Dự án luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi): Giữ 'lá chắn' an toàn, không hướng đến tối đa hóa lợi nhuận

4 giờ trướcBài gốc

Tăng tính linh hoạt, đảm bảo quyền lợi người gửi tiền

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, ngày 23/10, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Dự án Luật được Chính phủ trình Quốc hội với 8 Chương, 42 Điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 26 điều, bổ sung mới 7 điều, bãi bỏ 4 điều và giữ nguyên 9 điều.

Nội dung cơ bản xoay quanh việc tăng cường vai trò, năng lực và tính linh hoạt cho bảo hiểm tiền gửi Việt Nam; củng cố "tấm lá chắn" để tổ chức bảo hiểm tiền gửi bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền, đồng thời đảm bảo duy trì sự ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng, an ninh, an toàn xã hội.

Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Ảnh: QUOCHOI.VN

Trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi).

Về phí bảo hiểm tiền gửi tại Điều 19 dự án Luật, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản tán thành quy định, song đề nghị việc quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi phải được nghiên cứu kỹ lưỡng. Từ đó, vừa bảo đảm ổn định nguồn thu cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi, phù hợp với năng lực tài chính của tổ chức tham gia. Đồng thời, cần thường xuyên rà soát, có lộ trình tính phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt dựa trên việc đánh giá và phân loại tổ chức tham gia, phương pháp tính phí bảo hiểm tiền gửi dựa trên mức độ rủi ro.

Chỉ đầu tư khi bảo đảm năng lực và dự phòng rủi ro vững chắc

"Đề nghị nhận diện và đánh giá đầy đủ những rủi ro có liên quan khi mở rộng hoạt động đầu tư, xây dựng phương án phòng ngừa, kiểm soát và quản lý rủi ro, phân tích và đánh giá hiệu quả sử dụng vốn khi mở rộng hoạt động đầu tư, hình thành các cơ chế bảo toàn vốn, bảo đảm thanh khoản và an toàn cho hoạt động đầu tư. Việc đầu tư chỉ được thực hiện khi đã bảo đảm cân đối năng lực và khả năng dự phòng cho hoạt động bảo hiểm tiền gửi" - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi.

Về hạn mức trả tiền bảo hiểm tại Điều 22 dự án Luật, theo ông Phan Văn Mãi, việc Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định hạn mức trả tiền bảo hiểm trong từng thời kỳ là phù hợp, song cần có quy định hướng dẫn cụ thể về các nguyên tắc điều chỉnh hạn mức trả tiền bảo hiểm phù hợp với thực tiễn, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.

"Đối với việc chi trả vượt hạn mức, cần quy định cụ thể căn cứ xác định “trường hợp đặc biệt” chi trả vượt hạn mức, nghiên cứu quy trình phê duyệt minh bạch với sự tham gia của các cơ quan có liên quan như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính" - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính nêu rõ.

Về hoạt động đầu tư tại Điều 29 dự án Luật, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị làm rõ vai trò của Ngân hàng Nhà nước với tư cách cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong việc quyết định tiêu chí danh mục đầu tư, cơ cấu đầu tư cũng như kiểm soát, quản lý rủi ro liên quan đến hoạt động đầu tư; quy định trách nhiệm của các bên liên quan khi xử lý rủi ro.

Kiểm soát, quản lý rủi ro trong đầu tư

Liên quan đến hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, trình bày tờ trình dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, hoạt động đầu tư kế thừa và bổ sung các hình thức đầu tư an toàn, gồm mua bán trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi hoặc gửi tiền tại các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước hoặc có vốn doanh nghiệp nhà nước trên 50%. Dự thảo quy định tổ chức bảo hiểm tiền gửi phải kiểm soát, quản lý rủi ro trong đầu tư; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định phương thức và quy trình quản lý rủi ro.

Góp ý về vấn đề này, đại biểu Trần Quang Minh (đoàn Quảng Trị) cho rằng, xung quanh điểm mới này vẫn còn có nhiều quan điểm khác nhau. Bởi bản chất của quỹ bảo hiểm tiền gửi là một quỹ tài chính công, phi lợi nhuận, được hình thành chủ yếu từ phí đóng góp bắt buộc của các tổ chức tín dụng tham gia, nhằm bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền và góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính - ngân hàng, với mục tiêu cốt lõi là chi trả bảo hiểm khi tổ chức tín dụng mất khả năng thanh toán hoặc phá sản.

