Trong kết luận thanh tra Dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức (tỉnh Hà Nam), Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Y tế tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với Bộ trưởng, Thứ trưởng được phân công phụ trách 2 dự án theo từng thời kỳ liên quan đến các vi phạm.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường phát biểu buổi công bố kết luận thanh tra. Ảnh: TTCP
Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng chuyển hồ sơ, tài liệu vụ việc có dấu hiệu vi phạm các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 222, Bộ luật Hình sự năm 2015 đến Bộ Công an để xem xét, điều tra xử lý theo quy định đối với 2 nội dung.
Cụ thể, đối với 4 gói thầu tư vấn cố ý vi phạm quy định pháp luật về đấu thầu xây dựng trong việc trình phê duyệt chủ trương thuê đơn vị tư vấn nước ngoài lập dự án khi chưa rõ về khả năng đáp ứng của đơn vị tư vấn trong nước theo quy định, sử dụng đề xuất tài chính, chi phí tư vấn lập dự án kiến trúc do nhà thầu được chỉ định thầu lập để thẩm tra là trái quy định… Trong quá trình đấu thầu ký kết hợp đồng đối với gói thầu thiết bị y tế Bạch Mai 1 có nhiều vi phạm, đặc biệt có dấu hiệu vi phạm hành vi bị cấm trong đấu thầu, có sự sai khác trong nội dung yêu cầu của hồ sơ mời thầu…
Thanh tra Chính phủ chuyển thông tin để Bộ Công an xem xét, điều tra xử lý theo quy định của pháp luật đối với các nội dung có nhiều vi phạm pháp luật đấu thầu, xây dựng và các quy định của pháp luật có liên quan… Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị nhiều nội dung liên quan đến Bộ Y tế, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính.
Trong quá trình thanh tra, Thanh tra Chính phủ xác định trong quá trình triển khai 2 dự án có sai phạm mang tính hệ thống, vi phạm sau có nguyên nhân từ vi phạm trước; có yếu tố chủ quan xảy ra ở hầu hết các khâu, từ chuẩn bị đầu tư đến thực hiện đầu tư; từ phê duyệt chủ trương, kế hoạch lựa chọn nhà thầu; tổ chức đấu thầu; lựa chọn, ký kết và thực hiện các gói thầu. Hợp đồng xây dựng ký kết không rõ ràng, không tuân thủ bất kỳ quy định nào tại các văn bản quy phạm pháp luật về hợp đồng trong hoạt động xây dựng. Vừa ký hợp đồng xong thì 8 ngày sau đã phải đề nghị điều chỉnh thiết kế cơ sở. Thi công khi chưa có thiết kế kỹ thuật, chưa có bản vẽ thiết kế thi công và chưa có cả dự toán.
Dự án xây dựng Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2
Đặc biệt, giá trị lãng phí được phát hiện qua thanh tra tại 2 dự án lên đến hàng ngàn tỉ đồng. Trên cơ sở đó, Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm đến Bộ Công an xem xét điều tra, xử lý theo quy định pháp luật.
Theo Thanh tra Chính phủ, hiện tượng "lãng phí" tại 2 dự án diễn ra rất phổ biến, dưới nhiều dạng thức khác nhau, gây ra nhiều hệ lụy đặc biệt nghiêm trọng, có hệ lụy về vật chất như suy giảm nguồn lực, tăng gánh nặng chi phí do quản lý, sử dụng tài sản công không hiệu quả; có hệ lụy phi vật chất như việc lãng phí cơ hội khám chữa bệnh của nhân dân; gây nhức nhối trong dư luận xã hội; làm suy giảm lòng tin của người dân vào sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân của Đảng, Nhà nước.
Trước đó, tại phiên họp thứ 27 Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vào cuối tháng 12-2024, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu tiến hành thanh tra đối với 2 dự án này, đồng thời hoàn thành kết luận thanh tra trước 31-3-2025. Tổng Bí thư cũng chỉ đạo triển khai ngay biện pháp để sớm đưa hai dự án vào hoạt động, "không thể để chậm trễ hơn nữa".
Mới đây, tại phiên họp ngày 25-3, Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã yêu cầu Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đưa cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và cơ sở 2 Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tại tỉnh Hà Nam vào sử dụng trước ngày 31-12.
Với 2 dự án bệnh viện này, Chính phủ cũng đã có Nghị quyết số 34, đồng ý chủ trương bố trí thêm ngân sách từ nguồn tăng thu năm 2024 để hoàn thành 2 dự án trong năm 2025, sớm đưa vào phục vụ nhân dân.
Nguyễn Hưởng - Minh Chiến