó nhận thấy, nhưng khi săn mồi, chúng bất ngờ lao ra cực nhanh để tóm gọn con mồi.
Chính vì vậy, theo Giáo sư Rory Wilson (Đại học Swansea, Wales), ứng viên xứng đáng nhất cho danh hiệu "động vật chậm nhất" vẫn là lười ba ngón (Bradypus).
Loài lười có thể đạt tốc độ tối đa khoảng 1,6 km/giờ, nhưng thực tế thường chỉ di chuyển được vài chục mét trong thời gian dài. "Khi lần đầu nhìn thấy một con lười ngoài tự nhiên, tôi không thể tin nổi nó lại chậm đến thế. Mọi thứ giống như đang xem một màn thái cực quyền", Wilson nói.
Tuy chậm chạp, lười lại sở hữu hàng loạt ưu thế sinh tồn. Chúng ngụy trang khéo léo, hòa mình vào tán lá xanh, tránh bị kẻ săn mồi phát hiện. Cơ thể chúng cực kỳ khỏe, gấp ba lần sức mạnh của con người, giúp bám chặt vào cành cây mà không sợ ngã.
Sự chậm rãi của lười còn gắn liền với tốc độ trao đổi chất thấp. Chúng ăn ít, tiêu hóa chậm, có thể mất nhiều ngày chỉ để xử lý một lượng lá nhỏ. Đặc biệt, lười chỉ xuống đất một lần mỗi tuần để đi vệ sinh.
Xuân Minh