Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi): Rà soát kỹ lưỡng chính sách phát triển báo chí, bảo đảm nguồn lực thực hiện

5 giờ trướcBài gốc

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp

Sáng 4/12, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 52, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi).

Bảo đảm chuẩn hóa nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp người làm báo

Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi).

Cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ghi nhận và đánh giá cao cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra đã tiếp thu, chỉnh sửa nhiều nội dung trên cơ sở góp ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đại biểu Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp

Nêu các vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm đối với dự án Luật này, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cần quan tâm rà soát, hoàn chỉnh quy định về: chính sách để phát triển báo chí; quản lý báo chí trên không gian mạng và vấn đề trí tuệ nhân tạo (AI); bảo vệ an toàn tác nghiệp của nhà báo; điều kiện cấp phép và quản lý đối với cộng tác viên; định nghĩa và địa vị pháp lý.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp

Chủ tịch Quốc hội thống nhất cao việc sửa đổi quy định cụ thể, khả thi về các chính sách hỗ trợ báo chí, ưu đãi về thuế cho báo chí được quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Theo đó, các cơ quan báo chí được hưởng mức thuế suất 10%, thay vì như trước đây chỉ có báo chí in được hưởng mức thuế suất này, các loại hình báo chí khác phải chịu mức thuế suất 20%.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp

Chủ tịch Quốc hội cũng ghi nhận, để bảo đảm quyền tác giả, quyền liên quan, dự thảo Luật đã bổ sung khoản 2 Điều 39 theo hướng: cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng tác phẩm báo chí phải thỏa thuận với cơ quan báo chí theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về đào tạo, bồi dưỡng nhân lực báo chí, để bảo đảm chuẩn hóa nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp, nâng cao năng lực cho đội ngũ người làm báo (Khoản 4 Điều 12); bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp và nghiệp vụ báo chí cho người làm báo (Khoản 4 Điều 13). Tại khoản 1 và khoản 2 Điều 29 đã quy định cụ thể đối tượng được xét cấp thẻ nhà báo, điều kiện, tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục cấp thẻ nhà báo đảm bảo chặt chẽ và đúng đối tượng.

Quang cảnh phiên họp

Bên cạnh đó, Điều 39 của dự thảo Luật đã bổ sung quy định: cơ quan báo chí, tác giả, tác phẩm chỉ sử dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ cho hoạt động báo chí, phải thực hiện đúng quy định sở hữu trí tuệ, đạo đức nghề nghiệp; cơ quan báo chí có trách nhiệm quy định việc sử dụng trí tuệ nhân tạo trong cơ quan của mình.

"Tại Kỳ họp thứ Mười này, lần đầu tiên Quốc hội sẽ ban hành Luật Trí tuệ nhân tạo (AI), có nội dung liên quan đến dự án Luật Báo chí (sửa đổi) lần này". Nhấn mạnh vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, các cơ quan phải rà soát kỹ lưỡng, toàn diện dự thảo Luật với các luật hiện hành cũng như dự án Luật đang được sửa đổi, bổ sung có liên quan, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong các quy định liên quan đến báo chí, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, an ninh thông tin, quảng cáo và sở hữu trí tuệ.

Các đại biểu tham dự phiên họp

“Cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra, mặc dù đã thống nhất, nhưng vẫn phải tích cực ngồi lại xem từng khoản, từng điều, từng chương để chỉnh lý, làm sao để dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) được Quốc hội thông qua với sự đồng thuận cao, đi đôi với hướng dẫn thực hiện để bảo đảm luật có "tuổi thọ" cao, qua đó nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý báo chí trong thời gian tới”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Là cơ quan chủ trì thẩm tra dự án Luật Trí tuệ nhân tạo, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải cho biết, Ủy ban đã có đề nghị cần bổ sung các nội dung liên quan tới việc ứng dụng, sử dụng trí tuệ nhân tạo trong nghiên cứu khoa học, giáo dục đào tạo và trong báo chí truyền thông. Tuy nhiên, hiện nay Chính phủ đang tiếp thu theo hướng: các nội dung sử dụng AI trong các lĩnh vực chuyên ngành sẽ được quy định ở trong các luật chuyên ngành.

