Năm 2015, UBND tỉnh Đồng Nai giao Công ty cổ phần Ngũ Long Tân làm chủ đầu tưDự án King Bay (dự án khu dân cư khoảng 125 ha), để có tiền đối ứng dự án đường Vành đai 2. Tới năm 2016, doanh nghiệp đổi tên thành Công ty cổ phần Free Land. Mới đây, hàng loạt cựu quan chức tỉnh Đồng Nai bị khởi tố, bị tước quyền hạn nhiệm vụ đại biểu Quốc hội vì liên quan dự án này.
Làm dự án dân cư để có tiền đối ứng
Theo tư liệu của phóng viên Báo Đầu tư, ngày 28/9/2011, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 1697/QĐ-TTg phê duyệt quy hoạch chi tiết đường Vành đai 3, TP.HCM. Dự án được xây dựng theo 3 nguồn vốn, gồm vốn từ ngân sách, trái phiếu chính phủ, vốn ODA; nguồn vốn từ khai thác quỹ đất của địa phương có tuyến đường đi qua; nguồn vốn tư nhân.
Một góc Dự án King Bay.
Sau đó, Bộ Giao thông - Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) có Quyết định số 2435/QĐ-BGTVT ngày 28/10/2011 về việc cho phép lập dự án đầu tư xây dựng đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch, là dự án thành phần 1A của Dự án Vành đai 3, có chiều dài 8,14 km, kết nối tỉnh Đồng Nai với TP.HCM và giao Tổng công ty Đầu tư phát triển và Quản lý hạ tầng giao thông Cửu Long (Tổng công ty Cửu Long) thực hiện.
Trong đó, tiền đền bù giải phóng mặt bằng dự án thành phần 1A là 624,64 tỷ đồng, được tách ra làm hai, đoạn thuộc tỉnh Đồng Nai là 475,73 tỷ đồng, đoạn thuộc TP.HCM là 148,91 tỷ đồng.
Cũng từ tố cáo của khách hàng, khi xác minh vụ việc, năm 2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Chi nhánh TP.HCM phối hợp với các ngân hàng trong hệ thống ngân hàng thương mại hoạt động tại Việt Nam phong tỏa tài khoản của Công ty cổ phần Free Land.
Đồng thời, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM cũng đề nghị các ngân hàng cung cấp thông tin, tài liệu về hồ sơ đăng ký mở tài khoản; cung cấp bản sao kê các giao dịch của các tài khoản, từ thời điểm tháng 6/2016 đến nay và cho biết số dư hiện có của các tài khoản đứng tên của các công ty, cá nhân liên quan.
Để có tiền đối ứng cho dự án, năm 2015, UBND tỉnh Đồng Nai đã cấp giấy phép quy hoạch khu dân cư khoảng 125 ha (tên thương mại là Dự án King Bay, địa bàn xã Long Tân, huyện Nhơn Trạch cũ), giao cho Công ty cổ phần Ngũ Long Tân làm chủ đầu tư.
Đến ngày 8/7/2016, UBND tỉnh Đồng Nai đã có Quyết định số 217/QĐ-UBND về duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Dự án King Bay.
Ngày 14/6/2017, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường, theo Quyết định số 1444/QĐ-BTNMT.
Theo công bố thông tin thay đổi đăng ký doanh nghiệp thì Công ty cổ phần Ngũ Long Tân được thành lập ngày 6/11/2014, trụ sở phường Bến Nghé, TP.HCM. Thời điểm này, doanh nghiệp có 7 cổ đông sáng lập, trong đó Tổng công ty Cửu Long nắm giữ 10% cổ phần, tương đương với 30 tỷ đồng; bà Vũ Minh Lý (người đại diện pháp luật) nắm giữ 50% cổ phần, tương đương 150 tỷ đồng.
Tới cuối năm 2016, Công ty cổ phần Ngũ Long Tân được đổi tên thành Công ty cổ phần Free Land. Bà Vũ Minh Lý nắm giữ 75% cổ phần, giữ cương vị Chủ tịch HĐQT. Tới tháng 4/2017, Tổng công ty Cửu Long đã rút toàn bộ vốn khỏi liên doanh.
Tại lần bố cáo thông tin thay đổi đầu năm 2021, doanh nghiệp này khẳng định, có tổng vốn là 1.500 tỷ đồng, 100% là vốn tư nhân.
Hoãn ký quỹ và sự phân chia quyền lợi
Sau khi có được chủ trương của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Đồng Nai đã có 4 đợt ra các quyết định giao đất cho Công ty cổ phần Free Land với tổng diện tích hơn 631.995 m2, trong đó diện tích đất ở là hơn 292.628 m2.
Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai cũng đã 3 lần cấp giấy phép xây dựng cho các phần đất UBND tỉnh đã giao cho Công ty cổ phần Free Land.
Ba tháng sau, tại Thông báo số 13413/TB-UBND ngày 5/11/2020, thông báo kết luận của Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Trần Văn Vĩnh tại buổi nghe báo cáo tình hình thực hiện ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án King Bay nêu: các sở, ngành chức năng tỉnh Đồng Nai xác định, Công ty cổ phần Free Land đã chi trả tiền bồi thường (hơn 283,9 tỷ đồng) nhiều hơn mức ký quỹ (hơn 59,4 tỷ đồng) là hơn 224,5 tỷ đồng; do đó, chấp thuận cho Công ty cổ phần Free Land được hoãn thực hiện nghĩa vụ ký quỹ theo quy định và yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp ban, ngành tiếp tục thực hiện thủ tục giao đất của dự án cho doanh nghiệp.
Cũng cần nói thêm, năm 2023, ông Vĩnh bị Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 631/QĐ-TTg, thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo do đã có những vi phạm, khuyết điểm trong công tác và Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật về Đảng.
