Bảo vệ tốt nhất quyền lợi của người gửi tiền
Tại khoản 2 Điều 22 dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) quy định “trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định hạn mức chi trả vượt hạn mức quy định tại khoản 1 điều này, tối đa bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm”.
Cơ bản tán thành với quy định này, ĐBQH Tô Ái Vang (TP. Cần Thơ) nêu rõ, hạn mức trả tiền bảo hiểm theo Quyết định 32 của Thủ tướng Chính phủ là 125 triệu đồng chưa tương xứng với điều kiện kinh tế ở nước ta hiện nay. Do đó, việc Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định hạn mức trả tiền bảo hiểm theo từng thời kỳ là phù hợp.
ĐBQH Tô Ái Vang (TP. Cần Thơ) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh
Bày tỏ đồng tình, ĐBQH Thái Thị An Chung (Nghệ An) nhấn mạnh, đây là một cơ chế linh hoạt, dự phòng để ứng phó với các tình huống khủng hoảng có nguy cơ gây mất ổn định nghiêm trọng đến hệ thống ngân hàng hoặc an sinh xã hội.
Tuy nhiên, theo đại biểu Thái Thị An Chung, quy định tại khoản 2 Điều 22 dự thảo Luật chỉ cho phép trong trường hợp cần thiết Ngân hàng Nhà nước quyết định mức chi trả vượt hạn mức và vẫn còn chung chung. Vì vậy, đại biểu đề nghị cần bổ sung quy định cụ thể hơn bằng các tiêu chí định lượng và định tính, trong đó, cần quan tâm đến các tiêu chí như ảnh hưởng của hệ thống ngân hàng. Bên cạnh đó, phải chú trọng đến các tiêu chí ảnh hưởng xã hội, rủi ro lan truyền cũng như các nhu cầu cấp bách nếu tổ chức tài chính đổ vỡ.
ĐBQH Thái Thị An Chung (Nghệ An) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh
Cho rằng bảo hiểm tiền gửi có liên quan trực tiếp đến quyền lợi người gửi tiền và ổn định hệ thống tài chính quốc gia, đại biểu Tô Ái Vang nêu rõ, quyết định về hạn mức có ảnh hưởng tầm vĩ mô cần được Chính phủ kiểm soát, nếu không việc tăng hạn mức quá nhanh có thể làm gia tăng nghĩa vụ tiềm ẩn của Nhà nước vì Nhà nước là người bảo đảm cuối cùng.
Phân tích như vậy, đại biểu Tô Ái Vang đề nghị, Chính phủ quy định căn cứ để xác định trường hợp đặc biệt cần chi trả vượt hạn mức, nhất là chi trả bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền; đồng thời, cần nghiên cứu quy trình phê duyệt minh bạch với sự tham gia của các cơ quan có liên quan. Bên cạnh đó, Chính phủ quy định về nguyên tắc điều chỉnh hạn mức trả tiền bảo hiểm phù hợp với thu nhập bình quân, tình hình thực tế và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội từng giai đoạn để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.
Băn khoăn về việc quy định "trường hợp đặc biệt", ĐBQH Hoàng Thị Đôi (Sơn La) cho rằng, sẽ dẫn đến cách hiểu phải là khi tổ chức tín dụng có quy mô lớn, có tầm quan trọng trong hệ thống như ngân hàng thương mại đổ vỡ thì tổ chức bảo hiểm tiền gửi mới được chi trả toàn bộ. Trong khi đó, người gửi tiền tại các quỹ tín dụng nhân dân có quy mô nhỏ hoạt động tại các khu vực miền núi, vùng đặc biệt khó khăn cũng rất cần được hưởng cơ chế này.
ĐBQH Hoàng Thị Đôi (Sơn La) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh
Vì vậy, tại khoản 2 Điều 22 đại biểu Hoàng Thị Đôi đề nghị sửa cụm từ "trong trường hợp đặc biệt" thành cụm từ "trong trường hợp cần thiết" để bảo vệ tốt nhất người gửi tiền; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định hạn mức chi trả vượt hạn mức tối đa bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền.
