Mô hình tòa án 3 cấp
Chiều 26/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân.
Tại phiên họp, Phó chánh án Tòa án nhân dân (TAND) tối cao Nguyễn Văn Tiến cho biết dự luật sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức hệ thống tòa án theo hướng không tổ chức TAND cấp cao, TAND cấp huyện. Thành lập TAND khu vực, chuyển các TAND sơ thẩm chuyên biệt thành các tòa chuyên trách trong TAND khu vực.
Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến.
Theo đó, mô hình tổ chức hệ thống tòa án gồm TAND tối cao, TAND tỉnh, thành phố, TAND khu vực.
Trên cơ sở mô hình tổ chức hệ thống tòa án 3 cấp, với TAND tối cao được đề xuất bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn phúc thẩm các vụ án hình sự mà bản án, quyết định chưa có hiệu lực pháp luật của TAND cấp tỉnh bị kháng cáo, kháng nghị.
Bên cạnh đó, dự án luật cũng đề xuất tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao từ 13 đến 17 người lên thành từ 23 đến 27 người.
Việc này để đảm bảo đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng đối với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ TAND cấp cao chuyển về để đáp ứng chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội.
Do số lượng thẩm phán TAND có sự điều chỉnh nên cần sửa đổi, bổ sung quy định hiện hành theo hướng tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao được tuyển chọn, bổ nhiệm theo quy định lên không quá 3 người.
Việc này để đảm bảo tỷ lệ thẩm phán TAND tối cao được bổ nhiệm từ nguồn ngoài tòa án không quá 10% số lượng thẩm phán TAND tối cao.
Với tòa án cấp tỉnh sẽ được giao nhiệm vụ phúc thẩm bản án, quyết định sơ thẩm của TAND khu vực chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị…
Với tòa án khu vực được tổ chức trên cơ sở cơ cấu lại các TAND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố.
Trong khi đó, TAND khu vực xét xử sơ thẩm vụ án hình sự theo quy định của luật, sơ thẩm tất cả vụ án, vụ việc dân sự, hành chính và giải quyết các việc khác thuộc thẩm quyền…
Lập tòa án chuyên trách không phát sinh đầu mối
Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp - Hoàng Thanh Tùng - cho biết Ủy ban đề nghị cân nhắc thận trọng việc đề xuất tăng số lượng thành viên Hội đồng thẩm phán TAND tối cao không ít hơn 23 người và không quá 27 người.
Bên cạnh đó, một số ý kiến tán thành đề xuất tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao với các lý do đã nêu trong tờ trình.
Theo cơ quan thẩm tra, thẩm phán TAND tối cao là cán bộ thuộc diện Ban Bí thư quản lý. Việc tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao là vấn đề quan trọng, liên quan đến chủ trương của Đảng. Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị TAND tối cao xin ý kiến cấp có thẩm quyền theo quy định.
Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí. Ảnh: QH.
Báo cáo giải trình sau đó, Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí cho hay nếu để số lượng 17 thẩm phán TAND Tối cao thì "không đủ sức để làm việc". Cũng theo ông Trí, việc tăng số lượng thẩm phán đã được Bộ Chính trị, Trung ương Đảng thông qua.
Ông Trí cũng khẳng định việc lập tòa án chuyên trách trong các tòa khu vực không làm phát sinh đầu mối.
Kết luận phiên họp, Phó chủ tịch Quốc hội - Nguyễn Khắc Định - cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội ủng hộ đề xuất tăng số lượng thẩm phán TAND tối cao, mở rộng đối tượng để chọn bổ nhiệm làm thẩm phán TAND tối cao.
Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị TAND tối cao phối hợp với các cơ quan hoàn thiện hồ sơ để trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9.
Luân Dũng