Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc.
Vị thế mới, tầm cao mới
Trong 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân 3 tỉnh Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình đã không ngừng nỗ lực, với quyết tâm chính trị cao, hành động linh hoạt, sáng tạo, đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, toàn diện trên nhiều lĩnh vực. Nhất là, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025, 3 tỉnh đã thống nhất lựa chọn những vấn đề trọng tâm, khâu đột phá để ban hành các nghị quyết chuyên đề và các kế hoạch, chương trình hành động; đồng thời tích cực đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo để thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế của 3 tỉnh duy trì mức cao và ổn định. Giai đoạn 2020-2024, GRDP Hà Nam tăng trưởng bình quân 10,26%, Ninh Bình 8,03%, Nam Định 9,55%. Riêng 6 tháng đầu năm 2025, cả ba địa phương đều có mức tăng trưởng 2 con số (Hà Nam đạt 10,61%; Ninh Bình đạt 10,02%; Nam Định đạt 10,93%). Sản xuất công nghiệp tăng trưởng khá; du lịch tiếp tục là điểm sáng. Thu ngân sách Nhà nước và giải ngân đầu tư công đều đạt khá; hạ tầng giao thông kết nối và hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin được quan tâm đầu tư; mạng lưới kết cấu hạ tầng giao thông, đô thị, khu công nghiệp, cụm công nghiệp... tiếp tục được đầu tư mở rộng.
Chương trình xây dựng nông thôn mới đạt được kết quả quan trọng. Ba tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Tỷ lệ hộ nghèo cả ba địa phương đến nay chỉ còn dưới 1%, tạo hàng chục ngàn việc làm mới mỗi năm. Các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, chăm lo Tết cho người nghèo, người có công với cách mạng được tổ chức chu đáo, thực chất. Các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, môi trường tiếp tục được chú trọng và đạt nhiều kết quả đáng khích lệ. Hệ thống chính trị ở cơ sở được củng cố, quốc phòng - an ninh được giữ vững, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ rệt.
Hệ thống chính trị ở cơ sở được củng cố, quốc phòng - an ninh được giữ vững, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ rệt. Các chỉ tiêu, nhiệm vụ về xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số của 3 tỉnh đều hoàn thành sớm và vượt so với yêu cầu của Chính phủ. Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính thường xuyên được rà soát, bổ sung, nâng cấp các chức năng, tính năng kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu trong việc giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp…
Quang cảnh buổi làm việc.
Hoạt động sắp xếp tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp theo tinh thần Nghị quyết số 60-NQ/TW, ngày 12/4/2025 của BCH Trung ương Đảng và Kế hoạch số 47-KH/BCĐ ngày 14/4/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương được Ban Thường vụ 3 tỉnh thực hiện nghiêm túc. Việc lấy ý kiến nhân dân về dự thảo đề án sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh và dự thảo đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã được nhân dân đồng thuận rất cao; trong đó tỉnh Hà Nam tỷ lệ ý kiến đồng ý đạt trên 97%, tỉnh Nam Định đạt 95%, tỉnh Ninh Bình đạt 98,84%. Các tỉnh đều sớm hoàn thiện hồ sơ, Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã trình Chính phủ theo quy định.
Sau sắp xếp, tỉnh Ninh Bình (mới) có 129 đơn vị hành chính cấp xã (giảm 269 đơn vị hành chính cấp xã so với hiện nay). Hiện 3 tỉnh đang tiếp tục chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trong tỉnh rà soát tình hình đội ngũ cán bộ; thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, đúng quy định chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động bị ảnh hưởng bởi quá trình sắp xếp.
Tháo gỡ những điểm “nghẽn”
Quyết tâm, quyết liệt, quyết làm
Sau hợp nhất, tỉnh Ninh Bình có diện tích tự nhiên khoảng trên 3.942,6 km2, quy mô dân số khoảng 4,4 triệu người, quy mô nền kinh tế ước đạt 352.165 tỷ đồng. Tại buổi làm việc, các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư và đại diện các Ban, Bộ, Ngành Trung ương... đã phát biểu, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết giúp 3 tỉnh tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn và định hướng để tỉnh Ninh Bình mới phát triển mạnh mẽ, bền vững trong thời gian tới.
Phát biểu kết luận buổi làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng của hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân 3 tỉnh Nam Định - Hà Nam - Ninh Bình trong thời gian qua.
Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ: Bên cạnh những kết quả đã đạt được, chúng ta cũng cần thẳng thắng nhìn nhận những khó khăn, hạn chế mà 3 tỉnh. Quy mô kinh tế còn nhỏ, động lực tăng trưởng thiếu bền vững và không ổn định, năng suất lao động chưa cao, liên kết vùng và nội vùng còn yếu, dư địa tăng trưởng chưa được khai thác hiệu quả và đồng bộ. Tốc độ tăng trưởng của khu vực dịch vụ còn chậm; các loại hình dịch vụ du lịch chưa đa dạng, chất lượng chưa đáp ứng yêu cầu. Thiếu sự gắn kết trong phát triển giữa các ngành nông nghiệp, công nghiệp chế biến và dịch vụ; chưa hình thành được các cụm liên kết ngành, liên kết vùng và khu vực để mở rộng quy mô, thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ, thiếu hệ thống logistics khu vực và quốc tế. Đầu tư để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, khoa học - công nghệ chưa tương xứng, hiệu quả chưa cao.
Theo Tổng Bí thư Tô Lâm: Những hạn chế hiện nay không chỉ phản ánh sự phân mảnh trong tổ chức lãnh thổ và sự cồng kềnh trong bộ máy hành chính, mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới tư duy phát triển, tái cấu trúc mô hình quản trị và nâng cao hiệu quả điều hành. Việc hợp nhất ba tỉnh trong giai đoạn này mở ra cơ hội hình thành không gian phát triển mới, gia tăng tính kết nối vùng và khai thác hiệu quả hơn các tiềm năng, lợi thế của khu vực Nam Đồng bằng sông Hồng.
Ba tỉnh - với 3 nét riêng đang từng bước hội tụ trong một chỉnh thể thống nhất, hòa quyện để phát huy được những điểm mạnh của 3 tỉnh, tương hỗ, bù đắp những hạn chế về vị trí địa lý, dân số và diện tích cũng như cơ cấu kinh tế - xã hội của mỗi tỉnh; đặc biệt mở rộng không gian phát triển kinh tế biển, công nghiệp văn hóa, kinh tế du lịch, công nghiệp, nông nghiệp và khoa học kỹ thuật.
Tổng Bí thư chỉ rõ: Việc hợp nhất ba tỉnh Nam Định, Hà Nam và Ninh Bình là bước đi có tính tất yếu trong bối cảnh yêu cầu đổi mới mô hình phát triển và nâng cao hiệu quả quản trị vùng ngày càng trở nên cấp bách. Không còn bị giới hạn bởi địa giới hành chính cũ, một không gian phát triển thống nhất sẽ được hình thành, nơi các tiềm năng, lợi thế của từng địa phương không chỉ được phát huy riêng rẽ mà còn được tích hợp, bổ trợ và lan tỏa lẫn nhau, tạo thành một động lực phát triển mới mạnh mẽ và bền vững.
Để phát huy tiềm năng lợi thế của tỉnh, với định hướng phát triển Ninh Bình trở thành trung tâm du lịch tâm linh, sinh thái gắn với công nghiệp văn hóa, cực động lực phát triển kinh tế phía Nam của vùng Đồng bằng sông Hồng, thay mặt Ban TVTU 3 tỉnh Nam Định, Ninh Bình, Hà Nam, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Hà Nam Trương Quốc Huy đề nghị Trung ương, Chính phủ: Trung ương ban hành Nghị quyết đặc thù (giống như một số chính sách đặc thù tại các tỉnh Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Cần Thơ, Hải Phòng...), để tỉnh Ninh Bình có thêm nguồn lực, động lực tăng tốc bứt phá, đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại, dịch vụ phát triển theo mô hình tăng trưởng mới, năm 2035 trở thành thành phố trực thuộc Trung ương với đặc trưng đô thị di sản.
Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước chụp ảnh lưu niệm với Ban Thường vụ 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình.
Cho phép tỉnh Ninh Bình lập quy hoạch và đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế, cảng biển nước sâu chuyên dụng, cảng biển phục vụ cho du lịch, để tạo động lực phát triển mới mang tính đột phá, khai thác tốt các tiềm năng, lợi thế về phát triển du lịch, kinh tế biển, công nghiệp công nghệ cao; tạo điều kiện thuận lợi thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đồng thời kết nối giao thông với các tỉnh, thành phố, khu du lịch, di sản trong nước và nước ngoài, kết hợp phát triển kinh tế với quốc phòng, an ninh.
Xây “đường băng” để Ninh Bình “cất cánh”
Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, việc hợp nhất ba tỉnh Nam Định, Hà Nam và Ninh Bình là bước đi có tính tất yếu trong bối cảnh yêu cầu đổi mới mô hình phát triển và nâng cao hiệu quả quản trị vùng ngày càng trở nên cấp bách. Một không gian phát triển thống nhất sẽ được hình thành, nơi các tiềm năng, lợi thế của từng địa phương không chỉ được phát huy riêng rẽ mà còn được tích hợp, bổ trợ và lan tỏa, tạo thành một động lực phát triển mới mạnh mẽ và bền vững.
