Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân: Cần chú ý tới đối tượng thu nhập trung bình thấp

4 giờ trướcBài gốc

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân cần tính toán cẩn trọng khi áp dụng thực tế. Ảnh minh họa

Sáng 4/11, Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), trong đó đề xuất giảm số bậc thuế từ 7 xuống còn 5, song mức thuế suất cao nhất vẫn giữ ở 35%. Mức thuế thấp nhất là 5% áp dụng với thu nhập đến 10 triệu đồng/tháng, trong khi mức cao nhất 35% áp dụng với người có thu nhập trên 100 triệu đồng/tháng, thay vì ngưỡng 80 triệu đồng như hiện nay.

Dự thảo cũng điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo hướng tăng đáng kể. Cụ thể, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế tăng từ 11 triệu lên 15,5 triệu đồng/tháng, và cho người phụ thuộc tăng từ 4,4 lên 6,2 triệu đồng/tháng. Với cách tính này, người độc thân có thu nhập 17 triệu đồng/tháng (sau khi trừ các khoản bảo hiểm bắt buộc) sẽ không phải nộp thuế. Người có một người phụ thuộc và thu nhập 24 triệu đồng/tháng, hay hai người phụ thuộc với thu nhập 31 triệu đồng/tháng cũng chưa phải đóng thuế.

Điều chỉnh phù hợp với thực tế

Một nội dung được quan tâm trong quá trình thảo luận là chính sách thuế đối với phụ nữ làm nghề tự do, bán hàng online hoặc chăm sóc người thân. Theo các chuyên gia, phụ nữ đang chiếm tỷ lệ lớn trong các hoạt động kinh tế phi chính thức và thương mại điện tử, song lại gặp nhiều khó khăn khi kê khai và nộp thuế do thiếu hướng dẫn cụ thể và công cụ phù hợp.

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Việc dự thảo Luật bổ sung quy định rõ hơn về thu nhập từ kinh doanh cá nhân, bao gồm cả hoạt động cung cấp sản phẩm và dịch vụ số, được đánh giá là bước đi cần thiết nhằm đảm bảo công bằng thuế giữa khu vực truyền thống và kinh tế số.

Đáng chú ý, mức thuế với các khoản thu nhập từ nội dung số, giải trí, trò chơi điện tử... được điều chỉnh từ 2% lên 5%, phản ánh xu hướng mở rộng nguồn thu trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng cần song song hỗ trợ nhóm lao động tự do, đặc biệt là phụ nữ, trong việc khai báo và thực hiện nghĩa vụ thuế thông qua nền tảng số hoặc đại lý thuế uy tín.

Cần ghi nhận gánh nặng chăm sóc và có cơ chế giảm trừ phù hợp.Nhiều ý kiến tại phiên thảo luận cho rằng phụ nữ vẫn đang gánh phần lớn trách nhiệm chăm sóc con nhỏ, người già hoặc người khuyết tật, nhưng chưa được ghi nhận rõ trong hệ thống thuế.

Do đó, Luật sửa đổi cần xem xét bổ sung khoản giảm trừ đặc biệt cho những người phải đảm nhận nghĩa vụ chăm sóc, để bảo đảm tính công bằng giới trong chính sách thuế.

Theo bà Đỗ Hải, chuyên gia về thuế và kế toán, đặc thù của Thuế thu nhập cá nhân không áp dụng với những cá nhân có thu nhập thấp, do đó khoản thu này sẽ công bằng với mọi đối tượng, góp phần làm giảm khoảng cách chênh lệch giữa các tầng lớp trong xã hội.

"Theo quan điểm cá nhân, thuế thu nhập cá nhân cần được tính toán cẩn thận, trước khi áp dụng để bảo đảm công bằng thuế. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng cần chú trọng, nghiên cứu thêm chính sách ưu đãi đối với phụ nữ khi tính thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương tiền công để có thêm hỗ trợ với nhóm đối tượng này vì đặc thù từ trách nhiệm với gia đình và xã hội", bà Hải bình luận thêm.

Luật sư Nguyễn Đại Phong (Đoàn luật sư TP.HCM) nhận định, với đặc thù nhiều phụ nữ làm kinh doanh online hiện tại thường là những người không có công việc làm ổn định, vừa phải kinh doanh hỗ trợ gia đình, vừa phải trông con. Theo biểu mẫu thuế thu nhập cá nhân, mức thấp nhất đang ở mức thuế 5%, tương đương với 500 nghìn đồng/tháng đối với thu nhập 10 triệu/tháng (120 triệu đồng/năm). Tuy là mức thuế thấp so với mặt bằng chung của các quốc gia, nhưng cần nhìn nhận thực tế là thu nhập 10 triệu đồng/tháng thì hiện tại không đủ để trang trải chi phí gia đình sinh hoạt, nhất là những gia đình làm công nhân tại các thành phố.

Vì vậy, cần tính toán khuyến khích thêm một mức thuế suất đóng nộp ưu đãi đối với phụ nữ ở nhà kinh doanh online, để đáp ứng tình hình kinh tế chung đang khó khăn, đồng thời hỗ trợ được việc chăm sóc con cái.

