Đột phá hạ tầng giao thông: Nền tảng cho bước tiến vượt bậc của kinh tế TPHCM

3 giờ trướcBài gốc

Phát triển hạ tầng giao thông được xác định là khâu đột phá để TPHCM chắp cánh vươn xa. Ảnh: TL

Đẩy mạnh phát triển hạ tầng giao thông

Theo dự thảo Báo cáo Chính trị tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, việc hợp nhất TPHCM với tỉnh Bình Dương và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu là bước ngoặt chưa từng có trong lịch sử phát triển đô thị Việt Nam. Điều này mở ra cơ hội mở rộng thị trường, tăng sức hút đầu tư, kết nối hạ tầng, chuỗi sản xuất và nâng tầm vị thế quốc tế, tiếp cận nguồn tài chính, công nghệ tiên tiến.

Đây là sự cấu trúc lại toàn diện không gian phát triển, nơi ba cực kinh tế năng động nhất cả nước hội tụ, với tầm nhìn mới là "siêu đô thị quốc tế" của Đông Nam Á, Top 100 thành phố đáng sống nhất thế giới, nhằm thực hiện sứ mệnh tiên phong, dẫn dắt và lan tỏa phát triển cho cả nước.

Về kinh tế giai đoạn 2025-2030, TPHCM đề ra mục tiêu tăng trưởng GRDP bình quân từ 10 - 11% mỗi năm. Tuy nhiên, tốc độ phát triển hạ tầng giao thông chậm và khả năng kết nối còn hạn chế đang trở thành những rào cản lớn, gây thiệt hại đáng kể cho nền kinh tế cũng như chất lượng cuộc sống của người dân.

Tình trạng quá tải, thiếu đồng bộ của các tuyến đường liên vùng, cùng với sự kết nối chưa hiệu quả giữa khu vực TPHCM cũ với Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, không chỉ làm tăng chi phí vận tải mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp.

Dự thảo báo cáo chính trị cũng nhìn nhận rằng, thành phố vẫn đối mặt với nhiều khó khăn do kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ. Do đó, trong nhiệm kỳ tới, TPHCM sẽ kiến trúc lại không gian phát triển theo tư duy đa cực - tích hợp - siêu kết nối; huy động mọi nguồn lực để xây dựng hệ thống hạ tầng đồng bộ, văn minh, hiện đại.

Theo đó, thành phố sẽ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, khai thác hiệu quả giá trị đất đai để tái đầu tư hạ tầng. Đầu tư công giữ vai trò chủ đạo, dẫn dắt, tạo đột phá thu hút vốn tư nhân, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và hợp tác công - tư (PPP).

Phát triển mạng lưới giao thông tích hợp

Hạ tầng giao thông được xem là chìa khóa thúc đẩy sự phát triển bền vững. Không chỉ mở rộng đường bộ, mà còn cần có tầm nhìn chiến lược gắn kết toàn vùng, từ hệ thống cảng biển, sân bay, đường sắt đến vận tải thủy. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, các vùng bán kính 100 km quanh cảng biển hoặc sân bay lớn luôn hưởng lợi mạnh mẽ.

Do đó, việc quy hoạch và đầu tư phải hướng đến kết nối tập trung, tránh phân tán, đồng thời chú trọng phát triển đường sắt như một yếu tố không thể thiếu trong cơ cấu hạ tầng hiện đại.

Trong nhiệm kỳ tới, TPHCM sẽ kiến trúc lại không gian phát triển theo tư duy đa cực - tích hợp - siêu kết nối, hướng tới hệ thống hạ tầng đồng bộ, văn minh, hiện đại.

TPHCM sẽ phát triển mạng lưới giao thông tích hợp. Ảnh: TL

Các trục động lực chính gồm: trục Đông Tây từ cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, trục công nghệ cao phía Đông (Thủ Đức - Dĩ An - Tân Uyên), trục thương mại liên quốc gia kết nối sân bay, cảng biển với hệ thống logistics nội địa, các cực tăng trưởng như trung tâm tài chính, đổi mới sáng tạo phía Đông, logistics Tây Bắc.

TPHCM xác định ưu tiên phát triển mạng lưới giao thông tích hợp, thông minh, góp phần liên vùng: hệ thống đường sắt đô thị, đường sắt chuyên dùng liên vùng, cao tốc kết nối các trung tâm đô thị, công nghiệp, cảng biển, cảng hàng không và trung tâm tài chính. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, nâng cấp, mở rộng các tuyến huyết mạch như Vành đai 2, 3, 4; các cao tốc TPHCM - Bến Lức - Long Thành, TPHCM - Mộc Bài, TPHCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành, Long Thành - Hồ Tràm.

Hình thành trục giao thông vận chuyển hàng hóa kết nối cảng Cái Mép - Thị Vải với vùng công nghiệp Bình Dương nhằm giảm ùn tắc, ô nhiễm, đồng thời phát triển hệ thống giao thông thủy đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa, hành khách và du lịch.

