Giới chuyên gia nhận định, cuộc gặp này không chỉ mang tính biểu tượng mà còn được xem như một nỗ lực nhằm hạ nhiệt căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Theo Reuters, cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kéo dài 1 tiếng 40 phút, diễn ra tại căn cứ không quân Gimhae ở thành phố Busan, bên lề Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương APEC.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp tại Hàn Quốc ngày 30/10. Nguồn: Reuters
Tháp tùng ông Trump đến dự cuộc gặp cấp cao tại Hàn Quốc có Ngoại trưởng Marco Rubio, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc David Perdue. Phía Trung Quốc có sự tham gia của Phó Thủ tướng Hạ Lệ Phong và Ngoại trưởng Vương Nghị. Trước thềm thượng đỉnh tại Busan, hai bên đã trải qua năm vòng đàm phán căng thẳng tại Geneva (tháng 5), London (tháng 6), Stockholm (tháng 8), Madrid (tháng 9) và gần nhất là tại Kuala Lumpur bên lề Hội nghị cấp cao ASEAN (26/10).
Phát biểu với báo giới trên chuyên cơ Không Lực Một (Air Force One) khi rời Hàn Quốc, Tổng thống Donald Trump mô tả cuộc gặp và đàm phán với phía Trung Quốc đạt 12/10 và nhấn mạnh rất nhiều quyết định quan trọng đã được đưa ra. “Trên thang điểm từ 0 - 10, nếu 10 là tốt nhất, tôi cho rằng cuộc gặp này là 12”, ông Trump nói với các phóng viên.
Cụ thể, Tổng thống Trump tuyên bố mức thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ giảm từ 57% xuống 47% và từ 20% xuống còn 10% liên quan đến tiền chất giảm đau fentanyl vì những nỗ lực của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong việc ngăn chặn dòng chảy của loại chất có khả năng gây nghiện này vào Mỹ; đình chỉ thêm một năm đối với mức thuế đáp trả 24% áp lên hàng hóa Trung Quốc, bao gồm hàng hóa từ đặc khu hành chính Hong Kong (Trung Quốc) và đặc khu hành chính đặc biệt Macao (Trung Quốc); Trung Quốc sẽ bắt đầu mua lại đậu nành Mỹ. Ngoài ra, Tổng thống Trump cho biết vấn đề liên quan đến nguồn cung đất hiếm đã được giải quyết. Theo đó, Bắc Kinh dự kiến dỡ một số hạn chế xuất khẩu đất hiếm, vấn đề từng dẫn đến căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington.
Về phần mình, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định, trước những sóng gió đầy thử thách, cả hai nước phải giữ vững hướng đi, chèo lái qua những vùng nước phức tạp để đảm bảo con tàu khổng lồ của quan hệ Trung-Mỹ tiếp tục tiến về phía trước. “Do điều kiện quốc gia khác nhau, đôi khi chúng ta không thể hoàn toàn đồng thuận. Và việc hai nền kinh tế hàng đầu thế giới thỉnh thoảng có va chạm là điều bình thường.
Các nhóm công tác hai nước sẽ tiếp tục làm việc để đưa ra những kết quả cụ thể đóng vai trò như liều thuốc trấn an cho cả hai nền kinh tế. Trung Quốc và Mỹ có thể cùng nhau gánh vác trách nhiệm của cường quốc, hợp tác để đạt được nhiều thành tựu thiết thực và to lớn hơn, vì lợi ích của hai quốc gia và của toàn thế giới. Tham vọng phát triển kinh tế của Trung Quốc sẽ không làm tổn hại tới tầm nhìn “Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại” của Washington”, ông Tập Cận Bình nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc cũng đánh giá cao những đóng góp to lớn của Tổng thống Trump trong việc ký kết thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza và chứng kiến ký kết hiệp định hòa bình giữa Thái Lan và Campuchia. Trước thềm cuộc gặp, Bộ Ngoại giao Trung Quốc chiều 29/10 cho biết sẵn sàng nỗ lực cùng với Mỹ thúc đẩy cuộc gặp đạt được những kết quả tích cực, đưa ra định hướng mới và tạo động lực mới cho sự phát triển ổn định của quan hệ Trung-Mỹ.
Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Trump quay lại Nhà Trắng. Giới quan sát chính trị thế giới nhận định, cuộc gặp không chỉ mang tính biểu tượng mà còn được xem như một nỗ lực nhằm hạ nhiệt căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Ông Tianchen Xu, chuyên gia kinh tế của The Economist Intelligence Unit có trụ sở ở Anh, nhận định rằng ông Tập đang tạo ra bầu không khí thuận lợi cho một thỏa thuận thương mại.
Ông Curtis Chin, Chủ tịch nhóm nghiên cứu cấp cao tại Viện Milken (Mỹ), nhấn mạnh: “Việc nối lại đối thoại và hợp tác, dù kết quả ngắn hạn ra sao, vẫn là điều thiết yếu để đưa quan hệ Mỹ - Trung tiến lên trong dài hạn”. Còn theo Reuters, giới chức Mỹ mô tả cuộc đối thoại là “bước đi tích cực, mang tính mở đường”, dù vẫn còn nhiều khác biệt chưa thể giải quyết ngay.
Một quan chức Nhà Trắng giấu tên cho biết: “Hai bên đã thể hiện sự sẵn sàng tìm kiếm điểm chung. Cả hai nhà lãnh đạo đều nhận thức rõ rằng việc duy trì căng thẳng kéo dài không có lợi cho bất kỳ bên nào”. Được biết, Tổng thống Trump thông báo rằng ông dự kiến sẽ thăm Trung Quốc vào tháng 4/2026, sau đó Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ có chuyến thăm đáp lễ tới Mỹ, nhưng không nêu thời gian cụ thể.
Bên cạnh vấn đề song phương, Tổng thống Donald Trump và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhất trí hợp tác trong vấn đề Ukraine. "Vấn đề Ukraine được nêu ra rất nhiều. Chúng tôi thảo luận về vấn đề này trong thời gian dài và cả hai sẽ cùng hợp tác để xem liệu có đi tới kết quả nào không", Tổng thống Mỹ Donald Trump chia sẻ. Ông Trump cũng cho hay, chuyến thăm Hàn Quốc lần này của ông quá bận để có thể gặp nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un, nhưng ông có thể quay trở lại bởi mối quan hệ tốt đẹp giữa hai người.
Kim Khánh