Việc đẩy mạnh triển khai các sản phẩm du lịch đêm kỳ vọng Hà Nội sẽ trở thành địa phương thành công trong xây dựng các tour du lịch đêm cũng như đưa du lịch đêm trở thành sản phẩm quan trọng nhằm phát triển kinh tế đêm
Những năm gần đây, du lịch Hà Nội đang có bước chuyển mình mạnh mẽ, đặc biệt là trong việc phát triển các sản phẩm du lịch đêm. Đây không chỉ là hướng đi mới nhằm thu hút khách nội địa, mà còn góp phần khẳng định vị thế của Thủ đô trên bản đồ du lịch quốc tế.
RA MẮT TOUR ĐÊM "TIẾNG CHUÔNG TRẤN VŨ"
Nhân dịp kỷ niệm 64 năm Ngày thành lập quận Ba Đình (31/5/1961-31/5/2025), Ủy ban Nhân dân quận Ba Đình (thành phố Hà Nội), Ban Quản lý Di tích quốc gia đặc biệt Đền Quán Thánh phối hợp với các nhà nghiên cứu và đơn vị lữ hành xây dựng Tour đêm “Tiếng chuông Trấn Vũ,” dự kiến ra mắt vào cuối tháng 5/2025 và chính thức vận hành từ tháng 8/2025.
Cổng đền Quán Thánh
Tour đêm “Tiếng chuông Trấn Vũ” có thời lượng 90 phút, được tổ chức định kỳ hằng tuần với số lượng khoảng 100 khách/chương trình. Đây là sản phẩm du lịch văn hóa-tâm linh kết hợp trình diễn thực cảnh đầu tiên được thiết kế tại một ngôi đền linh thiêng bậc nhất Thăng Long xưa-Đền Quán Thánh (còn gọi là Trấn Bắc, Trấn Vũ quán). Mục tiêu của sản phẩm du lịch mới hướng đến bảo tồn, phát huy giá trị di sản, thúc đẩy phát triển du lịch-kinh tế bền vững, hiệu quả.
Lấy cảm hứng từ lễ hội truyền thống mừng ngày Đức Thánh Huyền Thiên Trấn Vũ giáng lâm ban phúc - một nghi lễ linh thiêng tổ chức hằng năm tại Đền Quán Thánh, chương trình đưa du khách vào hành trình thấm đẫm huyền tích, sắc màu văn hóa dân gian và tín ngưỡng lâu đời của người Việt.
Điểm nhấn đặc biệt của chương trình là những tích truyện gắn liền với làng nghề truyền thống như Trúc Bạch. Nơi đây từng có các cung nữ nhà Trịnh dệt lụa tiến vua hay làng đúc đồng Ngũ Xã chuyên chế tác nên những hiện vật đồng tinh xảo.
Thông qua ngôn ngữ sân khấu giàu cảm xúc, tour đêm kể lại những giá trị văn hóa ngàn năm của Thăng Long theo cách gần gũi, sinh động và đầy tính nhân văn, mở ra một hướng đi mới trong việc làm mới di sản để kết nối với hiện tại và tương lai.
Trước đó, nhiều sản phẩm du lịch đêm được giới thiệu đến du khách đã tạo thành thương hiệu riêng cho du lịch Thủ đô. Trong đó tour “Đêm thiêng liêng” tại Nhà tù Hỏa Lò đã tạo nên trào lưu đối với giới trẻ những năm gần đây. Khu di tích lựa chọn hình thức diễn kịch tái hiện lịch sử, tích hợp âm nhạc vào phần thuyết minh, cùng với điểm nhấn là đặc sản bánh bàng, trà bàng chỉ được phục vụ tại tour đêm Hỏa Lò.
Hoạt cảnh giới thiệu về cuộc gặp gỡ cuối cùng của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh và mẹ trong Tour đêm Hỏa Lò
Tiếp sau Di tích Nhà tù Hỏa Lò, tour đêm "Giải mã Hoàng thành Thăng Long" dành cho khách nội địa dịp cuối tuần và nhanh chóng được đón nhận. Sau thành công này, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội nhanh chóng phối hợp với một số đơn vị cho ra mắt tour "Đêm Hoàng cung Thăng Long - Một cảm nhận độc đáo" dành cho du khách quốc tế. Các tour đêm về Hoàng thành Thăng Long đã góp phần nâng cao hiệu quả quảng bá di sản cũng như khai thác du lịch của Di sản văn hóa thế giới do UNESCO ghi danh.