Để khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế và tính bổ trợ lẫn nhau giữa 3 vùng của tỉnh Ninh Bình mới, Tổng Bí thư chỉ đạo: Các địa phương khẩn trương hoàn tất việc sắp xếp tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp theo đúng tinh thần Nghị quyết số 60-NQ/TW và Kết luận số 150-KL/TW của Bộ Chính trị, bảo đảm các nguyên tắc tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, minh bạch và vận hành thông suốt. Tổ chức bộ máy phải bảo đảm một đầu mối xuyên suốt, giảm tầng nấc trung gian, tăng tính linh hoạt trong quản trị, tạo động lực cho đổi mới sáng tạo ở từng cấp.
Tổng Bí thư lưu ý, trong công tác cán bộ, phải đặc biệt chú ý khâu đoàn kết. Đối với các vị trí lãnh đạo đoàn kết là có tất cả, mất đoàn kết là mất hết; phải lấy phẩm chất, năng lực, uy tín và hiệu quả công tác làm thước đo cao nhất, kiên quyết không để nảy sinh tâm lý cục bộ địa phương, lợi ích nhóm hay tư tưởng bè phái, chia rẽ nội bộ; cần chú trọng chuẩn bị đội ngũ cán bộ kế cận có tư duy đổi mới, khả năng quản trị hiện đại và am hiểu mô hình chính quyền hai cấp, có tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.
Tập trung xây dựng lại chiến lược phát triển kinh tế - xã hội tổng thể cho tỉnh Ninh Bình mới một cách bài bản, khoa học, mang tầm nhìn dài hạn, Tổng Bí thư nhấn mạnh, cần rà soát lại toàn bộ hiện trạng không gian kinh tế, dân cư, đô thị và ngành nghề, bám sát tình hình thực tiễn, xây dựng quy hoạch tổng thể tỉnh Ninh Bình mới gắn với thế mạnh của từng vùng, bổ trợ cho nhau trên một thể thống nhất, hiệu quả. Trong đó, quán triệt rõ tinh thần không đánh đổi môi trường, văn hóa và an sinh xã hội để lấy tăng trưởng đơn thuần; phát triển phải hài hòa, bảo đảm an sinh xã hội, tiến bộ xã hội, gìn giữ bản sắc, bảo vệ sinh thái và sử dụng tài nguyên hiệu quả.
Tổng Bí thư chỉ đạo triển khai đồng bộ các đột phá chiến lược phát triển, gắn với thực tiễn của tỉnh hợp nhất và tinh thần các nghị quyết lớn của Trung ương. Hệ thống pháp luật và quy hoạch phải đồng bộ, minh bạch, ổn định; đẩy mạnh phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; kết nối với hệ thống viện, trường, doanh nghiệp; khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hợp tác xã kiểu mới trong các lĩnh vực chế biến, nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, dịch vụ sáng tạo; đầu tư toàn diện cho giáo dục, y tế, văn hóa; bảo tồn các di sản văn hóa, phát triển mạnh mẽ công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí và kinh tế di sản, không gian đô thị - nông thôn - sinh thái một cách hài hòa, bền vững.
Tổng Bí thư yêu cầu chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng và định hướng chính trị. Toàn bộ quá trình chuẩn bị cần được triển khai nghiêm túc, bài bản, trên nền tảng tổng kết sâu sắc thực tiễn, phân tích đầy đủ những đặc điểm mới và yêu cầu đặt ra từ hội nhập, chuyển đổi số, phát triển xanh và bền vững. Trên cơ sở đó, xây dựng tầm nhìn đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, phù hợp với tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng.
Mục tiêu là kiến tạo một không gian phát triển hiện đại và năng động, với Ninh Bình giữ vai trò trung tâm, từng bước chuyển mình thành tỉnh công nghiệp – dịch vụ phát triển theo mô hình tăng trưởng xanh – thông minh, phấn đấu đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp phát triển mang bản sắc một trung tâm di sản của quốc gia.
Công tác tổ chức Đại hội cần gắn chặt với tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận xã hội, khơi dậy tinh thần đổi mới, ý chí vươn lên, trách nhiệm cống hiến. Đây là thời điểm then chốt để củng cố đoàn kết, phát huy dân chủ, siết chặt kỷ cương và xây dựng nền tảng chính trị vững chắc cho chặng đường phát triển mới.
Tổng Bí thư chỉ rõ, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội trong suốt quá trình sáp nhập và vận hành bộ máy mới; cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, giải thích chính sách một cách rõ ràng, thuyết phục, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo nơi dễ bị tác động bởi tâm lý thay đổi.
Bài và ảnh: Xuân Thu, Việt Thắng