Dự án Nuôi em quản lý tiền từ thiện không có kiểm toán: Lỗ hổng trong quy định?

2 giờ trướcBài gốc

Theo đó, nhiều cá nhân đăng tải trên mạng xã hội phản ánh việc trùng lặp mã nuôi em với người khác, trong khi nguyên tắc của dự án là 1 anh chị nuôi và 1 em nuôi trong suốt cả năm học, hay có trường hợp dù đang là năm học 2025-2026, nhưng vẫn nhận được tin nhắn đề nghị đóng tiền cho năm học 2024-2025. Nhiều ý kiến cũng phản ánh, thái độ của tình nguyện viên giục mạnh thường quân đóng tiền như cách "chốt sale", "đòi nợ"...

Bữa trưa của các em nhỏ trong dự án Nuôi em. (Ảnh: FB Dự án Nuôi em)

Trên website của dự án Nuôi em cũng nêu rõ, "Dự án Nuôi em không có kiểm toán, không phải là quỹ, không có số tài khoản quỹ nhưng sẽ tìm mọi cách "chặt chẽ" và "minh bạch" hơn cả kiểm toán".

Tuy nhiên, khi nhận được nhiều chất vấn của cộng đồng liên quan đến việc minh bạch thu chi của dự án, ông Trung lại cho biết, điều này "dẫn đến chính bản thân tôi cũng nghi ngờ không biết mình có đảm bảo làm đúng 100% hay không. Tôi mong muốn được làm việc với các bên thứ 3 hiểu rõ nghiệp vụ kế toán - kiểm kê, có khả năng tiến hành 1 cách độc lập, để kiểm tra 1 cách khách quan nhất nghiệp vụ thu tiền - chi tiền của dự án Nuôi Em trong suốt những năm qua".

Hoạt động từ thiện vốn mang ý nghĩa nhân văn, nhưng những năm gần đây liên tiếp có những dự án từ thiện lớn của các cá nhân với số tiền hàng tỷ, đến vài chục, vài trăm tỷ đồng vướng nghi vấn về thiếu minh bạch tài chính. Điều này cũng đặt ra câu hỏi về tính hiệu quả của quá trình giám sát hoạt động từ thiện.

Dưới góc nhìn pháp lý, Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng Văn phòng luật sư Kết nối cho rằng, Chính sách chung của Đảng, Nhà nước và các địa phương luôn khuyến khích, tôn vinh và tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân tham gia đóng góp tự nguyện và tổ chức vận động đóng góp tự nguyện; phát huy tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, nhanh chóng hỗ trợ người dân chịu thiệt hại bởi thiên tai, dịch bệnh, sự cố hoặc người dân mắc bệnh hiểm nghèo nhằm sớm ổn định cuộc sống, sinh hoạt, khôi phục và phát triển sản xuất, kinh doanh. Tiếp nhận, phân phối và sử dụng tiền, hiện vật đóng góp để khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố và hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo đảm bảo kịp thời, hiệu quả, công bằng, công khai, đúng mục đích, đối tượng; có sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cơ quan, bộ, ngành, địa phương, tổ chức và cá nhân có liên quan.

Kinh phí phục vụ cho hoạt động vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện thực hiện theo quy định hiện hành của pháp luật về ngân sách nhà nước và quy định.

Cá nhân làm từ thiện phải mở tài khoản riêng tại ngân hàng theo từng cuộc vận động

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng cho biết, căn cứ theo quy định tại Nghị định 93/2021/NĐ-CP hướng dẫn về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo thì các cá nhân, tổ chức tư nhân hoàn toàn có quyền được kêu gọi, huy động nguồn lực để làm từ thiện.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng Văn phòng luật sư Kết nối

Cách thức huy động, sử dụng, phân phối nguồn từ thiện như sau: Khi vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện để hỗ trợ thiên tai, dịch bệnh, sự cố, cá nhân có trách nhiệm thông báo trên các phương tiện thông tin truyền thông về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động, tài khoản tiếp nhận (đối với tiền), địa điểm tiếp nhận (đối với hiện vật), thời gian cam kết phân phối và gửi bằng văn bản đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú theo mẫu thông báo ban hành kèm theo Nghị định này. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm lưu trữ để theo dõi và cung cấp thông tin khi có yêu cầu của tổ chức, cá nhân đóng góp hoặc nhận hỗ trợ và cơ quan có thẩm quyền phục vụ công tác hướng dẫn, theo dõi, thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm.

