Du lịch nông thôn: Đừng tưởng cứ 'đưa khách về làng' là hốt bạc

2 giờ trướcBài gốc

Trong bối cảnh du lịch nông thôn đang trở thành xu hướng nổi bật, yêu cầu về phát triển bền vững, sản phẩm có trách nhiệm và trải nghiệm gắn với bản sắc địa phương ngày càng được đặt lên hàng đầu.

Cơ quan quản lý và doanh nghiệp đều thống nhất rằng muốn khai thác hiệu quả tiềm năng nông thôn, ngành du lịch cần một bộ tiêu chuẩn thống nhất. Đồng thời, thị trường cần những mô hình sản phẩm chú trọng giá trị thật và sự bền vững lâu dài.

36 chỉ số đo lường du lịch nông thôn

Ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, cho biết Cục đang xây dựng dự thảo bộ tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch nông thôn gắn với tăng trưởng xanh. Mục tiêu nhằm chuẩn hóa hoạt động và thúc đẩy phát triển bền vững.

Bộ tiêu chí gồm 36 chỉ số thuộc 6 nhóm: hạ tầng; tài nguyên du lịch; sản phẩm – dịch vụ và bản sắc văn hóa; quản lý; kinh tế sinh kế và chính sách; hiệu quả tăng trưởng xanh. Thang điểm 100 được sử dụng cho ba cấp độ, gồm công cụ tự đánh giá ở cấp xã, căn cứ xếp hạng ở cấp tỉnh và cơ sở vinh danh ở cấp quốc gia.

Dự thảo này được xây dựng dựa trên khảo sát thực tế tại 20 điểm du lịch, làm việc với sáu địa phương và đối chiếu với tiêu chuẩn quốc tế của UN Tourism và ASEAN. Nhiều địa phương đã đề xuất bổ sung các tiêu chí liên quan đến chuyển đổi số, quy hoạch, an toàn vệ sinh thực phẩm và đánh giá mức độ hài lòng của du khách.

Hiện tại, du lịch nông thôn vẫn tồn tại tình trạng quy hoạch thiếu trọng tâm, sản phẩm trùng lặp và phát triển tự phát. Không ít homestay hạn chế về dịch vụ, thiếu định hướng văn hóa; sản phẩm du lịch còn nghèo nàn, sao chép, thiếu bản sắc. Hoạt động du lịch nông nghiệp chủ yếu mang tính bổ trợ, chưa đủ sức thu hút khách lưu trú dài ngày.

Sáu nhóm tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch nông thôn gắn với tăng trưởng xanh.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Trần Quang Duy, Giám đốc Công ty CP Dịch vụ Lữ hành Chim Cánh Cụt, nhận định một hành trình nông nghiệp xanh không thể chỉ dừng lại ở việc đi thăm nông trại.

Theo ông Duy, mỗi sản phẩm phải được thiết kế như một câu chuyện hoàn chỉnh, có mở đầu, trải nghiệm, kết nối và tạo giá trị chuyển hóa trong nhận thức du khách. Doanh nghiệp này đặt mục tiêu mở rộng liên kết với chính quyền địa phương, các sở ngành, trường đào tạo và chuyên gia nông nghiệp để hình thành chuỗi giá trị nông nghiệp xanh bền vững.

Ông Duy đề nghị xây dựng bộ tiêu chí riêng đánh giá sản phẩm du lịch nông nghiệp xanh. Bộ tiêu chí này cần có các yêu cầu rõ ràng về an toàn thực phẩm, quy trình canh tác thân thiện môi trường, tính trung thực khi kể chuyện văn hóa, mức độ đóng góp cho cộng đồng và cam kết bảo tồn tài nguyên. Dựa trên đó, quy trình vận hành tour sẽ được chuẩn hóa xuyên suốt từ khảo sát, xây dựng nội dung đến điều phối hướng dẫn viên và đánh giá sau trải nghiệm.

Theo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, cả nước hiện có 488/1.731 khu, điểm du lịch đã được công nhận theo quy định của Luật Du lịch 2017, trong đó khoảng 80% điểm du lịch nằm ở nông thôn (382 điểm)…

Về dài hạn, ông Duy đề xuất hướng tới xây dựng bản đồ du lịch nông nghiệp xanh Việt Nam, kết nối các vùng sinh thái, khí hậu và văn hóa từ Bắc vào Nam. Các tuyến điểm sẽ được phát triển dựa trên mùa vụ, đặc trưng nông nghiệp và câu chuyện bản địa.

Lo ngại đi chệch hướng văn minh sinh thái

PGS-TS Phạm Trung Lương, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, cho rằng chất lượng trải nghiệm và dịch vụ du lịch nông thôn hiện còn nhiều hạn chế do thiếu hệ thống tiêu chuẩn rõ ràng.

"Nếu phát triển thiếu kiểm soát, loại hình này rất dễ đi chệch khỏi các giá trị văn minh sinh thái. Đây là nền tảng quan trọng nhất của du lịch nông thôn", PGS-TS Lương chia sẻ.

Vị chuyên gia nhấn mạnh Việt Nam cần sớm xây dựng chính sách khuyến khích phát triển du lịch nông thôn bền vững, trong đó cộng đồng địa phương phải là trung tâm. Việc đổi mới tư duy quy hoạch nông thôn là yêu cầu cấp thiết, đặc biệt ở những khu vực gắn với văn hóa bản địa, nhằm tránh tình trạng phát triển tự phát, sao chép hoặc làm mai một bản sắc.

Bên cạnh đó, PGS-TS Lương cho rằng nhiệm vụ quan trọng khác là hình thành hệ thống tiêu chuẩn cho sản phẩm và dịch vụ. Các điểm đến cần củng cố năng lực quản lý, đầu tư hạ tầng, ưu tiên phát triển du lịch xanh và sinh thái. Việc ứng dụng công nghệ thông minh và đào tạo nhân lực có kỹ năng phù hợp cũng phải được thúc đẩy mạnh mẽ.

Du khách trải nghiệm làm mứt dừa tại Đồng Tháp. Ảnh: TT.

Đồng quan điểm, PGS-TS Phạm Hồng Long (Trường Đại học KHXH&NV - ĐHQG Hà Nội) lưu ý vẫn tồn tại quan niệm "có tiềm năng là có thể làm du lịch nông nghiệp, sinh lời ngay". Thực tế, du lịch nông thôn không đơn giản là việc đưa khách về làng mà đòi hỏi quá trình khảo sát kỹ lưỡng cung - cầu.

Theo PGS-TS Long, con người là yếu tố then chốt. Để phục vụ du khách, người dân cần được đào tạo bài bản về kỹ năng nghiệp vụ theo phương châm “học đi đôi với làm”. Cơ sở vật chất từ lưu trú, ăn uống đến vui chơi giải trí phải đạt chuẩn để đảm bảo tính bền vững.

Một số chuyên gia cũng đề xuất bộ tiêu chí cần thể hiện rõ hơn tinh thần tăng trưởng xanh như ưu tiên vật liệu địa phương, thích ứng biến đổi khí hậu và tăng vai trò quản lý của cộng đồng. Ngoài ra, các tiêu chuẩn về văn hóa và tiêu chí tiếp cận cho người khuyết tật cũng cần được bổ sung.

THU TRINH

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/du-lich-nong-thon-dung-tuong-cu-dua-khach-ve-lang-la-hot-bac-post882423.html