Tất bật trên đại công trường
Từ quốc lộ 51, chúng tôi theo tuyến T1 dẫn vào cổng số 1 - nơi "trái tim" nhà ga sân bay Long Thành đang bứt tốc. Đường mới mở, rộng thênh thang 6 làn xe, không phải đi vòng theo đường công vụ bụi bặm như mấy tháng trước.
Toàn cảnh công trường xây dựng sân bay Long Thành.
Dọc hai bên đường, theo quan sát, các trụ sở của Công an, Hải quan, Cảng vụ, Công an xuất nhập cảnh... đã được xây dựng xong phần thô, đang lắp đặt các thiết bị phục vụ công việc sau này. Đây là các hạng mục thuộc dự án thành phần 1 do các đơn vị chuyên ngành làm chủ đầu tư.
Riêng trụ sở trạm kiểm dịch động thực vật do mới khởi công từ tháng 5 nên đang thi công phần thô bê tông cốt thép nhưng tiến độ cũng đang được thúc đẩy. Kỹ sư Nguyễn Văn Toản khẳng định, toàn bộ các hạng mục sẽ hoàn thành trong tháng 12, đồng bộ cùng thời điểm sân bay đi vào hoạt động.
Phóng tầm mắt nhìn xa, một tòa tháp cao 123m đứng sừng sững giữa không trung. Đó là tháp không lưu, thuộc dự án thành phần 2 - các công trình quản lý bay. Tòa tháp đã cất nóc, đang lắp đặt các thiết bị hiện đại nhất để phục vụ cho việc điều hành các chuyến bay sau này.
Đầu tháng 8, một kíp trực đã lên tầng 20 của tháp không lưu để quan sát, đánh giá các chuyến bay kiểm tra phương thức tại sân bay Long Thành. Kết quả đánh giá tàu bay có thể cất/hạ cánh an toàn tại Long Thành. Đây là cơ sở để triển khai bay hiệu chuẩn vào tháng 10 tới.
Theo ông Nguyễn Công Long, Tổng giám đốc Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM), toàn bộ hệ thống phụ trợ như radar, đài dẫn đường, giám sát khí tượng… sẽ cơ bản hoàn thành trong tháng 9. Các thiết bị chuyên ngành sẽ được lắp đặt và vận hành thử từ tháng 12.
Cả bốn dự án thành phần đang bứt tốc
Là một người bám dự án từ khi còn đặt nền móng giữa công trường đất đỏ, ông Nguyễn Mạnh Hải (nhà thầu Tổng công ty 36) chia sẻ đầy xúc động về hành trình bám trụ công trường. Ông Hải cho biết đã có những cái Tết, lễ phải xa nhà, anh em kỹ sư, công nhân chia ca làm xuyên đêm. Nhớ nhất là khoảnh khắc đổ bê tông cất nóc tháp không lưu, cả đội vỡ òa trong niềm vui.
Ông Nguyễn Mạnh Hải, nhà thầu Tổng công ty 36 (thứ ba từ phải) - người bám dự án từ khi còn đặt nền móng - trao đổi với kỹ sư, công nhân tại công trường.
"Mỗi chi tiết xây dựng đều cần sự tỉ mỉ vì sẽ phục vụ điều hành bay. Từng mốc nền móng, tháp lên 1 tầng, 2 tầng rồi 4-5 tầng, đến khi xong phần thô, xây dựng phần thân tháp mở rộng và đến cả những giai đoạn cất nóc, tất cả những mốc thời gian đó là cảm giác hồi hộp, vỡ òa vui sướng", ông Hải chia sẻ.
Điểm nhấn quan trọng nhất là dự án thành phần 3, đây là nơi đặt nhà ga hành khách hình hoa sen, hai đường cất/hạ cánh, sân đỗ tàu bay, giao thông nội cảng và hệ thống nhiên liệu phục vụ tàu bay.
Sau nhiều tháng thi công thần tốc, hình hài một nhà ga hiện đại đã nên hình nên vóc. Sau khi hoàn thành phần kết cấu khung, các nhà thầu đang tập trung thi công lắp đặt kính lấy sáng (skylight) mái nhà ga. Trên độ cao hàng chục mét so với mặt đất, những công nhân như những người nhện với hệ thống dây đai bảo vệ treo mình trên dàn thép để lắp hệ khung kính.
