Dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục: Nhiều điểm mới đáng chú ý

4 giờ trướcBài gốc

Sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục

Theo Bộ GD&ĐT, Luật Giáo dục số 43/2019/QH14 được Quốc hội khóa XIV thông qua ngày 14/6/2019, chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2020. Trong quá trình triển khai thực hiện, Luật Giáo dục đã góp phần tạo hành lang pháp lý quan trọng cho sự phát triển của hệ thống giáo dục quốc dân.

Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy một số bất cập, hạn chế cần được tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung, tập trung vào một số nội dung như: vấn đề phân cấp, phân quyền và cơ chế tự chủ của các cơ sở giáo dục; các cấp học của hệ thống giáo dục quốc dân; hoạt động của Hội đồng trường của trường mầm non, trường phổ thông công lập; quy định về chương trình, sách giáo khoa, tài liệu giáo dục địa phương…

Để tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn thi hành Luật Giáo dục, đồng thời, để phù hợp, thống nhất với các quy định pháp luật mới được ban hành trong quá trình thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước và sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp, thì việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục là cần thiết.

Ảnh minh họa.

Những nội dung đáng chú ý của dự thảo Luật

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung tập trung vào một số nội dung chủ yếu sau:

Về hệ thống giáo dục quốc dân: Một trong những điểm mới đáng chú ý là việc xác lập giáo dục nghề nghiệp là một cấp học độc lập, bao gồm hai bậc: trung học nghề và cao đẳng. Trong cấp học này, người học sẽ được đào tạo ở ba trình độ: sơ cấp, trung cấp và cao đẳng.

Cụ thể, trung học nghề dành cho học sinh sau THCS, tích hợp kiến thức văn hóa phổ thông và kỹ năng nghề, hướng tới trình độ sơ cấp hoặc trung cấp. Cao đẳng dành cho người học sau THPT hoặc tương đương, đào tạo ở trình độ cao đẳng. Thiết kế này được đánh giá là sẽ giúp hệ thống giáo dục quốc dân phân định rõ ràng hơn giữa cấp học và trình độ đào tạo, đồng thời tăng cường tính mở, liên thông, phù hợp với Khung trình độ quốc gia và thông lệ quốc tế.

Về quy định văn bằng, chứng chỉ:Dự thảo Luật đề xuất bỏ bằng tốt nghiệp THCS. Thay vào đó, hiệu trưởng trường THCS hoặc người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục THCS sẽ xác nhận hoàn thành chương trình THCS. Tương tự, thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp THPT cũng được chuyển giao cho hiệu trưởng trường THPT hoặc người đứng đầu cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục THPT, thay vì Giám đốc Sở GD&ĐT như hiện nay.

Việc thay đổi này được lý giải là nhằm thể chế hóa chủ trương phân cấp, phân quyền mạnh mẽ trong quản lý nhà nước, phù hợp với xu thế quản trị hiện đại, tinh gọn bộ máy và tăng hiệu lực điều hành. Hơn nữa, việc này cũng phù hợp với bản chất phổ cập giáo dục THCS là một chính sách xã hội, không đặt nặng yếu tố bằng cấp. Kinh nghiệm quốc tế từ các quốc gia phát triển cũng cho thấy xu hướng giao quyền xác nhận kết quả học tập cho hiệu trưởng. Dự kiến, sự thay đổi này sẽ không ảnh hưởng đến quyền và cơ hội học tập của người học, vẫn đảm bảo đầy đủ căn cứ pháp lý cho việc chuyển cấp, học nghề hoặc tiếp tục học lên cao hơn.

Về Hội đồng trường: Dự thảo Luật đề xuất bãi bỏ Hội đồng trường (HĐT) ở các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông công lập. Báo cáo tổng kết thi hành Luật Giáo dục năm 2019 cho thấy HĐT ở các cấp học này thường hoạt động hình thức, thiếu thực quyền và không mang lại giá trị quản trị thực chất. Nguyên nhân chủ yếu là do các trường mầm non, phổ thông công lập hiện nay chưa được trao quyền tự chủ về tài chính, nhân sự hay tổ chức bộ máy, dẫn đến vai trò của HĐT không được thiết kế phù hợp. Thêm vào đó, tình trạng hiệu trưởng đồng thời là Chủ tịch HĐT và Bí thư chi bộ/đảng bộ diễn ra khá phổ biến, làm trùng lặp vai trò và giảm hiệu quả giám sát, phản biện của HĐT.

Việc bãi bỏ HĐT được kỳ vọng sẽ giúp tinh giản bộ máy, tăng tính tự chịu trách nhiệm của hiệu trưởng và tạo điều kiện để đổi mới hoạt động nhà trường dựa trên các thiết chế dân chủ hiện có như cấp ủy, công đoàn, Ban đại diện cha mẹ học sinh, Hội đồng Sư phạm.

Về sách giáo khoa và tài liệu giáo dục: Dự thảo Luật làm rõ rằng tài liệu giáo dục địa phương không phải là sách giáo khoa. Đồng thời, quy định về thẩm quyền biên soạn và thẩm định tài liệu này cũng được điều chỉnh theo hướng giao Giám đốc Sở GD&ĐT tổ chức biên soạn, Hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định và UBND cấp tỉnh phê duyệt.

Sự thay đổi này phù hợp với Luật Tổ chức chính quyền địa phương và chủ trương phân cấp, phân quyền của Đảng và Nhà nước. Việc này giúp các địa phương chủ động hơn trong việc quản lý nội dung giáo dục gắn với đặc thù vùng miền, đồng thời giảm bớt thủ tục hành chính và áp lực cho Bộ GD&ĐT trong công tác phê duyệt học liệu địa phương hóa.

Về đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC): Một mục tiêu quan trọng của dự thảo Luật là cắt giảm và đơn giản hóa trên 50% các TTHC trong lĩnh vực giáo dục. Các điều chỉnh liên quan dự kiến sẽ tác động trực tiếp đến 69 TTHC thuộc phạm vi quản lý của Bộ GD&ĐT. Những thay đổi này được kỳ vọng sẽ rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí và hồ sơ giấy tờ cho người học và nhà đầu tư; tạo thuận lợi cho việc triển khai dịch vụ công trực tuyến; tăng cường tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và giảm nguy cơ tiêu cực trong quá trình thực hiện TTHC; đồng thời khơi thông điểm nghẽn, thúc đẩy đầu tư vào giáo dục ngoài công lập và mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục.

Ngoài ra, dự thảo Luật cũng điều chỉnh về thẩm quyền thành lập, sáp nhập, chia tách nhà trường theo hướng giao UBND cấp xã quản lý các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, trung học cơ sở; UBND cấp tỉnh hoặc Giám đốc Sở GD&ĐT quản lý các cơ sở giáo dục ở các cấp học còn lại, trừ những trường hợp thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, nhằm phù hợp với chủ trương tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Đỗ Vi

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/du-an-luat-sua-doi-bo-sung-luat-giao-duc-nhieu-diem-moi-dang-chu-y-169250512213333188.htm