Chủ đầu tư đang hướng đến hoàn thành toàn bộ dự án cuối năm nay, nhưng với tiến độ trên công trường chậm, đây vẫn là thách thức lớn.
Khu vực công trường thi công dự án xây dựng hạ tầng và cải tạo môi trường kênh Tham Lương – Bến Cát. Ảnh: Tiến Lực - TTXVN
* Thi công "ì ạch"
Ghi nhận thực tế tại công trường thi công một số gói thầu của dự án, các đoạn tuyến đường ven kênh còn khá nhếch nhác. Ống cống, bùn đất và vật liệu xây dựng chất thành từng đống, nằm rải rác trên đường dân sinh ven kênh. Khu vực gần cầu Chợ Cầu (đoạn từ cầu Chợ Cầu đến cầu Trường Đai), bùn đất được móc lên từ nạo vét kênh, đào cống... chất đống ven bờ, có chỗ cao gần 2m. Do để lâu ngày, nhiều khu vực cây, cỏ mọc um tùm, người dân phải cắm bảng "cấm đổ rác" để giữ gìn vệ sinh phía trước nhà. Sống tại khu vực ven kênh đã 50 năm, ông Hữu Thoại (ngụ Phường 14, quận Gò Vấp) cho biết, ban đầu người dân rất vui khi dự án được khởi công năm 2023, nhưng đến nay khá thất vọng do dự án triển khai quá chậm. Bùn đất chất lên bờ ven kênh đã khá lâu, trở thành nơi cho một số người xả rác, rất bẩn và hôi thối. Theo ông Hữu Thoại, những tháng gần đây, khu vực dự án gần cầu Chợ Cầu rất ít khi thấy nhà thầu thi công. Thi thoảng vài tuần mới thấy có người và phương tiện đến làm việc, nhưng không nhiều. Người dân không biết khi nào dự án này mới hoàn thành. Ở những khu vực khác như Phường 15 (quận Tân Bình), một số người dân cũng phản ánh đến các cơ quan chức năng việc dự án kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên dừng triển khai một thời gian. Một số khu vực dự án cũng không có hàng rào chắn bảo vệ. Đầu năm 2023, dự án xây dựng hạ tầng và cải tạo môi trường kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên (kết nối tỉnh Long An qua sông Chợ Đệm và tỉnh Bình Dương, tỉnh Đồng Nai qua sông Sài Gòn) được khởi công. Dự án này xây dựng tuyến kè bờ kênh tổng chiều dài 63,11 km; nạo vét tuyến kênh 31,46 km; xây dựng đường giao thông hai bên bờ tổng chiều dài 63,41 km. Tổng mức đầu tư dự án ban đầu 8.200 tỷ đồng, thực hiện giai đoạn 2021 - 2025, được kỳ vọng hoàn thành nhân Kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đến cuối năm 2024, Thành phố điều chỉnh mức đầu tư lên 9.000 tỷ đồng, thực hiện giai đoạn 2021 - 2026. Toàn bộ 10/10 gói thầu xây lắp đã thi công, trong đó gói thầu cuối khởi công từ đầu năm 2024. Dù thi công đã hơn 2 năm, nhưng đến cuối tháng 4 vừa qua, dự án mới thông xe được 6 đoạn đường ven kênh với tổng chiều dài khoảng 4,3 km trên địa bàn quận Bình Tân, Gò Vấp và Quận 12. Đây là con số rất nhỏ so với tổng chiều dài đường ven kênh hơn 63 km. Thời điểm đó, tiến độ toàn dự án đạt khoảng 46%, lãnh đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị Tp. Hồ Chí Minh (Ban Hạ tầng đô thị, chủ đầu tư) vẫn đặt mục tiêu đến tháng 9/2025 thông xe kỹ thuật toàn tuyến và hoàn thành toàn bộ dự án vào cuối năm nay.