Khác với các quỹ đầu tư thương mại, quỹ bảo hiểm tiền gửi không hướng đến tối đa hóa lợi nhuận, mà chỉ hoạt động trên nguyên tắc bảo toàn và tích lũy vốn để đảm bảo khả năng chi trả. Bản chất của quỹ còn thể hiện ở chỗ đối tượng thụ hưởng cuối cùng không phải tổ chức tín dụng đóng phí, mà là người gửi tiền cá nhân, nhóm yếu thế trong quan hệ ngân hàng.

Việc sửa đổi, quy định để tạo sự chủ động, linh hoạt cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi nhằm nâng cao năng lực tài chính của tổ chức bảo hiểm tiền gửi là điều cần thiết. "Tuy nhiên, việc mở rộng hình thức đầu tư ra ngoài các danh mục đầu tư cần có sự thận trọng cân nhắc bởi bản chất hoạt động của quỹ bảo hiểm tiền gửi không phải là tổ chức tài chính hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận" - đại biểu Minh nêu rõ.

Theo đó, giải pháp chính sách trong dự thảo luật nên tập trung vào nâng cao năng lực hoạt động của tổ chức bảo hiểm tiền gửi gồm: xác lập quyền mua bán trái phiếu chính phủ một cách linh hoạt và chủ động cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi; nâng cao năng lực phân tích thị trường, quản lý danh mục đầu tư và kiểm soát rủi ro lãi suất.

Làm rõ quy định bảo mật trước rủi ro lừa đảo và hạn mức chi trả

Thảo luận tại tổ về dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), đại biểu Quản Minh Cường (đoàn Cao Bằng) nêu thực tế, tình trạng lừa đảo trực tuyến, chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng đang diễn biến ngày càng nghiêm trọng, gây thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng. Dẫn chứng tại Cao Bằng, cơ quan công an vừa triệt xóa đường dây lừa đảo công nghệ cao xuyên quốc gia, với hàng nghìn nạn nhân trên cả nước.

Theo đại biểu, hầu hết nạn nhân là người hiểu biết và có tiền gửi lớn trong ngân hàng, nhiều người mất từ vài chục triệu đến hàng tỷ đồng. Điều này đặt ra vấn đề Luật có đề cập đến bảo mật và trách nhiệm không, hay đề cập trong luật khác. Bởi người dân khó hiểu hết các cơ chế bảo mật phức tạp, do đó, cần làm rõ trường hợp tự truy cập đường link, tải phần mềm độc hại thì tự chịu trách nhiệm; còn nếu bị dẫn dụ hoặc hệ thống ngân hàng bị xâm nhập, ngân hàng phải chịu trách nhiệm.

Còn đại biểu Nguyễn Văn Quảng (đoàn TP. Đà Nẵng) nêu hai vấn đề trọng tâm liên quan đến Điều 22 và Điều 23 của dự thảo Luật. Theo đó, về hạn mức trả tiền bảo hiểm tại Điều 22, trước đây Luật quy định Chính phủ quyết định hạn mức, nhưng dự thảo sửa đổi chuyển sang giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định hạn mức trong từng thời kỳ. Cách quy định này khiến khi luật có hiệu lực, người dân và tổ chức gửi tiền chưa biết được cụ thể hạn mức bảo hiểm là bao nhiêu.

Về số tiền bảo hiểm được trả tại Điều 23, dự thảo nêu rõ tiền bảo hiểm được trả bao gồm cả tiền gốc và tiền lãi của tất cả các khoản tiền gửi được bảo hiểm của một người tại một tổ chức, với mức tối đa bằng hạn mức quy định tại Điều 22, nhưng lại không quy định mức tối thiểu. Do đó, ban soạn thảo cần bổ sung quy định về mức tối thiểu hoặc tỷ lệ bảo hiểm nhất định, đảm bảo quyền lợi người gửi tiền.

Ánh Tuyết

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/du-an-luat-bao-hiem-tien-gui-sua-doi-giu-la-chan-an-toan-khong-huong-den-toi-da-hoa-loi-nhuan-185660.html