Cùng với đó, quy định cụ thể xác định trường hợp cần thiết nhằm tạo thuận lợi cho Ngân hàng Nhà nước có cơ chế cho phép tổ chức bảo hiểm tiền gửi được thực hiện tốt nhất nhiệm vụ của mình, đồng thời, bảo đảm công bằng cho người gửi tiền ở các quỹ tín dụng nhân dân quy mô nhỏ, đây là nhóm yếu thế hơn trong xã hội hiện nay.
Bổ sung nhiệm vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi
Liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các tổ chức bảo hiểm tiền gửi, khoản 16 Điều 14 dự thảo Luật quy định "thực hiện công tác tuyên truyền chính sách, pháp luật, hình ảnh và hoạt động về bảo hiểm tiền gửi". Đại biểu Tô Ái Vang đề nghị, dự thảo Luật cần bổ sung nhiệm vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong thực hiện hoạt động giáo dục tài chính và sử dụng dịch vụ ngân hàng an toàn cho tổ chức, cá nhân có liên quan nhằm xây dựng lòng tin của người gửi tiền đối với chính sách bảo hiểm tiền gửi về sự an toàn của hệ thống tài chính ngân hàng.
Từ việc tận dụng các phương tiện truyền thống như truyền hình, phát thanh, báo in, báo điện tử thì cũng cần phát huy các kênh truyền thông số từ các mạng xã hội, website chính thức và các nền tảng trực tuyến khác để phổ biến thông tin nhanh chóng, có tính tương tác cao với giới trẻ và người sử dụng công nghệ. Bên cạnh đó, thực hiện các cuộc khảo sát, nghiên cứu để đánh giá mức độ hiểu biết của người dân về bảo hiểm tiền gửi, từ đó, có sự điều chỉnh hợp lý về nội dung và phương pháp truyền thông cho phù hợp trong thời gian tới.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng giải trình tại phiên họp. Ảnh: Hồ Long
Giải trình tại phiên họp, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, hạn mức trả tiền bảo hiểm phụ thuộc vào tình hình kinh tế, số dư bình quân của tiền gửi được bảo hiểm cũng như khả năng chi trả của Quỹ bảo hiểm tiền gửi. Các tiêu chí này có thể thay đổi theo từng thời kỳ và dự thảo Luật hiện đang giao Ngân hàng Nhà nước quy định hạn mức bảo hiểm tiền gửi để tăng cường tính chủ động, linh hoạt và phù hợp với điều kiện thực tế.
Tiếp thu ý kiến ĐBQH, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, Ngân hàng Nhà nước sẽ chỉ đạo tổ chức bảo hiểm tiền gửi rà soát và đề xuất mức bảo hiểm tiền gửi phù hợp. Bên cạnh đó, tại dự thảo Luật đang đề xuất các chính sách để tổ chức bảo hiểm tiền gửi nâng cao năng lực tài chính và qua đó tạo cơ sở để nâng hạn mức bảo hiểm tiền gửi nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người gửi tiền.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng giải trình tại phiên họp. Ảnh: Quang Khánh
Việc quyết định hạn mức chi trả vượt hạn mức bảo hiểm tiền gửi chung áp dụng trong trường hợp đặc biệt để ngăn chặn phản ứng dây chuyền rút tiền hàng loạt của người gửi tiền và để bảo vệ cho người gửi tiền. Trong trường hợp này, dự thảo Luật giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định mức chi trả vượt hạn mức chung.
Về cơ chế bảo hiểm tiền gửi, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, bảo hiểm toàn bộ số tiền của người gửi tiền là một cơ chế được một số quốc gia áp dụng để bảo vệ tốt nhất cho người gửi tiền và ngăn ngừa hiệu ứng rút tiền hàng loạt trong hoạt động của ngân hàng. Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan của Quốc hội để nghiên cứu, làm rõ hơn tiêu chí xác định trong “trường hợp đặc biệt” của dự thảo Luật.
Minh Trang