Ông Vũ Thế Phiệt, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết, trong tổng số 14 gói thầu, đã có 3 gói hoàn thành, 11 gói còn lại đang được triển khai bởi gần 13.000 kỹ sư, công nhân cùng hơn 3.000 thiết bị máy móc. Giá trị sản lượng hiện đã đạt trên 51%, tiến độ các gói thầu đều rất tốt.
Đường băng số 2, vốn đầu tư hơn 2.570 tỷ đồng, được khởi công ngày 30/5 đang thi công nền móng, hệ thống thoát nước, đổ bê tông xi măng… nhằm đảm bảo hoàn thành đồng bộ cùng nhà ga.
ACV cũng đang xây dựng phương án vận hành, thiết bị phục vụ nhà ga sẽ được vận chuyển về từ tháng 12/2025 và lắp đặt theo nguyên tắc "vừa lắp vừa huấn luyện". Công tác đào tạo, tuyển dụng nhân sự cũng đang được gấp rút triển khai, trong đó ưu tiên cho con em các hộ dân đã nhường đất cho dự án.
Với dự án thành phần 4 cũng đã triển khai hai khu vực cung cấp suất ăn số 1, số 2 và khu vực bảo dưỡng, sửa chữa tàu bay. Chủ đầu tư các dự án đều yêu cầu nhà thầu huy động nhà thầu nhân lực, thiết bị tập trung thi công và cam kết hoàn thành đồng thời với tiến độ đưa sân bay vào khai thác.
Gỡ nút thắt đường kết nối
Để chuẩn bị cho giai đoạn sắp tới, Bộ Xây dựng cũng đã trình Chính phủ triển khai nhiều dự án giao thông kết nối với sân bay Long Thành. Một tín hiệu vui là cầu Nhơn Trạch sau hơn 2 năm xây dựng đã hoàn thành và đưa vào khai thác trong tháng 8/2025. Trong tháng 8, tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành cũng đã được khởi công mở rộng từ 4 làn lên 8 đến 10 làn xe. Cùng đó, chủ đầu tư, các nhà thầu thi công Vành đai 3 TP.HCM cũng đang tăng tốc để thông xe kỹ thuật vào cuối năm 2025.
Nút giao cao tốc TP.HCM - Long Thành và cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu.
Ngoài tuyến trên, cũng có thể lưu thông từ QL1, ra QL51 vào tuyến T1 để chạy thẳng vào sân bay. Nhiều công trình lớn khác đang đẩy nhanh tiến độ như: Vành đai 3 TP.HCM, cao tốc Bến Lức - Long Thành, Vành đai 4, cầu Đồng Nai 2, cầu Phú Mỹ 2…
Các tuyến tỉnh lộ 770B, 773, 769 và các trục 25B, 25C, 769E… cũng đang được Đồng Nai triển khai rốt ráo.
Ở cấp vùng, ba tuyến đường sắt đang được quy hoạch: Metro số 2 từ Tân Sơn Nhất - Thủ Thiêm kết nối tuyến Thủ Thiêm - Long Thành; Metro số 6 nối sân bay Tân Sơn Nhất đến nút Phú Hữu rồi kết nối Thủ Thiêm - Long Thành.
Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức cho biết, Đồng Nai hiện là trung tâm trung chuyển hàng hóa và hành khách của vùng Đông Nam Bộ. Do đó, việc ưu tiên đầu tư các tuyến kết nối từ sân bay đến TP.HCM, các khu công nghiệp, trung tâm logistics là chiến lược trọng tâm nhằm rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm chi phí logistics và nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa xuất khẩu.
PGS.TS Trần Quang Phú, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Giao thông vận tải TP.HCM nhận định, nếu không giải quyết bài toán giao thông, Long Thành sẽ khó phát huy hiệu quả. Một sân bay quốc tế hiện đại phải đi kèm giao thông đa phương thức: Metro, buýt nhanh, đường thủy, đường sắt cao tốc và hệ thống điều hành thông minh.
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng hạ tầng giao thông chính là yếu tố then chốt quyết định thành công của sân bay Long Thành, đặc biệt trong vai trò kết nối trung chuyển với Tân Sơn Nhất. Các chuyên gia đề xuất khai thác giao thông đường thủy trên sông Sài Gòn, sông Đồng Nai để vận chuyển hành khách, hàng hóa đến sân bay, giảm tải cho đường bộ; phát triển các đô thị hai bên trục giao thông theo mô hình TOD nhằm tối ưu hóa quỹ đất và giảm phụ thuộc phương tiện cá nhân.
Minh Tuệ