Đốt pháo trái phép: Mức phạt không còn bằng... vài bữa nhậu như trước

3 giờ trướcBài gốc

Không còn mức phạt mang tính nhẹ nhàng nhắc nhau, kể từ cuối năm 2025, hành vi sử dụng pháo nổ trái phép sẽ đối mặt với mức phạt tiền cao gấp nhiều lần so với trước đây.

Theo khoản 4 Điều 13 Nghị định 282/2025, phạt tiền 20-40 triệu đồng đối với hành vi sử dụng trái phép pháo nổ, pháo hoa nổ, thuốc pháo. So với quy định cũ (chỉ phạt 5-10 triệu đồng), mức phạt mới tại Nghị định 282/2025 đã tăng gấp 4 lần. Đây là động thái quyết liệt nhằm siết chặt kỷ cương, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân trong các dịp lễ, Tết.

Người dân có thể đốt pháo hoa trong dịp Tết Nguyên đán và các sự kiện khác, nhưng cần tuân thủ các quy định. Ảnh: HUỲNH THƠ

Đánh vào túi tiền, tránh tái phạm

Việc tăng mức phạt lên 20-40 triệu đồng đối với hành vi sử dụng pháo nổ trái phép tại Nghị định 282/2025 được kỳ vọng là sẽ góp phần mạnh mẽ trong việc quản lý và duy trì an ninh trật tự.

Luật sư Bùi Thị Quỳnh Yên (Đoàn Luật sư TP.HCM) đánh giá rằng mức phạt cũ (5-10 triệu đồng) có ý nghĩa răn đe thấp, dễ phát sinh tái phạm; dễ khiến một bộ phận người dân có tâm lý chấp nhận phạt để được "thỏa thú vui" vì tiền phạt đôi khi chỉ bằng... vài bữa nhậu.

Mức 20-40 triệu đồng hiện nay tương đương với 3-5 tháng lương trung bình của một người lao động. Khi cái giá phải trả cho "vài tiếng nổ" là nhiều tháng tích lũy, người dân sẽ buộc phải cân nhắc kỹ lưỡng hơn. Con số hàng chục triệu đồng tạo ra một rào cản tâm lý lớn, hiếm người mạo hiểm để gánh rủi ro kinh tế quá mức.

Theo luật sư Quỳnh Yên, trong kinh tế học tội phạm, một hành vi vi phạm sẽ giảm đi khi chi phí (hình phạt) vượt xa lợi ích thu được. Trước khi thực hiện một hành vi (đặc biệt là hành vi vi phạm), cá nhân sẽ cân nhắc giữa “chi phí” và “lợi ích”. Nếu cái giá phải trả quá đắt so với những gì nhận được, hành vi đó sẽ bị ngăn chặn.

Cảm giác phấn khích nhất thời, tiếng nổ vui tai nhưng gánh phạt lên đến 40 triệu đồng, tịch thu tang vật (số pháo đã mua cũng mất tiền), ghi danh vào hồ sơ vi phạm hành chính, ảnh hưởng đến uy tín cá nhân và gia đình, nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng. Sự chênh lệch quá lớn này khiến việc đốt pháo nổ trở thành một lựa chọn “phi lý trí” và cực kỳ tốn kém.

Mức phạt cao thường đi kèm với các chiến dịch truyền thông mạnh mẽ và sự quyết liệt trong thực thi của lực lượng chức năng. Khi một trường hợp trong khu dân cư bị phạt 20-40 triệu đồng, thông tin này sẽ lan truyền rất nhanh. Đây chính là “sức mạnh của sự thị phạm”, khiến những người xung quanh không dám bắt chước. Thay vì mạo hiểm với pháo nổ, người dân được định hướng sang sử dụng pháo hoa không tiếng nổ (pháo hoa của Bộ Quốc phòng). Đây là lựa chọn an toàn, hợp pháp và chi phí thấp hơn nhiều so với rủi ro bị phạt.

"Mức phạt mới tại Nghị định 282/2025 mục đích chính là triệt tiêu động cơ vi phạm từ trong suy nghĩ của người dân. Trong bối cảnh Tết Nguyên đán đang đến gần, đây là lời cảnh báo đanh thép nhất để đảm bảo một mùa lễ hội an toàn, văn minh" - luật sư Quỳnh Yên nhấn mạnh.

