Giới trẻ tìm hiểu nước Đức với công nghệ thực tế ảo. Ảnh: Hà An
Khát vọng vươn xa
Nhiều năm trước, Trương Công Khanh - học sinh lớp 12 Trường THPT Trần Hưng Đạo (TPHCM) đã ấp ủ ước mơ du học tại Đức. Qua bạn bè, người thân và những lần trò chuyện với người Đức, Khanh nhận thấy văn hóa nước này đề cao tính kỷ luật. Nam sinh chia sẻ: “Em rất ấn tượng với phong cách sống và làm việc của người Đức vì nó giúp bản thân rèn luyện nhiều hơn. Đây là môi trường lý tưởng để khám phá năng lực cá nhân”.
Khanh dự định sau khi vào đại học sẽ tìm kiếm suất du học sang Đức để học hỏi văn hóa làm việc và rèn luyện bản thân. Trong quá trình du học, em sẽ tìm kiếm cơ hội thực tập và làm việc tại một doanh nghiệp điện tử của Đức, vừa để trang trải cuộc sống, vừa mở rộng cơ hội nghề nghiệp.
Cùng chung khát vọng, Nguyễn Nhật Tân - sinh viên năm nhất Trường Đại học Việt Đức (TPHCM) cho biết, khi tìm hiểu về môi trường và cơ hội nghề nghiệp tại Đức, em nhận thấy tiềm năng lớn trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, vốn là niềm đam mê từ thời phổ thông. Tân quyết tâm “săn” học bổng để sang Đức học tập và làm việc. “Người Đức rất thân thiện trong cuộc sống nhưng nghiêm túc trong công việc. Em cũng rất ấn tượng với thói quen rèn luyện thể chất của họ, như việc đi bộ 1 - 2km đến công sở”, Tân chia sẻ.
Theo thống kê của Viện Goethe (Đức), năm 2023 có khoảng 7.400 sinh viên Việt Nam đang học tập và làm việc tại Đức. Trong số này, nhiều người chọn học nghề, phổ biến nhất là các ngành điều dưỡng, khách sạn và kỹ thuật. Các chuyên gia nhận định, hệ thống giáo dục cởi mở, miễn học phí, nhiều khóa học bằng tiếng Anh và sự hỗ trợ tận tình từ các trường đại học là những yếu tố hấp dẫn sinh viên Việt Nam.
Ảnh minh họa INT.
Cơ hội rộng mở
Ông Đỗ Minh Việt - đại diện Cơ quan Trao đổi Hàn lâm Đức (DAAD), đơn vị chuyên cung cấp học bổng cho sinh viên Việt Nam, cho biết, trong năm 2023, DAAD đã hỗ trợ hơn 140.000 người trong các hoạt động trao đổi học tập và nghiên cứu.
Đức hiện có khoảng 400 trường đại học, trong đó nhiều trường lâu đời đạt chuẩn đào tạo theo mô hình đại học xuất sắc, với hơn 22.000 chương trình thuộc bốn nhóm: Đại học tổng hợp - kỹ thuật, khoa học ứng dụng, đại học năng khiếu (mỹ thuật, điện ảnh, nhạc viện…) và đại học tư thục. “Phần lớn các chương trình học tại Đức được giảng dạy bằng tiếng Anh. Do đó, sinh viên chỉ cần trau dồi tiếng Anh là đủ, không bắt buộc phải học tiếng Đức”, ông Việt cho biết.
Đại diện DAAD nhấn mạnh, các trường đại học, đặc biệt là nhóm khoa học ứng dụng, rất chú trọng kết hợp giữa lý thuyết và thực hành. Sinh viên được khuyến khích áp dụng kiến thức vào thực tế tại các doanh nghiệp nơi họ thực tập. Mô hình đào tạo tại Đức yêu cầu sinh viên chủ động tìm hiểu lĩnh vực quan tâm và đề xuất hướng giải quyết vấn đề, trong khi giảng viên đóng vai trò hướng dẫn. “Cách học này giúp sinh viên ghi nhớ kiến thức lâu hơn nhờ sự vận dụng thực tế”, ông Việt nhận định.
Về chi phí, ông Việt cho biết, học tập và sinh hoạt tại Đức không quá cao. Trong số 16 bang của Đức, có 14 bang không thu học phí đại học. Trung bình, sinh viên cần khoảng 30 triệu đồng cho chi phí sinh hoạt mỗi tháng. DAAD cam kết hỗ trợ tối đa để “giấc mơ Đức” của sinh viên Việt Nam trở thành hiện thực, giúp các bạn trẻ phát huy năng lực và đóng góp cho đất nước trong tương lai.
Doanh nghiệp đồng hành
Ở góc độ doanh nghiệp, đại diện Bosch Việt Nam cho biết, công ty luôn có chính sách tiếp nhận và tuyển dụng sinh viên vào làm việc tại các bộ phận kinh doanh và kỹ thuật. Yêu cầu đầu tiên là khả năng sử dụng tiếng Anh lưu loát. Sinh viên thực tập sẽ làm việc tại các nhà máy sản xuất, hỗ trợ bộ phận kỹ thuật trong các hoạt động chuyên môn như quản lý vận hành, thống kê số liệu, xử lý tài liệu…
“Công ty có chế độ trợ cấp hàng tháng và cung cấp bữa ăn miễn phí cho sinh viên thực tập. Tùy vào nhu cầu và năng lực của sinh viên, chúng tôi có thể tuyển dụng các bạn xuất sắc vào làm việc chính thức”, đại diện Bosch Việt Nam chia sẻ.
GS.TS René Thieler - Hiệu trưởng Trường Đại học Việt Đức cho biết, nhiều năm qua, nhà trường đã phối hợp với các đối tác như DAAD, Viện Goethe, Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ), Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức tại Việt Nam, cùng các doanh nghiệp lớn như Bosch, Siemens… tổ chức các hoạt động hướng nghiệp cho sinh viên. “Hoạt động này giúp sinh viên tiếp cận nền giáo dục và thị trường lao động Đức, hiểu rõ kỳ vọng của nhà tuyển dụng, cũng như cách thức để bước vào hành trình học tập và làm việc tại Đức”, GS Thieler chia sẻ.
Trường Đại học Việt Đức cũng tổ chức các chương trình trao đổi sinh viên, đưa sinh viên Việt Nam sang Đức học tập và làm việc. Cụ thể, sau ba năm học tại Việt Nam, sinh viên sẽ có một hoặc hai học kỳ trao đổi bằng tiếng Anh tại Đức. Trong thời gian này, sinh viên có cơ hội xây dựng hồ sơ cá nhân nổi bật, dễ dàng xin học bổng thạc sĩ hoặc được giữ lại làm việc. Các bạn cũng có thể tham gia các chương trình tuyển dụng kỹ sư quốc tế hoặc đảm nhận các vị trí nghiên cứu, phát triển sản phẩm tại Đức và châu Âu.
Theo khảo sát của DAAD, hơn 64% trong số 20.000 sinh viên quốc tế cho biết muốn ở lại Đức làm việc sau khi tốt nghiệp, chủ yếu trong các lĩnh vực kinh tế, kỹ thuật và khoa học máy tính. Một trong những nguyên nhân là tình trạng thiếu hụt lao động do dân số già hóa.
Dự kiến đến năm 2028, Đức sẽ thiếu khoảng 768.000 lao động có tay nghề. Khảo sát cũng cho thấy, du học sinh mong muốn được hỗ trợ thêm về tư vấn nghề nghiệp, các khóa học ngôn ngữ và kết nối với doanh nghiệp để mở rộng cơ hội việc làm tại quốc gia này.
Hà An