TPHCM sẽ nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về quy hoạch, hoàn thiện dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm trước 2030, khởi công giai đoạn 2 Khu đô thị Phú Mỹ Hưng, đẩy nhanh tiến độ các dự án đô thị biển Cần Giờ, Vũng Tàu, Hồ Tràm và Phú Mỹ. Đồng thời, phát triển chuỗi đô thị thông minh kết nối trung tâm TPHCM - Dĩ An - Thuận An - Thủ Dầu Một - Bến Cát - Phú Mỹ, cùng các khu đô thị mới quanh các điểm giao thông trọng yếu.

Theo quy hoạch mới, TPHCM sẽ tập trung đầu tư khu vực hành lang ven biển thành vùng phát triển tích hợp đa chức năng gồm cảng biển, công nghiệp, đô thị, du lịch và bảo tồn sinh thái. Mục tiêu là phát triển hài hòa giữa nông thôn và đô thị, theo hướng “làng trong phố, phố trong làng”, gắn kết với quan điểm "tựa núi, giữ rừng" và "bám sông, hướng biển".

Hành lang sông Sài Gòn sẽ khẩn trương quy hoạch để khai thác tiềm năng kinh tế, du lịch, đồng thời tạo không gian xanh, công viên, tiện ích cộng đồng và bảo tồn cảnh quan tự nhiên.

Đường sắt đô thị cũng sẽ được TPHCM đẩy mạnh phát triển. Ảnh: TL

Trong không gian đô thị, TPHCM chú trọng phát triển các không gian xanh, sông nước và văn hóa, gắn với các khu đô thị mới quanh các nhà ga metro theo mô hình đô thị hướng giao thông công cộng (TOD), nhằm tạo môi trường sống - làm việc đạt chuẩn quốc tế.

Đồng thời, khuyến khích chỉnh trang, phát triển đô thị mới, sử dụng vật liệu mới, năng lượng xanh, tái tạo; di dời, xóa nhà tạm ven sông rạch; cải tạo chung cư cũ, nâng cấp khu dân cư hiện hữu; phát triển nhà ở xã hội và tổ chức lại đời sống dân cư theo hướng bền vững, văn minh.

Theo TS. Huỳnh Thanh Điền, Đại học Nguyễn Tất Thành, sau sáp nhập, TPHCM đối mặt với hàng trăm nhiệm vụ trong 5 năm tới. Nếu phân bổ nguồn lực không hợp lý và bỏ qua yếu tố then chốt, thành phố dễ rơi vào tình trạng phân tán, thiếu trọng tâm và giảm hiệu quả.

Ông nhấn mạnh rằng điểm đột phá của TPHCM mở rộng là "hạ tầng liên kết và dữ liệu liên thông". Việc xây dựng mạng lưới hạ tầng vùng gồm: giao thông đa phương thức đồng bộ (đường bộ, đường sắt, cảng biển, ICD, sân bay) để giảm chi phí và nâng cao cạnh tranh...

Ngoài ra, liên thông dữ liệu thúc đẩy quản lý minh bạch, nhanh nhạy hơn, tạo niềm tin cho nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu lớn để dự báo, điều tiết giao thông, quản lý năng lượng và cấp phép đầu tư một cách nhanh chóng, minh bạch.

"Khi hạ tầng thông suốt và dữ liệu đồng bộ, các vấn đề như thu hút FDI, chuyển đổi xanh, sáng tạo, cải cách xã hội và nâng cao chất lượng sống trở nên dễ dàng hơn. Đây là đòn bẩy chiến lược, quyết định định hình tương lai", ông nói.

Trong định hướng các chương trình trọng điểm - đột phá, TPHCM đặt mục tiêu tập trung vào 6 nội dung then chốt về hạ tầng:

Thúc đẩy liên kết vùng thông qua các trục giao thông đối ngoại quan trọng như quốc lộ 13, cao tốc TPHCM - Võ Văn Kiệt, cao tốc Bến Lức - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu - Long Thành…
Phát triển hệ thống đường sắt đô thị theo định hướng TOD, kết nối hiệu quả khu vực nội đô với các trung tâm chức năng.
Xây dựng và nâng cấp đường sắt tốc độ cao chở khách, tuyến vận tải hàng hóa (Bàu Bàng - Đồng Nai - Cái Mép Thị Vải), đồng thời hoàn thiện các tuyến đường vành đại 2, 3, 4.
Khai thác vận tải đường sông và ven biển, đặc biệt trên luồng Sài Gòn - Đồng Nai - Soài Rạp, gắn kết cụm cảng Cái Mép - Thị Vải - Cần Giờ, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ với hệ thống logistics và dịch vụ cảng.
Nâng cấp, mở rộng sân bay Côn Đảo, nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải hàng không và phát triển du lịch.
Phát triển hạ tầng giao thông thông minh, xanh, ứng dụng AI, IoT, dữ liệu lớn trong quản lý hàng hóa, chuỗi cung ứng và dòng vốn.

Lê Hoàng

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/dot-pha-ha-tang-giao-thong-nen-tang-cho-buoc-tien-vuot-bac-cua-kinh-te-tphcm/