Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV: Văn hóa là 'sức mạnh mềm chiến lược' của quốc gia

7 giờ trướcBài gốc

Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật (Bộ VH-TT&DL) đã tổ chức Hội thảo khoa học “Những quan điểm của Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa trong Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV” vào ngày 30-10.

Hội thảo nhằm tổng hợp ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà quản lý để báo cáo Bộ VH-TT&DL tham mưu, đề xuất với Đảng và Nhà nước trong quá trình hoàn thiện Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV.

Phó Giáo sư-Tiến sỹ Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội. Ảnh: TTXVN

Phát triển 'văn hóa số' lành mạnh

Văn kiện viết rõ: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, văn minh, hạnh phúc. Phát huy có hiệu quả giá trị văn hóa và tinh thần cống hiến của con người Việt Nam, để văn hóa thực sự trở thành nguồn lực nội sinh, động lực và hệ điều tiết phát triển đất nước”.

Theo Phó Giáo sư-Tiến sỹ Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, đây là định hướng và sự điều chỉnh nhận thức, nâng tầm lý luận vô cùng quan trọng của Đảng ta về vai trò, vị trí của văn hóa, đưa văn hóa từ vị trí “đi sau, bổ trợ” trở thành “cùng đồng hành, định hướng và dẫn dắt” sự phát triển; văn hóa từ “nền tảng tinh thần của xã hội trở thành nguồn lực nội sinh, động lực và hệ điều tiết phát triển đất nước”, tham gia điều hòa, định hướng, giải quyết vấn đề của xã hội theo hướng phát triển bền vững.

Trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện, Dự thảo thẳng thắn chỉ rõ thực trạng “môi trường văn hóa chưa thực sự lành mạnh; đạo đức xã hội còn biểu hiện xuống cấp” và cho rằng một phần nguyên nhân đến từ cơ chế, chính sách chưa đồng bộ, đầu tư cho văn hóa chưa tương xứng. Từ đó, văn kiện đề ra yêu cầu phát triển văn hóa số lành mạnh, đồng thời khuyến khích sáng tạo các sản phẩm công nghiệp văn hóa – coi đây vừa là ngành kinh tế, vừa là công cụ lan tỏa giá trị.

“Đây là điểm mới nổi bật so với Đại hội XIII, khi văn hóa số còn là khái niệm khá mờ nhạt. Sự bổ sung này thể hiện tầm nhìn thực tế: Muốn xây dựng con người Việt Nam toàn diện, không thể bỏ qua môi trường sống và sáng tạo của giới trẻ – đó chính là không gian mạng và kinh tế sáng tạo” - ông Bùi Hoài Sơn nêu rõ.

Cùng quan điểm đó, Tiến sỹ Nguyễn Tiến Thư, Phó Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cho hay lần đầu tiên thuật ngữ “văn hóa số” xuất hiện trong Văn kiện Đại hội Đảng, thể hiện bước chuyển nhận thức quan trọng của Đảng ta về môi trường văn hóa trên không gian mạng - nơi đang tác động sâu sắc đến đời sống tinh thần, nhận thức và hành vi xã hội.

“Việc đề cập đến yêu cầu quản lý và định hướng các nền tảng truyền thông số, mạng xã hội, ứng dụng nội dung sáng tạo cho thấy Đảng chủ trương xây dựng môi trường văn hóa số lành mạnh, nhằm lan tỏa giá trị tích cực, ngăn chặn thông tin xấu độc, bảo vệ nền tảng tư tưởng và bản sắc văn hóa dân tộc trong không gian mạng toàn cầu.

Cùng với quá trình chuyển đổi số, phát triển mạnh mẽ công nghiệp văn hóa và dịch vụ văn hóa được xác định là một chủ trương mang tính đột phá” - ông Thư nói.

