Dự thảo Luật An ninh mạng năm 2025: Tiếp nối tinh thần bảo vệ chủ quyền số

3 giờ trướcBài gốc

Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia đang diễn ra mạnh mẽ, không gian mạng đã trở thành “lãnh thổ thứ năm” của mỗi quốc gia. Với hơn 80 triệu người dùng Internet (tính đến năm 2025), Việt Nam đang đối mặt với cả cơ hội và những thách thức chưa từng có về an ninh mạng. Nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, bảo vệ lợi ích quốc gia và quyền lợi chính đáng của người dân, dự thảo Luật An ninh mạng năm 2025 đã được xây dựng với tinh thần kế thừa, bổ sung và hoàn thiện Luật An ninh mạng năm 2018.

Một trong những nội dung được quan tâm nhất là việc tiếp tục yêu cầu các doanh nghiệp trong và ngoài nước cung cấp dịch vụ trên không gian mạng tại Việt Nam phải lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam và bảo vệ dữ liệu theo đúng quy định của pháp luật. Nhiều ý kiến từng lo ngại quy định này sẽ “cản trở dòng chảy dữ liệu xuyên biên giới” hoặc khiến các “ông lớn” công nghệ rời bỏ thị trường Việt Nam. Thực tế 7 năm thực thi Luật An ninh mạng năm 2018 đã chứng minh điều ngược lại. Từ năm 2019 đến nay, số người dùng Facebook tại Việt Nam tăng từ 65 triệu người lên hơn 80 triệu người, số người dùng YouTube từ 55 triệu người tăng lên gần 78 triệu người. Doanh thu quảng cáo số của Google và Meta tại Việt Nam vẫn duy trì ở mức hàng tỷ USD mỗi năm - con số mà ngay cả những thị trường tự do nhất khu vực cũng khó đạt được. Điều này chứng tỏ quy định lưu trữ dữ liệu trong nước không phải là “rào cản” mà là “bệ đỡ” để tạo ra một môi trường mạng an toàn, minh bạch và đáng tin cậy hơn. Doanh nghiệp nước ngoài không rời đi, trái lại còn mở rộng đầu tư mạnh mẽ vì họ hiểu rằng, một thị trường có hơn 80 triệu người dùng được bảo vệ tốt chính là thị trường bền vững.

Lá chắn an ninh mạng sẽ tạo niềm tin để người dân, doanh nghiệp và nhà đầu tư yên tâm đẩy nhanh chuyển đổi số.

Dự thảo Luật An ninh mạng năm 2025 tiếp tục khẳng định rõ các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet và dịch vụ gia tăng phải phối hợp chặt chẽ với lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng thuộc Bộ Công an. Đây không phải là quy định mới. Ngay từ Nghị định số 72, ngày 15-7-2023 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, Nhà nước đã yêu cầu doanh nghiệp phải bố trí mặt bằng, cổng kết nối và các điều kiện kỹ thuật cần thiết để cơ quan chức năng thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh thông tin. Việc hợp nhất và làm rõ hơn trách nhiệm này trong luật mới chỉ là bước đi tất yếu để thống nhất hành lang pháp lý, tránh tình trạng mỗi nơi hiểu một kiểu, mỗi thời điểm áp dụng một cách. Đáng chú ý, luật lần này bổ sung quy định buộc các nền tảng phải định danh chính xác địa chỉ IP và cung cấp thông tin khi cơ quan chức năng yêu cầu phục vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm mạng, bảo vệ an ninh quốc gia, cứu nạn, cứu hộ. Đây là công cụ quan trọng để xử lý kịp thời các vụ lừa đảo trực tuyến, phát tán nội dung độc hại, mua bán dữ liệu trái phép - những vấn nạn khiến hàng chục nghìn người dân bị thiệt hại mỗi năm.

Một điểm nhấn nhân văn của luật là quy định bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Theo đó, cha mẹ hoặc người giám hộ phải đứng tên đăng ký tài khoản cho trẻ em khi sử dụng các dịch vụ gia tăng, chịu trách nhiệm giám sát nội dung mà trẻ tiếp cận. Đây là bước đi phù hợp với Công ước quốc tế về quyền trẻ em mà Việt Nam là thành viên, đồng thời đáp ứng yêu cầu cấp bách khi tỷ lệ trẻ em tiếp xúc sớm với mạng xã hội đang gia tăng chóng mặt và kéo theo nhiều hệ lụy về bắt nạt trên mạng, nội dung độc hại.

Nội dung trọng tâm nhất của dự thảo Luật An ninh mạng năm 2025 chính là việc nâng tầm bảo vệ an ninh dữ liệu lên thành một chương riêng với tính chất chiến lược quốc gia. Dữ liệu giờ đây không chỉ là “dầu mỏ” của thời đại số mà còn là yếu tố sống còn của chủ quyền quốc gia trên không gian mạng. Nghị quyết số 57, ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã khẳng định rõ: “Bảo đảm an ninh dữ liệu là yêu cầu xuyên suốt, không thể tách rời quá trình chuyển đổi số”. Thực tế đang đặt ra những cảnh báo: Hàng triệu dữ liệu cá nhân bị rao bán công khai trên “web đen”, hàng nghìn camera an ninh gia đình bị hack, dữ liệu định vị, hành vi người dùng bị thu thập và chuyển ra nước ngoài mà không ai hay biết. Tốc độ sinh ra dữ liệu đã vượt xa khả năng quản lý truyền thống.

Trước thực trạng đó, dự thảo Luật An ninh mạng năm 2025 xác định rõ trách nhiệm của từng chủ thể, từ cơ quan nhà nước, doanh nghiệp đến người dân trong toàn bộ vòng đời dữ liệu: Tạo lập, lưu trữ, xử lý, chia sẻ và tiêu hủy. Đây là nền tảng để Việt Nam từng bước xây dựng đạo luật chuyên biệt về an ninh dữ liệu trong tương lai gần, tạo cơ sở pháp lý để xử lý nghiêm các hành vi thu thập, mua bán dữ liệu trái phép. Đồng thời khẳng định, Luật An ninh mạng năm 2025 không phải là một “cái lồng” giam hãm sự phát triển, mà là một “lá chắn” đủ mạnh để bảo vệ hơn 80 triệu người dân Việt Nam khi bước vào kỷ nguyên số. Chính lá chắn ấy sẽ tạo niềm tin để người dân, doanh nghiệp và nhà đầu tư yên tâm đẩy nhanh chuyển đổi số, từ đó mở ra cánh cửa cho một nền kinh tế số thực sự thịnh vượng và bền vững.

THÀNH LONG

Nguồn Khánh Hòa : http://www.baokhanhhoa.vn/phap-luat/202511/du-thao-luat-an-ninh-mang-nam-2025-tiep-noi-tinh-than-bao-ve-chu-quyen-so-4e3338b/