Cá nhân làm từ thiện sẽ phải mở tài khoản riêng tại ngân hàng thương mại theo từng cuộc vận động để tiếp nhận, quản lý toàn bộ tiền đóng góp tự nguyện, bố trí địa điểm phù hợp để tiếp nhận, quản lý, bảo quản hiện vật đóng góp tự nguyện trong thời gian tiếp nhận; có biên nhận các khoản đóng góp tự nguyện bằng tiền mặt, hiện vật tiếp nhận được khi tổ chức, cá nhân đóng góp yêu cầu. Cá nhân không được tiếp nhận thêm các khoản đóng góp tự nguyện sau khi kết thúc thời gian tiếp nhận đã cam kết và có trách nhiệm thông báo đến nơi mở tài khoản về việc dừng tiếp nhận các khoản đóng góp tự nguyện.

Lúng túng trong hậu kiểm, thanh tra sau quá trình từ thiện

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng cho rằng, dù đã có quy định rõ ràng nhưng việc kiểm soát hoạt động của các dự án, tổ chức từ thiện vẫn gặp nhiều khó khăn.

"Các đối tượng thường lợi dụng việc việc quản lý, sử dụng, mua sắm, hỗ trợ từ thiện có nhiều kẽ hở, chủ yếu xuất phát từ việc tự quản lý, tự kê khai, rồi sử dụng tiền mặt trao cho người dân hay trục lợi từ việc mua sắm vật tư không bị kiểm soát, lại dùng tiền mặt, không có cơ chế nào giám sát việc mua sắm, giải ngân tiền.

Chính quyền địa phương còn lúng túng trong khâu hậu kiểm, thanh tra, giám sát trong, sau quá trình từ thiện của các cá nhân, tổ chức tư nhân khi tiếp nhận báo cáo, thông báo của các cá nhân, tổ chức khi thực hiện hoạt động từ thiện ở địa phương mình.

Rất khó để phía chính quyền địa phương kiểm tra chính xác nguồn tiền là bao nhiêu, việc sử dụng như thế nào, chủ yếu phía địa phương ghi nhận một số thông tin, bảng kê, danh sách nhận tiền. Nhưng việc kiểm chứng, thanh tra, giám sát nhiều khi còn quá nhiều bất cập, khó triển khai", luật sư Nguyễn Ngọc Hùng nêu.

Theo Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, quy định về hậu kiểm hoạt động quyên góp từ thiện còn lỏng lẻo, hiện nay mới chỉ có yêu cầu lập danh sách, báo cáo, chưa có quy định nào yêu cầu kiểm toán độc lập khi số tiền quyên góp lớn.

Từ thực tế này, Luật sư Hùng cho rằng, các dự án dài hạn bắt buộc phải có tổ chức được pháp luật thừa nhận, có giám sát pháp luật mới được triển khai. Đối với cá nhân trong trường hợp ngắn hạn nên hạn chế số tiền tối đa huy động cho mỗi đợt từ thiện. Trường hợp lớn hơn bắt buộc phải đăng ký, thông qua tổ chức nhà nước mới được triển khai.

“Vấn đề từ thiện vẫn phải xuất phát từ cái tâm, lòng tốt của cá nhân nhằm lan tỏa sự yêu thương, giá trị đạo đức con người, sự tử tế, để chia sẻ tình cảm giữa con người với nhau. Ai cũng mong muốn, hy vọng các nạn nhân của thiên tai, bão lũ, dịch bệnh hoặc người mắc bệnh hiểm nghèo sớm vượt quá khó khăn, lạc quan, gặp những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Nhưng hoạt động từ thiện vẫn cần phải kiểm soát chặt chẽ, có sự tham gia quản lý của chính quyền địa phương, có hoạt động kiểm soát, giám sát của các cơ quan pháp luật. Có như vậy chúng ta mới phát huy được các giá trị tốt đẹp, tình yêu thương, nhân nghĩa trong các hoạt động từ thiện”, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng nhấn mạnh.

Nguyễn Trang/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/du-an-nuoi-em-quan-ly-tien-tu-thien-khong-co-kiem-toan-lo-hong-trong-quy-dinh-post1252447.vov