Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo: Chủ tịch UBND tỉnh, xã không được ủy quyền tiếp công dân

2 giờ trướcBài gốc

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp

Chủ tịch UBND tỉnh phải tiếp và lắng nghe ý kiến, chỉ đạo các cơ quan giải quyết

Theo Tờ trình của Chính phủ, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo đã lược bỏ các quy định liên quan đến cấp huyện trong công tác tiếp công dân và giải quyết tố cáo do chính quyền cấp huyện đã kết thúc hoạt động từ ngày 1/7/2025. Dự thảo Luật cũng hoàn thiện cơ chế tham mưu ở cấp tỉnh, bộ, ngành, đồng thời tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan tham mưu ở cấp xã.

Đồng thời, sửa đổi quy định theo hướng Chủ tịch UBND cấp xã trực tiếp tiếp công dân định kỳ tại địa điểm tiếp công dân ít nhất 2 ngày trong 1 tháng (khoản 2, Điều 15 của Luật hiện hành quy định tiếp công dân ít nhất 1 ngày trong 1 tuần). Quy định này được sửa đổi nhằm phù hợp với quy mô của cấp xã hiện nay lớn hơn trước đây, phạm vi lĩnh vực quản lý được phân cấp, phân quyền nhiều hơn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh phát biểu

Liên quan đến phân cấp, ủy quyền trong giải quyết khiếu nại, tố cáo và tiếp công dân, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã quy định các chủ thể có thẩm quyền được phân cấp, ủy quyền, trừ trường hợp pháp luật quy định không được phân cấp, ủy quyền. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, giải quyết khiếu nại, tố cáo và tiếp công dân là lĩnh vực được pháp luật xác định rất rõ chủ thể có thẩm quyền giải quyết. Mặt khác, giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân.

“Thực tế thời gian vừa qua, tồn tại trong giải quyết khiếu nại, tố cáo có nguyên nhân phần nhiều do người có trách nhiệm lại không trực tiếp thực hiện theo quy định mà thường ủy quyền cho cấp phó, thậm chí ủy quyền của ủy quyền, dẫn đến đơn thư, vụ việc kéo dài và số vụ việc giải quyết chưa được như mong muốn”. Nêu thực tế này, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, dự thảo Luật cần quy định rõ có được ủy quyền trong tiếp công dân hay không để thực hiện giải quyết khiếu nại có hiệu quả, đúng các chủ thể theo quy định.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải phát biểu

Nhấn mạnh “tiếp công dân trước hết phải bảo đảm thực hiện đúng quy trình, thủ tục, nhưng liên quan đến chất lượng phải do người có thẩm quyền giải quyết trực tiếp tiến hành”, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho rằng, luật pháp đã quy định ai là người tiếp công thì người đó phải tiếp và phải là người có thẩm quyền giải quyết mới tiếp được, vì nếu người khác tiếp về sẽ chỉ báo cáo lại.

"Chủ tịch UBND tỉnh tiếp công dân một ngày trong một tháng thì phải tiếp và lắng nghe ý kiến, chỉ đạo các cơ quan giải quyết. Nếu ủy quyền cho Phó Chủ tịch UBND tỉnh tiếp, giải quyết, thậm chí còn "ủy quyền của ủy quyền" cho giám đốc sở thì cũng khó hiệu quả, vì các cán bộ này chỉ là người tham mưu. Trách nhiệm người đứng đầu rất cao và thẩm quyền giải quyết của người đứng đầu rất quan trọng. Cần hết sức cương quyết", Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu đề nghị.

Mặt khác, theo Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu, thực tế giám sát việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại nhiều tỉnh, thành phố đã ghi nhận tình trạng ủy quyền diễn ra nhiều và ảnh hưởng tới chất lượng của việc tiếp công dân. Người dân phải đi lại nhiều lần vì không gặp được người đứng đầu. Trong khi đó, khi gặp được người đứng đầu, thì chỉ trong 15 - 20 phút đã giải quyết xong vụ việc. Do vậy, phải luật hóa việc tiếp công dân và yêu cầu tuyệt đối không được ủy quyền.

Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Thanh Hải cũng đề nghị, cần cân nhắc với việc giảm số lượng ngày tiếp công dân của Chủ tịch UBND xã. Cấp xã, phường hiện nay đã lớn và rộng hơn, nhưng cấp xã không phải một cấp chính quyền trung gian. Việc bỏ cấp trung gian cũng để người dân được được tiếp cận với chính quyền nhiều hơn. Cấp xã phải gần với dân hơn mà dự thảo Luật quy định số ngày tiếp công dân của Chủ tịch UBND xã giảm một nửa so với hiện hành thì có hợp lý không, cần cân nhắc kỹ (?).

“Tinh thần của dự thảo Luật là không ủy quyền trong tiếp công dân”

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch HĐND TP. Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai cũng nhận thấy, người có trách nhiệm tiếp công dân thuộc khối UBND hiện đang thực hiện ủy quyền rất nhiều. Tuy nhiên, từ thực tế địa phương, Phó Chủ tịch HĐND TP. Hà Nội cho rằng, nếu quy định "cứng" thời điểm Chủ tịch UBND tỉnh, xã tiếp công dân trong một tháng cũng sẽ dễ dẫn đến nguy cơ bị vi phạm.

Phó Chủ tịch HĐND TP. Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai phát biểu

Lý lẽ, theo Phó Chủ tịch HĐND TP. Hà Nội là bởi, Chủ tịch UBND xã hiện nay nhận trách nhiệm rất lớn, nên cần quy định Chủ tịch UBND xã phải trực tiếp tiếp dân bao nhiêu buổi, ngoài ra có thể ủy quyền hoặc ủy quyền theo vụ việc cụ thể. “Quy định như vậy vừa bảo đảm đúng nguyên tắc chủ thể chính là Chủ tịch UBND xã phải tiếp dân, nhưng cũng có độ linh hoạt, độ mở nhất định", Phó Chủ tịch HĐND TP. Hà Nội đề nghị.

Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Duy Giảng phát biểu

Dẫn thực tế từ Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Duy Giảng cho biết, dù có quy định, nhưng với khiếu nại ở cấp tỉnh thì đầu tiên cấp vụ phải tiếp, nếu không đồng ý sẽ lên phó viện trưởng và tiếp tục không đồng ý sẽ lên Viện trưởng giải quyết. “Phải có bộ lọc, nếu tất cả các vụ việc đều đẩy lên cấp trưởng tiếp công dân sẽ không đủ thời gian để thực hiện”. Lưu ý điều này, Phó Viện trưởng Nguyễn Duy Giảng đề nghị quy định của dự thảo Luật phải bảo đảm tính khả thi trong thực tiễn.

Giải trình về nội dung này, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt khẳng định, "tinh thần của dự thảo Luật là không ủy quyền trong tiếp công dân". Người đứng đầu phải tiếp công dân định kỳ theo đúng quy định. Dự thảo Luật chỉ bổ sung quy định trường hợp Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho Tổng thanh tra Chính phủ trong thụ lý giải quyết tố cáo. "Dự thảo Luật chỉ có một nội dung về ủy quyền này, không quy định nội dung ủy quyền khác trong tiếp công dân”, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt phát biểu

Về số lượng ngày tiếp công dân của Chủ tịch UBND xã, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ cho rằng, với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay, quy mô quản lý của cấp xã lớn hơn, lĩnh vực quản lý rộng, được phân cấp, ủy quyền nhiều. Do đó, để phù hợp với tình hình thực tế, dự thảo Luật đề xuất giảm số ngày tiếp công dân của Chủ tịch UBND xã. Nếu không, cấp xã hiện nay rất nhiều việc sẽ dễ lại dẫn đến tình trạng ủy quyền tiếp công dân, không đúng với quy định của Luật cũng như không bảo đảm tinh thần thượng tôn pháp luật.

Liên quan đến nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, dự thảo Luật đã quy định Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp xã mỗi tháng tiếp công dân 1 hoặc 2 ngày, thì không được phép ủy quyền thực hiện. Tuy nhiên, với giải quyết những vụ việc cụ thể, người đứng đầu có thể ủy quyền và cần được Chính phủ quy định hướng dẫn chi tiết để thống nhất trong thực hiện.

Thanh Hải; Ảnh: Quang Khánh

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/du-thao-luat-sua-doi-bo-sung-mot-so-dieu-cua-luat-tiep-cong-dan-luat-khieu-nai-luat-to-cao-chu-tich-ubnd-tinh-xa-khong-duoc-uy-quyen-tiep-cong-dan-10390206.html