Dự kiến triển khai cơ chế bù trừ chứng khoán trung tâm từ năm 2027

5 giờ trướcBài gốc

Theo lộ trình, trong quý III/2025, Bộ Tài chính sẽ ban hành hướng dẫn hạch toán kế toán cho các nghiệp vụ phát sinh từ cơ chế CCP. Cùng lúc, UBCKNN sẽ phê duyệt đề án thành lập Công ty TNHH MTV Bù trừ Chứng khoán Việt Nam, đơn vị thành viên thuộc Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán (VSD), để thực hiện vai trò tổ chức bù trừ trung tâm.

Đến quý I/2026, UBCKNN sẽ ban hành hướng dẫn mới về đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch chứng khoán. VSD sẽ tổ chức đào tạo, kiểm thử hệ thống kỹ thuật và phối hợp với các thành viên thị trường chuẩn bị hạ tầng cần thiết. Toàn bộ quá trình dự kiến kéo dài đến hết năm 2026, trước khi chính thức triển khai từ quý I/2027.

CCP là cơ chế trong đó một tổ chức trung gian đứng giữa bên mua và bên bán trong giao dịch chứng khoán. Khi áp dụng, tổ chức này sẽ trở thành người mua với tất cả người bán và là người bán với tất cả người mua, qua đó thay thế nghĩa vụ thanh toán và giao dịch giữa hai bên bằng một nghĩa vụ tập trung với CCP. Điều này cho phép tính toán nghĩa vụ ròng (netting), giúp giảm số lượng thanh toán và chi phí liên quan.

Cơ chế CCP còn đóng vai trò giảm thiểu rủi ro. Trong trường hợp một bên mất khả năng thanh toán, CCP vẫn đảm bảo giao dịch được hoàn tất nhờ sử dụng quỹ bảo đảm và các cơ chế kiểm soát rủi ro khác. Điều này giúp củng cố niềm tin và tăng tính ổn định cho thị trường.

Cơ chế CCP giúp giảm số lượng thanh toán và chi phí liên quan cũng như giảm rủi ro trong giao dịch chứng khoán. Ảnh: SGGP

Mặc dù theo Thông tư 68 của Bộ Tài chính, nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đã được phép mua cổ phiếu mà không cần ký quỹ 100% trước khi đặt lệnh, song cơ chế CCP vẫn được đánh giá là công cụ quan trọng để vận hành hiệu quả giao dịch này và đáp ứng tiêu chí nâng hạng thị trường.

Hiện nay, khoảng 80% hệ thống thanh toán chứng khoán toàn cầu đã áp dụng cơ chế CCP, theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB). Tại Việt Nam, CCP đã được triển khai cho thị trường phái sinh từ năm 2017 và nay được kỳ vọng sẽ mở rộng sang thị trường cơ sở, góp phần cải thiện vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam trên bản đồ tài chính quốc tế.

Thiên Bình

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/du-kien-trien-khai-co-che-bu-tru-chung-khoan-trung-tam-tu-nam-2027-320088.html