Cần sớm áp dụng, minh bạch công bằng

Nếu được Quốc hội thông qua vào cuối kỳ họp này, Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2026. Riêng quy định về cá nhân kinh doanh và biểu thuế lũy tiến, cũng như mức giảm trừ gia cảnh mới, có thể áp dụng từ ngày 1/1/2026 nhằm đồng bộ hóa chính sách. Tuy nhiên, việc thay đổi biểu thuế cần được đánh giá kỹ để tránh tạo gánh nặng mới cho nhóm thu nhập trung bình – thấp, đồng thời đảm bảo nguyên tắc công bằng giữa các loại thu nhập.

Việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân lần này không chỉ nhằm cập nhật mức thuế, bậc thuế mà còn là cơ hội để thiết kế lại chính sách thuế công bằng, hiện đại và bao trùm hơn. Trong đó, việc thừa nhận và hỗ trợ các nhóm lao động có thu nhập linh hoạt – đặc biệt là phụ nữ trong nền kinh tế số sẽ là bước tiến quan trọng hướng đến một hệ thống thuế công bằng, nhân văn và bền vững.

Phụ nữ bán hàng online là đối tượng chịu nhiều tác động từ Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) nếu được thông qua

Chị Đỗ Thị Thanh Phương (Hà Nội) cho biết, hiện thu nhập hằng tháng của chị khoảng 18 triệu đồng, sau khi giảm trừ gia cảnh cho bản thân thì chị vẫn thuộc đối tượng đóng thuế thu nhập cá nhân.

Dưới góc độ doanh nghiệp, bà Nguyễn Thanh Tâm, giám đốc một doanh nghiệp ở Hà Nội cho rằng, các thông tin đưa ra trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) là có căn cứ hợp lý và phù hợp với thực tế. Nền kinh tế Việt Nam trong những năm gần đây phát triển nhanh, kéo theo thu nhập của nhiều người lao động ở mức cao. Tuy nhiên, chi phí sinh hoạt, học tập, chăm sóc sức khỏe cũng tăng theo khiến nhiều gia đình thu nhập ở mức trung bình – thấp không đủ sau khi chịu thuế thu nhập cá nhân. Vì vậy, việc Chính phủ nâng ngưỡng chịu thuế thu nhập cá nhân cũng như điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là hoàn toàn phù hợp, tạo thêm động lực để xã hội phát triển.

"Một cơ chế đóng thuế rõ ràng là việc xác định rõ ai là người đóng thuế và cần đóng bao nhiêu cho phù hợp với thực tế. Theo quy định chung của các nước tại EU, Mỹ, New zealand… về kinh doanh online, các quốc gia này quy định chủ kinh doanh online phải đăng ký kinh doanh trên các sàn giao dịch điện tử hoặc thông qua các website bán hàng trực tuyến. Và các chủ website hoặc chủ kinh doanh sàn thương mại điện tử phải đăng ký kinh doanh. Việt Nam có thể áp dụng những quy định chung như trên đối với việc kinh doanh online, đồng thời trong luật cần quy định rõ việc kinh doanh online cần thông qua việc nộp thuế bởi chủ sàn thương mại điện tử hoặc website", Luật sư Nguyễn Đại Phong cho biết thêm.

Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ, ngày càng nhiều phụ nữ tham gia kinh doanh trực tuyến, từ bán hàng qua mạng xã hội đến xây dựng thương hiệu cá nhân. Đây là xu hướng tích cực, thể hiện tinh thần năng động, sáng tạo và tự chủ kinh tế của phụ nữ Việt Nam. Tuy nhiên, chính sự phát triển nhanh của hình thức này cũng đặt ra yêu cầu cần điều chỉnh, hoàn thiện Luật Thuế thu nhập cá nhân để vừa đảm bảo công bằng, vừa khuyến khích sự phát triển bền vững của nhóm đối tượng đặc biệt này.

Thạc sĩ Nguyễn Xuân Thống, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội nhận định, trước hết, luật cần có quy định rõ ràng và linh hoạt hơn trong việc xác định thu nhập chịu thuế đối với hoạt động kinh doanh online. Phụ nữ bán hàng qua mạng đa phần khởi nghiệp nhỏ lẻ, không có sổ sách kế toán bài bản, nên việc áp dụng mức thuế cứng hoặc khung thu nhập chung dễ gây bất bình đẳng so với doanh nghiệp có quy mô lớn. Chính sách cần dựa vào doanh thu thực tế, khuyến khích kê khai trung thực, đồng thời hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn thuế cho người kinh doanh nhỏ, đặc biệt là phụ nữ ở khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa.

Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ chế ưu đãi phù hợp, chẳng hạn giảm trừ thuế cho phụ nữ nuôi con nhỏ, phụ nữ đơn thân hoặc hộ kinh doanh do nữ làm chủ, nhằm khuyến khích họ duy trì hoạt động kinh tế hợp pháp. Việc kết hợp giữa công bằng thuế và chính sách nhân văn không chỉ giúp tăng thu ngân sách, mà còn thúc đẩy bình đẳng giới trong lĩnh vực kinh doanh số, tạo môi trường thuận lợi để phụ nữ phát triển năng lực, nâng cao vị thế và đóng góp tích cực hơn cho nền kinh tế quốc gia.

Gia Bảo

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/du-thao-luat-thue-thu-nhap-ca-nhan-can-chu-y-toi-toi-doi-tuong-thu-nhap-trung-binh-thap-20251106145136908.htm