Thời đại AI, phát hiện vi phạm không khó

Cạnh đó, để việc tăng mức phạt đối với hành vi đốt pháo nổ thực sự có tác dụng răn đe, trọng tâm, luật sư Nguyễn Văn Hồng (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng ngoài nâng mức phạt thì cần nâng cao xác suất bị phát hiện và bị xử lý trên thực tế.

Thứ nhất, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, phát hiện từ sớm các khâu dễ phát sinh vi phạm như mua bán, tàng trữ, vận chuyển pháo. Khi người vi phạm nhận thức rằng hành vi “chưa kịp đốt” cũng đã có nguy cơ bị xử lý thì sẽ có xu hướng chùn tay, khi đó hành vi vi phạm sẽ giảm đáng kể.

Thứ hai, tận dụng công nghệ để nâng cao khả năng phát hiện. Việc sử dụng camera an ninh, dữ liệu từ hệ thống đô thị thông minh, phản ánh hiện trường qua ứng dụng chính quyền điện tử hoặc đường dây nóng giúp giảm sự phụ thuộc vào tuần tra thủ công. Khi hành vi đốt pháo dễ bị ghi nhận, xác suất bị phát hiện tăng lên ngay cả trong thời gian ngắn như đêm Giao thừa.

Thứ ba, phân định rõ trách nhiệm của chính quyền cơ sở, công an khu vực, tổ dân phố đối với tình hình vi phạm trên địa bàn quản lý. Khi có cơ chế đánh giá, kiểm điểm trách nhiệm nếu để xảy ra vi phạm phổ biến, việc thực thi pháp luật sẽ chủ động hơn, thay vì mang tính phong trào theo mùa vụ.

Thứ tư, thiết lập cơ chế tiếp nhận thông tin nhanh, bảo đảm an toàn cho người phản ánh, kết hợp tuyên truyền để người dân hiểu rằng việc phát hiện, ngăn chặn đốt pháo là bảo vệ an toàn chung, không phải “tố giác vì vụ lợi”. Sự giám sát xã hội rộng khắp sẽ làm tăng đáng kể xác suất bị phát hiện.

Thứ năm, khi một vụ vi phạm được phát hiện, cần xử lý kịp thời, đúng người, đúng hành vi, công khai kết quả trong phạm vi phù hợp. Tính chắc chắn của việc bị xử lý thường có tác dụng răn đe mạnh hơn nhiều so với mức phạt cao nhưng hiếm khi áp dụng.

"Trong kiểm soát hành vi đốt pháo nổ, nâng cao khả năng phát hiện và thực thi đồng nghĩa với việc làm cho người vi phạm nhận thức rằng: không chỉ phạt nặng, mà còn rất dễ bị phát hiện và khó thoát trách nhiệm. Khi đó, mức phạt tăng mới thực sự phát huy hiệu quả răn đe trong đời sống xã hội" - luật sư Hồng nói.

Loại pháo nào được phép sử dụng?

Căn cứ Nghị định 137/2020, Nghị định 56/2023, Nghị định 282/2025 thì quy định về việc sử dụng và sản xuất các loại pháo như sau:

Pháo nổ là loại pháo không được phép sử dụng. Loại pháo này chứa thuốc pháo nổ và gây ra tiếng nổ.

Pháo hoa nổ cũng là loại pháo không được phép sử dụng. Loại này chứa thuốc pháo nổ, thuốc phóng, thuốc pháo hoa, gây ra tiếng rít, tiếng nổ, có màu sắc.

Pháo hoa là loại pháo được phép sử dụng. Loại này chứa thuốc pháo hoa, không gây ra tiếng nổ, có âm thanh, ánh sáng, màu sắc.

Tuy nhiên, để sử dụng pháo hoa cần phải đáp ứng các điều kiện như cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; sử dụng trong dịp lễ, Tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa văn nghệ; chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.

Chỉ các tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng mới được phép nghiên cứu, sản xuất và kinh doanh pháo hoa. Hiện nay, đơn vị duy nhất cung cấp pháo hoa hợp pháp cho người dân là Nhà máy Z121 (Công ty TNHH MTV Hóa chất 21).

Với các hành vi sử dụng, mua bán, vận chuyển… pháo không đúng quy định sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

PHẠM TUYÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/dot-phao-trai-phep-muc-phat-khong-con-bang-vai-bua-nhau-nhu-truoc-post889158.html