UAV cảm tử Switchblade tại Triển lãm vũ khí lục quân Eurosatory ở Pháp. Ảnh: Michel Euler
Trong tác chiến hiện đại, drone tấn công cảm tử (loitering munition) đã trở thành vũ khí thay đổi cục diện, với hai đại diện nổi bật là KUB (KUB-BLA hay KYB-UAV) của Nga và Switchblade của Mỹ.
KUB tập trung vào thiết kế cánh delta nhỏ gọn, hoạt động yên lặng và tấn công chính xác từ trên xuống, trong khi Switchblade có hai phiên bản rõ rệt: Switchblade 300 (nhỏ nhẹ chống bộ binh) và Switchblade 600 (chống tăng nặng).
Cả hai đều được sử dụng thực chiến rộng rãi ở Ukraine, nhưng khác biệt về kích thước, sức mạnh và ứng dụng khiến chúng bổ sung lẫn nhau hơn là đối thủ trực tiếp.
Theo avinc.com, về kích thước và tính cơ động, KUB-BLA có sải cánh 1,21m, chiều dài 0,95m, chiều cao 0,165m, trọng lượng tổng khoảng 10-12kg, dễ vận chuyển bởi một người và phóng từ catapult ẩn náu.
Switchblade 300 nhẹ hơn hẳn (chỉ 2,5-3kg, dài dưới 0,6m), có thể mang trong ba lô và phóng từ ống tube thủ công, lý tưởng cho bộ binh cá nhân.
Ngược lại, Switchblade 600 nặng hơn nhiều (drone 15-22kg, toàn hệ thống 50-54kg), cần 2 người mang và phóng từ tube lớn hơn, nhưng bù lại có phạm vi xa và sức công phá mạnh.
Máy bay không người lái tấn công cảm tử có điều khiển UAV KUB. Ảnh: Tập đoàn Kalashnikov/Ria.ru
Về hiệu suất bay, KUB có tốc độ 80-130 km/h, thời gian lảng vảng 30 phút, phạm vi khoảng 40-50km. Switchblade 300 nhanh hơn ở sprint (lên 160 km/h) nhưng thời gian bay ngắn (15-20 phút), phạm vi chỉ 10-15km.
Switchblade 600 cân bằng hơn với thời gian bay hơn 40 phút, phạm vi 40-90km (tùy phiên bản Block 2), tốc độ 100-200 km/h, phù hợp nhiệm vụ xa hơn.
Đầu đạn là điểm khác biệt lớn nhất. KUB mang đầu đạn 3kg (HE fragmentation hoặc nâng cấp mạnh hơn với octogen), hiệu quả chống bộ binh, xe nhẹ và công sự, tấn công từ trên xuống xuyên giáp mỏng.
Switchblade 300 có đầu đạn nhỏ (tương đương lựu đạn 40mm, fragmentation hoặc EFP), chủ yếu chống nhân sự và mục tiêu mềm.
Switchblade 600 nổi bật với đầu đạn chống tăng từ Javelin (khoảng 8-9kg), có khả năng xuyên giáp nặng, tiêu diệt xe tăng và phương tiện bọc thép.
UAV cảm tử Switchblade 300. Ảnh: Industry Handout
Theo edrmagazine.eu, về dẫn đường và tính năng thông minh, cả hai đều dùng camera EO/IR, GNSS và điều khiển thủ công real-time.
Switchblade nổi bật với wave-off (hủy tấn công phút chót để tránh thiệt hại phụ), panning camera cao cấp và khả năng bầy đàn (swarm) ở một số biến thể.
KUB tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) nhận diện mục tiêu, hỗ trợ swarm (đàn drone) và hoạt động trong nhiễu điện tử tốt hơn, hoạt động ngày đêm, thời tiết xấu.
Trên chiến trường Ukraine, KUB được Nga sử dụng để tiêu diệt pháo M777, xe bọc thép nhẹ và bộ binh, với sản xuất tăng mạnh và phiên bản nâng cấp đầu đạn.
Switchblade 300/600 được Ukraine dùng chống nhân sự Nga và xe tăng, nổi tiếng với độ chính xác cao, giảm collateral damage.
Máy bay không người lái tấn công cảm tử có điều khiển KUB-2. Nguồn ảnh: Kênh Telegram chính thức của Tập đoàn Kalashnikov/vpk.name
KUB phù hợp hơn cho nhiệm vụ trung bình chống mục tiêu nhẹ, trong khi Switchblade 300 lý tưởng chống bộ binh cá nhân, còn Switchblade 600 là "sát thủ chống tăng" thực thụ.
KUB và Switchblade 300 cạnh tranh trực tiếp ở phân khúc nhỏ gọn chống nhân sự/xe nhẹ, với KUB nhỉnh hơn về thời gian bay và ẩn náu, còn Switchblade vượt trội về portability và an toàn dân sự.
Switchblade 600 thì ở phân khúc cao hơn, tương đương Lancet của Nga hơn là KUB.
Cả hai đều chứng minh giá trị của loitering munition trong tác chiến hiện đại, nơi độ chính xác và cơ động quyết định thắng bại.
Đào Cảnh