Đến ngày 4/12/2020, HĐND tỉnh Đồng Nai ban hành Nghị quyết phân cấp nguồn thu, tỷ lệ phần trăm phân chia khoản thu tiền sử dụng đất của Dự án King Bay.
Theo đó, ngân sách tỉnh Đồng Nai được hưởng 40% và ngân sách cấp huyện được hưởng 60% để bố trí kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng dự án xây dựng đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch thuộc đường Vành đai 3, TP.HCM.
Cuối tháng 12/2020, Phó chủ tịch UBND Đồng Nai lúc bấy giờ là ông Võ Tấn Đức ký Quyết định số 5063/QĐ-UBND, giao sở, ngành liên quan triển khai Nghị quyết phân cấp nguồn thu, tỷ lệ phần trăm phân chia khoản thu tiền sử dụng đất của Dự án King Bay nêu trên.
Tới tháng 3/2021, Sở Xây dựng Đồng Nai có Văn bản 1054/SXD-QLN-TTBĐS với nội dung xác nhận điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai đối với khu dân cư A2, diện tích hơn 19 ha trong dự án của Công ty cổ phần Free Land.
Ngân hàng rút bảo lãnh, dự án lao đao
Cũng trong giai đoạn này, hàng loạt khách hàng mua dự án đã gửi tố cáo đi khắp nơi. Họ cho biết, đã thanh toán số tiền bằng 85 - 95% giá trị lô đất và đề nghị chủ đầu tư thực hiện các cam kết như ký hợp đồng mua bán, bàn giao nền đất…, nhưng đều bị Công ty cổ phần Free Land né tránh.
Khoảng 4 tháng sau khi xác nhận đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai đối với khu dân cư A2, tháng 7/2021, Sở Xây dựng Đồng Nai lại có Công văn số 2035/SXD-QLN-TTBĐS về việc hủy bỏ văn bản trên, tức hủy điều kiện mở bán.
Mới đây, HĐND tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định số 18/QĐ-HĐND tạm đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đại biểu HĐND tỉnh khóa X, nhiệm kỳ 2021 - 2026 đối với ông Cao Tiến Dũng - đại biểu HĐND tỉnh thuộc Tổ đại biểu. Lý do, căn cứ vào quyết định khởi tố bị can với ông Dũng của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao và đề nghị của Ban Pháp chế HĐND.
Ông Cao Tiến Dũng bị khởi tố vì đã có hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện Dự án King Bay do Công ty cổ phần Free Land làm chủ đầu tư, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản nhà nước.
Ông Cao Tiến Dũng nguyên là Bí thư Huyện ủy Long Thành (cũ) và tháng 8/2019 được bầu giữ chức vụ Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai nhiệm kỳ 2016 - 2021. Sau khi bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương kỷ luật cảnh cáo năm 2023, ông Dũng thôi giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, chuyển qua làm Trưởng ban Tuyên giáo - Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai.
Liên quan đến Dự án King Bay, trước đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cũng bắt tạm giam ông Võ Văn Chánh (cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai). Hồi tháng 7/2025, ông Chánh cũng đã bị tuyên án 2 năm tù vì tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai, liên quan đến Dự án khu dân cư Phước Thái (Đồng Nai).
Căn nguyên, Sở Xây dựng Đồng Nai cho rằng, đối với việc bảo lãnh bán nhà ở hình thành trong tương lai tại khu dân cư A2, căn cứ vào Điều 56, Luật Kinh doanh bất động sản thì Công ty cổ phần Free Land chỉ được Ngân hàng TMCP Quân đội - Phòng giao dịch Nhơn Trạch (MB Nhơn Trạch) ký “Hợp đồng bảo lãnh nguyên tắc”, cho nên chưa đảm bảo đầy đủ tính pháp lý của việc bảo lãnh trong bán nhà ở hình thành trong tương lai.
Do vậy, Công ty cổ phần Free Land phải thực hiện bảo lãnh bán nhà ở hình thành trong tương lai cho từng khách hàng theo đúng quy định, hợp đồng bảo lãnh có thời hạn cho đến khi nhà ở được giao cho bên mua và không vượt quá thời gian, tiến độ thực hiện dự án.
Mặt khác, Sở Xây dựng cũng nhận được văn bản của MB Nhơn Trạch với nội dung: Hợp đồng cấp bảo lãnh nguyên tắc số BL01/MB-FL ký ngày 19/1/2021 không có hiệu lực pháp lý và MB Nhơn Trạch không phát sinh bất kỳ hợp đồng cấp bảo lãnh cụ thể nào khác đối với Công ty cổ phần Free Land.
Do đó, Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai hủy Văn bản 1054/SXD-QLN-TTBĐS về điều kiện của bất động sản hình thành trong tương lai được đưa vào kinh doanh tại khu A2 thuộc Dự án King Bay.
Không chỉ gửi tới Sở Xây dựng Đồng Nai, tháng 4/2021, MB Nhơn Trạch cũng gửi thông báo tới những người mua nhà ở Dự án King Bay, cho hay, Công ty cổ phần Free Land chỉ mới được ngân hàng ký “Hợp đồng nguyên tắc”, nên chưa đảm bảo tính pháp lý của việc ngân hàng này bảo lãnh để doanh nghiệp bán nhà ở hình thành trong tương lai.
MB Nhơn Trạch và Công ty cổ phần Free Land cũng đã ký văn bản về việc chấm dứt quyền và nghĩa vụ liên quan tới “Hợp đồng nguyên tắc” trên. Lý do, Công ty cổ phần Free Land chưa cung cấp đủ hồ sơ theo quy định.
(Còn tiếp)
Ngô Nguyên