Do vậy, dù thời gian hoàn thiện dự thảo Luật không còn nhiều, nhưng Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Thanh Hải đề nghị cân nhắc bổ sung một điều mang tính "khung" để bảo đảm sự đồng bộ và phối hợp giữa các luật khi đưa vào áp dụng trong thực tiễn.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải phát biểu

“Các luật chuyên ngành như Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp, và Luật Giáo dục (những lĩnh vực chịu ảnh hưởng nhiều của AI), nếu được thì có thể bổ sung những quy định khung”, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhấn mạnh.

Không để tồn tại các “khoảng trống”

Cơ bản đồng tình với nội dung dự thảo Luật đã tiếp thu, chỉnh lý, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cũng đề nghị, tiếp tục làm rõ và quy định cho phù hợp với khoản 9, Điều 2 về giải thích từ ngữ. Tại khoản 9 hiện nay đang giải thích cụm từ "nền tảng số báo chí quốc gia". Như vậy, nền tảng số báo chí quốc gia được xác định là một hệ thống công nghệ thông tin. Tuy nhiên, đến Khoản 11, Điều 2 về "sản phẩm báo chí" lại xác định nền tảng số báo chí quốc gia cũng là một sản phẩm báo chí.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng phát biểu

“Hai khoản này trong Điều 2 của dự thảo Luật chưa thực sự kết nối với nhau và cũng quy định chưa rõ. Nếu đã là một hệ thống công nghệ thông tin để phục vụ cho việc quản lý, hỗ trợ hoạt động báo chí thì không thể là sản phẩm báo chí được”. Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị quy định tại khoản 9 và khoản 11 liên quan đến nền tảng số báo chí quốc gia cần tiếp tục rà soát cho rõ.

Phát biểu kết luận về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, tiếp tục rà soát kỹ lưỡng, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, đặc biệt là bảo đảm đồng bộ với dự án Luật Trí tuệ nhân tạo. Bởi, trong tiếp thu, dự thảo Luật này xác định sẽ chỉ quy định khung, nội dung là ở các luật chuyên ngành. Dự án Luật Báo chí (sửa đổi) là một trong những luật chuyên ngành cũng cần phải quy định nội dung này.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Bên cạnh đó, tiếp tục rà soát một số nội dung về khái niệm, thuật ngữ, các nguyên tắc hoạt động báo chí để bảo đảm tính minh bạch, thống nhất trong dự thảo luật; làm rõ hơn các định nghĩa, địa vị pháp lý của nhà báo. Bổ sung và rà soát các chính sách phát triển báo chí và bảo đảm nguồn lực thực hiện. Nhất là cơ chế tài chính hỗ trợ cho báo chí thực hiện nghĩa vụ công ích và các nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao, đầu tư hạ tầng, ưu đãi thuế để bảo đảm tính khả thi.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi)

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, cần làm rõ điều kiện hoạt động báo chí, cơ chế cấp phép và tổ chức bộ máy, nhất là các quy định về loại hình báo chí, tiêu chí cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện, văn phòng đại diện, phóng viên thường trú cần rà soát cho chặt chẽ. Rà soát quy định về thẻ nhà báo, trách nhiệm pháp lý đối với nội dung thông tin, quyền yêu cầu cải chính, gỡ bỏ thông tin vi phạm.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng lưu ý rà soát, hoàn thiện các quy định về quản lý hoạt động báo chí trên không gian mạng, ứng dụng công nghệ mới, bao gồm việc điều chỉnh hành vi, ứng dụng và sử dụng trí tuệ nhân tạo; về an toàn tính mạng, nhân phẩm của nhà báo; về đào tạo, bồi dưỡng năng lực nhà báo, bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp của nhà báo, cấp thẻ nhà báo… Phải thống nhất với các luật liên quan và cố gắng không để các khoảng trống do các nội dung có liên quan nhau.

Thanh Hải; Ảnh: Phạm Thắng

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/du-thao-luat-bao-chi-sua-doi-ra-soat-ky-luong-chinh-sach-phat-trien-bao-chi-bao-dam-nguon-luc-thuc-hien-10398192.html