Tour thu hút rất nhiều du khách mỗi dịp cuối tuần đến Hoàng Thành Thăng Long
Tại Trung tâm Hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám, hoạt động tour đêm với chủ đề “Tinh hoa đạo học” đã tạo nên sự khác biệt của tour trải nghiệm đêm Văn Miếu - Quốc Tử Giám ở chỗ sử dụng công nghệ và ánh sáng, không dùng hình thức sân khấu hóa... Bằng việc kể câu chuyện về di sản Văn Miếu - Quốc Tử Giám, câu chuyện đạo học của người Việt bằng công nghệ hiện đại, tour du lịch đêm Tinh hoa đạo học tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám gây ấn tượng mạnh mẽ với khách tham quan. Vừa qua, sau thành công của bộ phim 3D mapping “Tinh hoa đạo học”, Trung tâm hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám tiếp tục cho ra mắt bộ phim “Sử đá lưu danh” - Hành Trình Tri Thức Qua Ánh Sáng Nghệ Thuật.
Cùng với các di tích, hệ thống các bảo tàng trên địa bàn Thủ đô cũng triển khai nhiều sản phẩm du lịch về đêm nhằm tăng trải nghiệm cho du khách. Trong đó, Bảo tàng Văn học Việt Nam ra mắt tour du lịch văn học với chủ đề “Chữ Tâm, chữ Tài”; Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam triển khai chương trình trải nghiệm nghệ thuật đặc biệt “Huyền thoại tuổi thanh xuân”; Bảo tàng Lịch sử quốc gia tổ chức tour xe đạp với chủ đề Đêm Thăng Long-Hà Nội...
Các tour trải nghiệm di sản về đêm tại Hà Nội thường xuyên "cháy vé". Thậm chí nhiều chương trình được đặt kín từ sớm cho các đợt tổ chức tiếp theo. Không chỉ tạo nguồn thu trực tiếp từ việc bán vé, du lịch đêm còn góp phần kích thích các hoạt động thương mại như mua sắm, ẩm thực và các loại hình dịch vụ khác.
Việc gắn kết hoạt động du lịch đêm với các di sản văn hóa không chỉ nâng cao giá trị của các khu di tích mà còn góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị truyền thống, đồng thời tạo sức hút lớn đối với cả du khách trong nước và quốc tế.
Với những hoạt động tích cực từ các đơn vị tạo sản phẩm du lịch đêm, Hà Nội là một trong những địa phương xây dựng thành công mô hình về phát triển sản phẩm du lịch đêm, đồng thời khẳng định thương hiệu và nâng cao năng lực cạnh tranh của điểm đến du lịch, tăng cường thu hút khách, tăng chi tiêu và kéo dài thời gian lưu trú của khách du lịch nội địa và quốc tế.
Theo Sở Du lịch Hà Nội, từ tháng 1 đến hết tháng 5/2025, thành phố đã đón khoảng 12,77 triệu lượt khách du lịch, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, lượng khách quốc tế đạt 3,16 triệu lượt, tăng 20,2% - trong đó có 2,23 triệu lượt khách lưu trú. Khách nội địa đạt khoảng 9,61 triệu lượt, tăng 7,8%. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 51.940 tỷ đồng, tăng 14,1% so với cùng kỳ.
BÀI TOÁN PHÁT TRIỂN KINH TẾ ĐÊM HÀ NỘI
Bà Đặng Hương Giang, Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội nhiều lần nhấn mạnh rằng phát triển kinh tế ban đêm là một trong những hoạt động trọng điểm được Hà Nội đặc biệt quan tâm và đã có chỉ đạo về việc phát triển loại hình kinh tế này trở thành một phần không thể thiếu của sự phát triển kinh tế, xã hội.
Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội cho biết trong kế hoạch xây dựng, phát triển sản phẩm du lịch đêm trên địa bàn thành phố, Sở Du lịch Hà Nội sẽ tiến hành khảo sát tiềm năng phát triển kinh tế đêm tại một số quận, huyện, thị xã; trên cơ sở đó, lựa chọn, xây dựng sản phẩm du lịch đêm phù hợp với lợi thế và điều kiện thực tiễn tại từng địa bàn. Hà Nội sẽ tập trung vào những tài nguyên mà có thể khai thác ngay được như hoạt động của các di tích, các loại hình nghệ thuật, ẩm thực.
