Du lịch Huế: Khai phá tiềm năng, tháo gỡ điểm nghẽn - Kỳ 1: Ngành kinh tế mũi nhọn đã thực sự... nhọn?

2 ngày trướcBài gốc

Sau dịp lễ 30/4 - 1/5, người dân Huế phấn khởi khi nhìn thấy những con số thống kê du lịch so với năm ngoái: Tổng lượng khách đến TP. Huế trong 5 ngày từ 30/4 - 4/5 tăng mạnh, ước đạt 351.000 lượt; trong đó, có 71.500 lượt khách quốc tế; doanh thu từ du lịch ước đạt 730 tỷ đồng; khách lưu trú ước đạt 106.000 lượt. So với mức dự báo trước đó - dự kiến lượng khách ban đầu khoảng 300.000 lượt, kết quả thực tế rất tích cực.

Nhưng, niềm vui đó không kéo dài được lâu bởi một thống kê du lịch toàn quốc được công bố ngay sau đó cho thấy, trong danh sách 10 địa phương có lượng khách và doanh thu cao nhất kỳ nghỉ lễ, Huế không có tên! Nhiều người thắc mắc, Huế ở đâu khi trong top 3 địa phương miền Trung, mảnh đất có đến 8 di sản thế giới được UNESCO ghi danh lại “vắng mặt”. Chỉ xét địa phương đứng thứ 10 toàn quốc trong danh sách này là Đà Nẵng, lượng khách đã lên tới 610.000 lượt, doanh thu du lịch hơn 2.400 tỷ đồng, cao hơn rất nhiều so với Huế.

Bức tranh du lịch của Huế trải qua hơn 2 thập kỷ có thể thấy sự tăng trưởng mạnh nếu nhìn vào chính mình, nhưng theo các chuyên gia du lịch, khi so với nhiều địa phương bạn, có lẽ du lịch Huế đang còn bị yếu tố nào đó “cản chân”.

Giai đoạn 2014 - 2019, lượng khách du lịch đến Huế tăng dần qua các năm. Năm 2019 được xem là thời kỳ hoàng kim của du lịch Huế khi thu hút đến hơn 4,8 triệu lượt khách. Mặc dù từ năm 2020, chịu tác động trực tiếp của dịch COVID-19 nên ngành du lịch bị thiệt hại nặng nề, nhưng trong các năm 2022 - 2024, với sự phục hồi mạnh mẽ của du lịch, lượng khách đã đạt 3,93 triệu lượt năm 2024 (tăng 21,8% so với năm 2023). Song, con số trên vẫn chưa thực sự ấn tượng nếu so sánh tương quan trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Chỉ nói riêng năm 2024, khi Huế đón được 3,93 triệu lượt khách, thì Đà Nẵng thu hút đến 11,9 triệu lượt, Khánh Hòa đạt 11,8 triệu lượt...

Thực ra, lượng khách chưa phải là yếu tố quá quan trọng so với doanh thu và mức chi tiêu của khách. Năm 2019, tổng thu từ du lịch (tổng thu toàn xã hội) của Huế đạt 11.300 tỷ đồng thì Đà Nẵng đạt 30.973 tỷ đồng; Quảng Nam đạt 20.000 tỷ đồng; Khánh Hòa 27.100 tỷ đồng. 5 năm sau (năm 2024), con số này đối với Huế khoảng gần 8.000 tỷ đồng, trong khi đó Quảng Ninh thu gần 46.000 tỷ đồng từ du lịch, Đà Nẵng thu 31.000 tỷ đồng, Khánh Hòa thu khoảng 52.000 tỷ, Bình Định thu khoảng 25.500 tỷ đồng...

Điều đáng trăn trở là bước chậm lại trong việc thu hút khách lưu trú ở Huế. Vào những năm 2000, thời gian lưu trú bình quân của khách ở Huế luôn lớn hơn 2 ngày, có thời điểm 2,3 - 2,5 ngày/khách. Tuy nhiên, những năm gần đây, cũng như năm 2024, thời gian lưu trú khách du lịch vẫn đang rất thấp chỉ là 1,77 ngày (trong khi Đà Nẵng 2,68 ngày; Quảng Nam 2,26; Khánh Hòa 3 ngày). Thời gian lưu trú thấp, thêm vào đó dịch vụ chưa nhiều khiến du lịch khó thu tiền từ người đi du lịch. Năm 2024, mức chi tiêu bình quân của khách tại Huế đạt khoảng 2,1 triệu đồng/người, thấp hơn đáng kể so với Đà Nẵng là khoảng 4,2 triệu đồng/người và Quảng Nam khoảng 4,5 triệu đồng/người.

Rõ ràng, mặc dù du lịch TP. Huế đã có sự tăng trưởng về lượng khách và doanh thu những năm qua, nhưng vẫn chưa khai thác hết tiềm năng vốn có và còn ở mức thấp so với các địa phương khác trong vùng về thời gian lưu trú và mức chi tiêu bình quân. Điều này cũng để lại sự ngậm ngùi khi nhìn lại quá khứ, hơn 30 năm trước, nhắc đến du lịch Việt, người ta nhắc đến Huế, TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội như là những địa phương dẫn đầu cả nước về thương hiệu du lịch. Nhưng đến nay, nhiều tỉnh, thành đã vượt qua Huế để giành những vị trí tốp đầu.

