Lướt newsfeed dạo này, không khó để bắt gặp hình ảnh "tuyết rơi" đang phủ sóng, những bộ ảnh chụp studio xịn xò, hay thậm chí là khoảnh khắc selfie thân mật cùng thần tượng. "Phép thuật" AI đang cho phép giới trẻ sở hữu "kho ảnh" theo những cách chưa từng có.
Trend tạo ảnh tuyết rơi gây sốt gần đây.
Chỉ cần đọc bừa vài con số, AI năm 2024 đã có thể “phù phép” để khớp khẩu hình với kịch bản lời thoại y như thật.
Xu hướng này không chỉ dừng ở cá nhân. Các doanh nghiệp, đặc biệt là trong thương mại điện tử (TMĐT) Trung Quốc, cũng sử dụng AI nhiều hơn. Từ việc dùng người mẫu AI, cho đến việc sử dụng các livestreamer "ảo" hoạt động ở những khung giờ thấp điểm, duy trì hoạt động livestream 24/7. Một bài viết chia sẻ sau khi sử dụng người mẫu AI, chi phí cho nội dung hình ảnh đã giảm đến 90%.
Một phiên bản AI dùng để review được một kênh Douyin đăng tải. - Clip: 48842234131.
Sự "ảo diệu" này khiến công nghệ deepfake, tạo ảnh... trở nên quá quen thuộc. Nhưng chính sự "bình thường hóa" này lại đang che giấu những "cú twist" ác mộng nhắm thẳng vào danh tính của người dùng.
"Ác mộng" mang tên
Gần đây, một cô gái đã chia sẻ việc bị một đối tượng lạ dùng ảnh của mình để ghép làm ảnh người yêu công khai trên mạng xã hội.
Cô gái cầu cứu MXH vì trở thành "người yêu" kẻ lạ.
Đây không chỉ là việc "dùng ảnh không xin phép". Đối với , hình ảnh cá nhân là thương hiệu cá nhân. Việc bị xâm phạm theo cách này được nhiều người xem như một dạng "quấy rối" tinh thần, gây bất an.
Tuy nhiên đó chưa phải là tất cả. Câu chuyện của Lâm Tú Hồng là lời cảnh tỉnh về mức độ nguy hiểm của deepfake. Trong một lần không may bị mất Căn cước công dân, Tú Hồng không ngờ rằng mình sắp rơi vào trạng thái "con nợ".
Tú Hồng phiên bản AI khiến bản gốc "đứng hình". - Ảnh: NVCC.
Tú Hồng chia sẻ: "Kẻ gian đã sử dụng CCCD bị mất, kết hợp với hình ảnh của mình để tạo ra một phiên bản AI nhằm thực hiện một khoản vay ". Khi bị bên tín dụng đòi nợ, Tú Hồng đã "đứng hình" khi xem đoạn clip bằng chứng: Một "Tú Hồng " của chính mình đang thực hiện các cử động xác thực khuôn mặt.
Đoạn clip Tú Hồng nhận được, "Tú Hồng AI làm mình ngạc nhiên". - Clip: NVCC.
"Phiên bản AI" đó giống cô đến kinh ngạc. Chỉ ở một số góc quay mặt hay lúc cười, "Tú Hồng AI" mới lộ ra sự đơ cứng của một sản phẩm deepfake. Chính chủ đã phải mất một thời gian dài cung cấp bằng chứng để chứng minh mình vô tội và thoát khỏi cơn ác mộng nợ nần.
"Trùm cuối" chính là người dùng
Câu chuyện của Tú Hồng là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy rủi ro không còn là lý thuyết. Anh Hải Cường, một nhà quản trị game - ứng dụng, "bóc" rõ vấn đề: "Chúng ta đang "tự tay dâng" dữ liệu của mình mà không hề hay biết".
Anh giải thích rằng, các app chỉnh hình, filter hay dịch vụ ảnh trực tuyến đều có thông báo về việc sử dụng hình ảnh. Nhưng vì chính sách hiển thị quá dài, rất ít người dùng để ý và vô tình "tặng" quyền truy cập cho nhà phát triển khi nhấn "Đồng ý".
Sự nguy hiểm nằm ở chính thói quen "đu trend" này. Anh Cường cảnh báo, ở thời đại mà FaceID và AI đang phát triển thì "dữ liệu gương mặt cũng quan trọng không kém căn cước công dân".
Anh Cường nhấn mạnh rủi ro khi các ngân hàng, ví điện tử đang chuyển sang dùng sinh trắc học để xác thực. Việc giới trẻ "vô tư" cấp quyền cho các app chẳng khác nào "trao chìa khóa két sắt" cho kẻ gian, dẫn đến "hệ lụy không đếm xuể".
Cuối cùng, anh Cường bổ sung rằng không chỉ gương mặt, mà ngay cả "giọng nói, sở thích, thói quen" cũng là "tài nguyên béo bở" mà các công ty công nghệ đang săn lùng, trong khi người dùng vẫn chưa hiểu hết tầm quan trọng của chúng.
AI là "con dao hai lưỡi". Đừng vì "vui" nhất thời mà đánh mất sự an toàn của bản thân. Hãy là một Gen Z thông thái: "Chơi" trend nhưng phải "hiểu" trend. Trước khi nhấn "Allow" (Cho phép) hay "Upload" (Tải lên) hình ảnh của mình cho bất kỳ dịch vụ AI nào, mỗi người nên tự hỏi: "Mình đang đánh đổi điều gì?"