Những tour đêm khám phá Hà Nội đang được nhiều địa điểm du lịch triển khai. Dù vậy, còn nhiều gian nan để tour đêm có sức sống bền bỉ hơn, lan tỏa mạnh mẽ hơn
Mặc dù du lịch đêm tại Hà Nội đã có dấu hiệu tăng trưởng trong thời gian gần đây, song vẫn chưa đạt được sự đột phá cần thiết. Các dịch vụ còn đơn điệu, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu đa dạng của du khách. Thực tế cho thấy, du khách có nhu cầu lớn đối với các hoạt động vui chơi, giải trí, thưởng thức nghệ thuật về đêm vượt ra ngoài phạm vi phố đi bộ, chợ đêm, karaoke hay ẩm thực đường phố. Do thiếu các dịch vụ hoạt động sau 24 giờ, mức chi tiêu và doanh thu du lịch vẫn còn ở mức thấp.
Theo bà Đặng Hương Giang, nguyên nhân chủ yếu là do Hà Nội chưa có cơ chế, chính sách đủ hấp dẫn để thu hút đầu tư vào các sản phẩm du lịch đêm, đồng thời thiếu quy hoạch không gian để phát triển các tổ hợp du lịch đêm chuyên biệt.
Đưa ra giải pháp, ông Phạm Hải Quỳnh, Viện trưởng Viện Phát triển du lịch châu Á, Chủ tịch Hội Du lịch cộng đồng Việt Nam cho rằng, Hà Nội cần chủ động rà soát các chính sách và khung pháp lý liên quan đến phát triển kinh tế ban đêm. Việc xây dựng cơ chế phải dựa trên việc phân tích rõ thực trạng, nguyên nhân, thuận lợi và thách thức của kinh tế đêm, từ đó tạo điều kiện cho cá nhân và doanh nghiệp đầu tư. Những nội dung trọng tâm cần bao gồm: khu vực hoạt động, danh mục sản phẩm ưu tiên, thời gian mở cửa, cấp phép và tiêu chuẩn hoạt động cho các đơn vị tham gia.
Bên cạnh đó, Hà Nội cần nghiên cứu sự tương tác giữa du lịch đêm và các mô hình kinh tế mới để đưa ra giải pháp toàn diện và đồng bộ. Mô hình phát triển phải phù hợp với điều kiện, đặc thù và tiềm năng của địa phương.
Một yếu tố then chốt khác là đảm bảo hạ tầng kỹ thuật và an ninh, từ chiếu sáng, giám sát an toàn cho đến vệ sinh môi trường. Việc quảng bá và tiếp thị cũng cần được đẩy mạnh để nâng cao nhận diện và thu hút du khách.
Ông Phùng Quang Thắng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Lữ hành Việt Nam nhận định, nếu phát triển tốt các sản phẩm du lịch đêm, Hà Nội sẽ trở thành điểm sáng với các tour đêm đặc sắc.
Tuy nhiên, vị này cũng lưu ý: "Dù kinh tế đêm mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro như mất an ninh, ô nhiễm, áp lực hạ tầng và vấn đề kiểm soát chất lượng hàng hóa, an toàn thực phẩm".
Do đó, ông Thắng nhấn mạnh, cần xây dựng chính sách đặc thù cho kinh tế đêm để từ đó phát triển các sản phẩm đặc trưng như du lịch văn hóa, ẩm thực, mua sắm về đêm. Khu vực phố cổ Hà Nội được xem là địa bàn phù hợp để thí điểm, với các tour đêm kết hợp trải nghiệm và ẩm thực.
Với sự chủ động từ các đơn vị cung cấp sản phẩm du lịch, ông Thắng tin tưởng, Hà Nội sẽ phát triển thành công mô hình du lịch đêm, biến đây thành sản phẩm chủ lực trong chiến lược phát triển kinh tế ban đêm. Qua đó, góp phần nâng cao thương hiệu du lịch Thủ đô, tăng sức hút, kéo dài thời gian lưu trú và mức chi tiêu của du khách trong nước và quốc tế.
Yên Đan