Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đang có chuyến công tác 5 ngày tới Trung Quốc, tại đây, Thủ tướng đã tiếp lãnh đạo nhiều tập đoàn hàng đầu của nước này.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp ông Giang Nhị, Chủ tịch Hội đồng thành viên tập đoàn Huadian (Hoa Điện) Trung Quốc
Trong một cuộc tiếp, Chủ tịch Giang Nhị của tập đoàn Hoa Điện cho biết coi trọng thị trường Việt Nam, mong muốn tăng cường hợp tác, đầu tư trong các lĩnh vực như năng lượng gió, hydro xanh, tích trữ năng lượng, cải tạo nâng cấp hệ thống điện, cải thiện kỹ thuật các nhà máy điện và nâng cao hiệu suất năng lượng; thành lập trung tâm nghiên cứu khoa học công nghệ.
Tại Việt Nam, tập đoàn tổng tài sản hơn 100 tỷ USD đã đầu tư vượt 2,8 tỷ USD. Trong đó, nhà máy điện Duyên Hải 2 (Trà Vinh, Việt Nam) là dự án điện có công suất lắp đặt lớn nhất và quy mô đầu tư lớn nhất ở nước ngoài của tập đoàn; dự án điện gió tại tỉnh Đắk Lắk là dự án năng lượng tái tạo trên bờ đầu tiên được tập đoàn đầu tư tại nước ngoài.
Energy China, tập đoàn đa ngành trong danh sách 500 doanh nghiệp lớn nhất thế giới cũng khẳng định rất có lòng tin với hoạt động đầu tư tại Việt Nam. Ông Trương Đức Lương, Phó Chủ tịch tập đoàn đề xuất mở rộng hợp tác về thủy điện tích năng, xây dựng các tổ hợp tích hợp cả nhiệt điện và các dự án điện tái tạo để phát huy hiệu quả cao nhất, phát triển điện khí, điện gió ngoài khơi… Tập đoàn cũng mong muốn hợp tác trong lĩnh vực giao thông, đặc biệt là các dự án tích hợp giao thông - năng lượng sử dụng điện gió, điện mặt trời để chiếu sáng, cung cấp điện cho các trạm xăng, trạm dừng nghỉ…; các dự án đường sắt…
Energy China đang triển khai 16 dự án với 12 doanh nghiệp liên danh tại Việt Nam và tổng vốn đầu tư hơn 2,2 tỷ USD, bao gồm các dự án nhà máy sản xuất nhiệt điện tại Hải Dương (tổng vốn đầu tư 1,86 tỷ USD) và điện gió tại tỉnh Ninh Thuận; tham gia các gói thầu EPC tại các nhà máy nhiệt điện lớn như Vĩnh Tân I, Duyên Hải I, Vũng Áng I…
Trên đây chỉ là 2 ví dụ cho thấy mối quan tâm của các doanh nghiệp Trung Quốc đối với hoạt động hợp tác, đầu tư tại Việt Nam. Thực tế, dòng vốn đầu tư từ các thị trường Trung Quốc đại lục, Hồng Kông và Đài Loan tại Việt Nam đang mở rộng trên nhiều lĩnh vực khác nhau.
Các công ty điện tử toàn cầu như Luxshare, Geortek, Foxconn, Pegatron, Compal... tiếp tục đầu tư mạnh vào hệ sinh thái. Công ty TNHH Công nghiệp Gốm sứ Hoa Liên Hồ Nam, một công ty thuộc tập đoàn gốm sứ Trung Quốc, đang muốn đầu tư 200 triệu USD, biến Thái Bình thành “thung lũng gốm sứ của khu vực”. Sailun Group vừa cam kết đầu tư thêm vào nhà máy sản xuất lốp xe của họ. Lotus Pharmaceuticals đã thực hiện các thương vụ mua lại để mở rộng sang ngành dược phẩm trong khi Deli Stationery (văn phòng phẩm), Sunwoda (pin) và United Imaging (chăm sóc sức khỏe) đều đang thâm nhập mạnh mẽ vào Việt Nam.