* Hàng loạt nhà thầu thi công chậm
Trong báo cáo ngày 17/6 về tình hình thực hiện dự án, ông Đậu An Phúc, Giám đốc Ban Hạ tầng đô thị cho biết, hiện các hạng mục công trình chậm tiến độ theo kế hoạch đề ra; vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc cần giải quyết. Đến hết tháng 5/2025, tổng khối lượng công trình mới đạt 49,43%. Trong đó, gói thầu đạt khối lượng cao nhất là XL-09 với hơn 65%, trong khi gói thầu XL-02 mới đạt hơn 35%, gói thầu XL-04 đạt hơn 39%.
Kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên đoạn qua Quận 12 và Gò Vấp. Lòng kênh hiện bị phủ kín bởi lục bình và rác thải. Ảnh: Tiến Lực – TTXVN
Chủ đầu tư đã thường xuyên đôn đốc các nhà thầu tiến hành công việc theo hợp đồng để đảm bảo tiến độ, chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật; tuy nhiên một số nhà thầu vẫn thi công rất chậm, chưa đảm bảo tiến độ. "Ban Hạ tầng đô thị đã thực hiện nhiều biện pháp khác nhau để đôn đốc, trong đó có xử phạt khối lượng thực hiện chậm theo hợp đồng", chủ đầu tư cho biết.
Cụ thể, Công ty cổ phần Hải Đăng thi công các gói thầu XL-03, XL-04, XL-05 không đáp ứng yêu cầu, Ban Hạ tầng đô thị đã có nhiều công văn nhắc nhở, cảnh báo cũng như thông báo xử phạt tiến độ thi công chậm trễ, với tổng số tiền hơn 680 triệu đồng; xử phạt Công ty cổ phần xây dựng vận tải Hoàng Ngân ở gói thầu XL-05 gần 32 triệu đồng.
Ban Hạ tầng đô thị đã gửi thông báo về vi phạm hợp đồng do tiến độ thi công không đáp ứng yếu cầu với Công ty cổ phần Công trình giao thông công chánh, Công ty cổ phần xây dựng đê kè và phát triển nông thôn Hải Dương (thi công gói thầu XL-01); Công ty cổ phần xây dựng thương mại Thới Bình (gói thầu XL-01, XL-03); Công ty cổ phần đầu tư 559, Công ty cổ phần xây dựng 201 (gói thầu XL-09); Công ty cổ phần công trình giao thông Sài Gòn, Công ty cổ phần xây lắp Thủy sản II (gói thầu XL-01).
Dự án này là giai đoạn 2 của dự án tiêu thoát nước và cải thiện ô nhiễm kênh Tham Lương – Bến Cát – rạch Nước Lên thực hiện từ năm 2002. Mặt bằng dự án khá thuận lợi do phần lớn đã được thực hiện trong giai đoạn trước.
Tuy nhiên, hiện vẫn còn 15 trường hợp ở quận Bình Thạnh, Bình Tân và huyện Bình Chánh bị ảnh hưởng trong dự án giai đoạn 1, đã được bồi thường nhưng chưa bàn giao mặt bằng hoặc tái lấn chiếm phạm vi đã thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Ngoài ra, những vướng mắc về di dời hạ tầng kỹ thuật cũng khiến dự án bị ảnh hưởng.
Trong năm 2025, dự án cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên được giao giải ngân vốn đầu tư 3.567 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay mới giải ngân được hơn 160 tỷ đồng. Chủ đầu tư nhìn nhận, việc giải ngân vốn chậm so với kế hoạch đề ra.
Theo Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh, hiện các nhà thầu đang triển khai thi công. Tuy nhiên, do khan hiếm nguồn cung cấp vật tư (cát, đá) nên tiến độ thi công chậm, Ban Hạ tầng đô thị đã yêu cầu nhà thầu bổ sung thiết bị, nhân lực, vật tư, đẩy nhanh tiến độ thi công để bù lại khoảng thời gian chậm trễ.
Vũ Tiến Lực/vnanet.vn