Những quan điểm mới trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV cho thấy bước tiến quan trọng trong tư duy lý luận văn hóa của Đảng – từ việc coi văn hóa là nền tảng tinh thần và nguồn lực nội sinh, đến việc xác định rõ văn hóa là “sức mạnh mềm chiến lược”, yếu tố then chốt nâng cao vị thế, uy tín quốc gia. Ảnh: NH

Đào tạo 'thế hệ nghệ sỹ số'

Giáo sư-Tiến sỹ Từ Thị Loan, nguyên Quyền Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, cho rằng những quan điểm mới trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV cho thấy bước tiến quan trọng trong tư duy lý luận văn hóa của Đảng – từ việc coi văn hóa là nền tảng tinh thần và nguồn lực nội sinh, đến việc xác định rõ văn hóa là “sức mạnh mềm chiến lược”, yếu tố then chốt nâng cao vị thế, uy tín quốc gia.

Bà Từ Thị Loan nhấn mạnh yêu cầu phát triển mạnh công nghiệp văn hóa, tạo ra sản phẩm, loại hình văn hóa độc đáo có sức lan tỏa toàn cầu; đồng thời chủ động quảng bá hình ảnh, giá trị văn hóa và con người Việt Nam ra thế giới.

Theo bà, xây dựng và phát huy sức mạnh mềm văn hóa Việt Nam không chỉ là mục tiêu mà còn là con đường để khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và tầm vóc dân tộc Việt Nam trong thời đại mới. Khi văn hóa trở thành nguồn lực nội sinh và sức mạnh mềm quốc gia, Việt Nam sẽ có nền tảng vững chắc để phát triển nhanh, bền vững và khẳng định vị thế tích cực trong khu vực và thế giới.

Liên quan đến nhiệm vụ chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa, ông Nguyễn Tiến Thư cho rằng Văn kiện cần nhấn mạnh hơn yêu cầu xây dựng văn hóa số và quản trị không gian mạng, cần bổ sung định hướng: Phát triển môi trường văn hóa số lành mạnh, quản lý hiệu quả các nền tảng truyền thông mới, đồng thời chủ động ứng dụng công nghệ số để quảng bá văn hóa dân tộc.

Trước thực trạng các trào lưu lệch chuẩn, phản văn hóa trên mạng xã hội đang tác động tiêu cực đến lối sống, đặc biệt là giới trẻ, Văn kiện cần đề ra giải pháp cụ thể như hoàn thiện pháp luật về an ninh mạng; nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ số; tăng cường giáo dục kỹ năng số và năng lực thẩm định thông tin cho công dân.

Tiến sỹ Mai Thị Thùy Hương, Phó Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cho rằng trong bối cảnh mới, nguồn nhân lực số trở thành yếu tố quyết định.

Vì vậy, việc hình thành Trung tâm Đào tạo Văn hóa Số Quốc gia là cần thiết, với chức năng đào tạo, bồi dưỡng các chuyên gia về bảo tồn di sản số, thiết kế nội dung số, sản xuất truyền thông số, quản trị nền tảng sáng tạo và thương mại hóa sản phẩm văn hóa số.

Song song đó, cần xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về nhân lực văn hóa, kết nối các địa phương, ngành, lĩnh vực, ghi nhận thông tin về đội ngũ nghệ sĩ, nhà nghiên cứu, nhà quản lý, doanh nhân sáng tạo.

Theo bà Hương, nhân lực văn hóa trong thời đại số cần được trang bị các kỹ năng mới: tư duy dữ liệu, năng lực truyền thông đa phương tiện, quản trị bản quyền số, khai thác trí tuệ nhân tạo (AI) trong sáng tạo và quảng bá văn hóa.

Bên cạnh đó, các trường văn hóa-nghệ thuật cần được hỗ trợ đầu tư hạ tầng số, phần mềm sáng tạo, phòng thu ảo, thư viện số… để đào tạo “thế hệ nghệ sỹ số” – những người có thể vừa sáng tạo, vừa kinh doanh, vừa lan tỏa văn hóa Việt Nam trên không gian mạng toàn cầu.

TTXVN

Nguồn PLO : https://plo.vn/du-thao-van-kien-dai-hoi-xiv-van-hoa-la-suc-manh-mem-chien-luoc-cua-quoc-gia-post878644.html