“Dòng vốn từ thị trường Trung Quốc đại lục, Hồng Kông, Đài Loan, trong đó dẫn đầu là Trung Quốc đại lục, đang ngày càng tăng tốc”, ông Joon Suk Park, Giám đốc Khối Kinh doanh Quốc tế, Khối Dịch vụ Ngân hàng Doanh nghiệp, HSBC Việt Nam nhận định.
Vị chuyên gia cho biết, thương mại giữa hai thị trường đã tăng gấp 10 lần kể từ năm 2007. Việt Nam hiện đóng vai trò quan trọng trong phân khúc hạ nguồn của chuỗi cung ứng sản xuất Trung Quốc. Nhìn từ góc độ dòng vốn FDI đăng ký mới, các hành lang thương mại Trung Quốc đại lục, Hồng Kông và Đài Loan đang cùng đóng góp đến 60% tổng dòng vốn, trong khi năm 2022 chỉ chiếm 38%. Ngoài ra, tính đến nửa đầu năm 2024, gần 50% tổng số vốn đầu tư FDI đăng ký mới từ Singapore thực tế cũng bắt nguồn từ các khoản đầu tư của Trung Quốc và Đài Loan.
Vậy, tại sao dòng FDI của Trung Quốc đại lục, Hồng Kông, Đài Loan, đặc biệt là từ Trung Quốc đại lục, lại đang gia tăng?
Theo Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC, trước hết, Trung Quốc hiện đang là trung tâm của thương mại toàn cầu, nơi các biện pháp bảo hộ đang gia tăng. Khối lượng xuất khẩu hàng năm của Trung Quốc lên tới 3,5 nghìn tỷ USD, vượt xa Hoa Kỳ (2 nghìn tỷ USD) và Đức (1,7 nghìn tỷ USD). Các doanh nghiệp Trung Quốc ngày càng trở nên quan trọng đối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Do đó, xét từ góc độ hành lang thương mại toàn cầu, 9 trong số 20 mối quan hệ thương mại toàn cầu quan trọng tập trung vào Trung Quốc, trong khi chỉ có 4 mối quan hệ thương mại quan trọng tập trung vào Hoa Kỳ và Châu Âu.
Khu vực ASEAN hiện đang có thâm hụt thương mại với Trung Quốc gia tăng, nhưng phần nhiều đến từ việc sắp xếp lại chuỗi cung ứng đang diễn ra. Các thị trường ASEAN thực ra được hưởng lợi từ việc nhập khẩu nguyên liệu đầu vào giá rẻ từ Trung Quốc để trở nên cạnh tranh trên thị trường, từ đó đạt được vị thế thặng dư thương mại với các thị trường còn lại trên thế giới. Việt Nam là một ví dụ điển hình và là một trong những quốc gia hưởng lợi chính.
Thứ hai, dòng đầu tư tăng phản ứng trước một thị trường nội địa đang tăng trưởng. Tầng lớp trung lưu Việt Nam đang gia tăng trong tổng dân số 100 triệu người, với độ tuổi tiếp cận các phương tiện truyền thông là 30 và lực lượng lao động chiếm tới 70% dân số. Nhà sản xuất xe điện số một Trung Quốc, BYD, gần đây đã gia nhập thị trường Việt Nam là một minh chứng.
Cuối cùng là các yếu tố cơ bản vẫn tiếp tục mạnh mẽ và hấp dẫn. Mức lương trong lĩnh vực sản xuất tại Việt Nam thấp hơn một nửa so với Trung Quốc đại lục và thấp thứ hai trong ASEAN sau Philippines. Giá điện cũng thấp thứ hai trong ASEAN chỉ sau Indonesia. Giá dầu diesel thấp thứ hai chỉ sau Malaysia.
Bên cạnh đó, Việt Nam đã có những tiến bộ đáng kể trong việc thực hiện cả FTA song phương và khu vực. Chỉ số Hạn chế quy định đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI Regulatory Restrictiveness Index) cho thấy Việt Nam là nền kinh tế cởi mở nhất chỉ sau Singapore trong khu vực. Mức thuế thu nhập doanh nghiệp theo luật định là 20% thể hiện lợi thế so sánh với các thị trường như Trung Quốc, Philippines, Malaysia và Indonesia.
Đỗ Kiều