Anh Lê Bình, một người Huế đam mê du lịch chia sẻ: “Sự phát triển của du lịch Huế ngày nay làm những người yêu Huế vui, nhưng chưa sướng bởi du lịch Huế chưa khai thác hết tiềm năng, lợi thế. Những người bạn tôi hay đặt câu hỏi: Liệu tỉnh bạn đi nhanh, hay Huế đang bước chậm?”.

Cũng phải nói thêm là nhiều ý kiến chỉ ra lý do khiến con số của Huế thường khiêm tốn từ cách tính lượng khách. Thực tế, hiện nay ngành du lịch vẫn chưa hướng dẫn, thống nhất cách tính số liệu lượng khách, nên mỗi địa phương đang áp dụng theo một cách khác nhau. Nhiều chuyên gia đánh giá, những con số của Huế rất thật, nhưng nhìn vào nhiều địa phương khác, có lẽ sẽ cảm thấy hụt hẫng.

Trở lại câu chuyện dịp lễ, với câu hỏi liệu có cách gì để vượt qua con số 351.000 lượt? Một số đơn vị lữ hành nửa đùa nửa thật: “Đông hơn thì lấy chỗ nào mà ở?”. Ông Đỗ Ngọc Cơ, Chủ tịch Hội Lữ hành TP. Huế, Giám đốc Công ty TNHH du lịch Xanh Việt phân tích: “Huế đang có 886 cơ sở lưu trú, với 14.019 phòng và 22.565 giường; trong đó, có 198 khách sạn với 8.462 phòng và 13.997 giường. Có 24 khách sạn từ 3 - 5 sao với 3.424 phòng và 5.369 giường. Cứ đến dịp cao điểm, Huế thường xuyên “cháy” phòng. Như đợt lễ 30/4 vừa qua, nhiều người quen của mình đến Huế cũng phải rời đi vì không có chỗ lưu trú”.

Thiếu phòng lưu trú, khó khăn trong việc tìm khách sạn khiến du lịch Huế mất một lượng lớn du khách. Nhưng đó không phải là nguyên nhân duy nhất. Theo ông Đinh Mạnh Thắng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP. Huế, xu hướng du lịch sau đại dịch COVID-19 có nhiều thay đổi, trong đó xu hướng đi theo nhóm, theo gia đình phổ biến hơn. Điều này đòi hỏi thị trường, sản phẩm du lịch phải đa dạng hơn. Huế đang tập trung nhiều cho các sản phẩm loại hình văn hóa di sản, du lịch tham quan, đây cũng là xu hướng đối với khách có chi tiêu và thời gian lưu trú vừa phải; trong khi các loại hình khác Huế đang còn thiếu hoặc chưa đầu tư mạnh về dịch vụ là khu vui chơi, mua sắm, nghỉ dưỡng cao cấp, du lịch biển…

Ông Thắng dẫn chứng: “Nhìn vào tốp 10 địa phương có lượng khách cao nhất dịp lễ, có thể thấy, ngoại trừ TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Ninh Bình có các sự kiện, đặc thù riêng thì các địa phương còn lại đều có biển và du lịch biển rất hút khách. Trong khi đó, dịch vụ biển ở Huế còn nghèo, chủ yếu mới chỉ tắm biển và thưởng thức hải sản. Dịch vụ lưu trú đẳng cấp đang còn rất thiếu”.

Theo Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Du lịch Vietravel Huế Hoàng Văn Khánh, chưa nên đặt quá nhiều tham vọng về lượng khách, nhưng phải nhìn vào thực tế về thời gian lưu trú, chi tiêu du lịch của khách. Sản phẩm, dịch vụ chưa phong phú đa dạng thì làm sao khách có thể chi tiêu nhiều tiền. Trong cơ cấu chi tiêu của khách, ngoài vé tham quan, lưu trú và ăn uống của khách đã chiếm một khoản không nhỏ, thì mức chi tiêu trung bình đã nói lên khách chi nhiều hay ít khi đến Huế.

Trong du lịch, yếu tố giao thông và phương tiện di chuyển rất quan trọng. Thông thường, máy bay là lựa chọn hàng đầu vì tiết kiệm thời gian và an toàn. Tuy nhiên, Huế chủ yếu đang khai thác các đường bay từ Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Khi không có các đường bay thẳng tới Huế, ưu tiên lựa chọn Cố đô đi du lịch cũng bị xếp lại phía sau.

Chị Trương Thị Mỹ Hạnh, du khách Hải Phòng chia sẻ: “Không phủ nhận cảnh quan Huế đẹp, con người thân thiện, nhiều di sản văn hóa và nhịp sống bình yên nhưng thực tế, những người bạn của mình dù yêu Huế cũng nói tới Huế chỉ nên ở khoảng 1 ngày vì Huế còn thiếu điểm vui chơi, mua sắm giải trí. Đặc biệt, là thành phố du lịch mà ban đêm Huế còn khá buồn, không thể lưu khách ở lâu. Cũng vì Huế thiếu các sản phẩm du lịch về đêm nên khách du lịch thường chỉ tham quan trong ngày, sau đó sẽ đến hai địa phương là Quảng Nam (tham quan phố cổ Hội An về đêm) và Đà Nẵng - nơi có nhiều nhà hàng, khách sạn, địa điểm vui chơi giải trí hấp dẫn”.

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/e-magazine/du-lich-hue-khai-pha-tiem-nang-thao-go-diem-nghen-ky-1-nganh-kinh-te-mui-nhon-da-thuc-su-nhon-154256.html