Đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh của đất nước

một giờ trướcBài gốc

Ngày 22/11, tại Hà Nội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Diễn đàn Xây dựng pháp luật lần thứ nhất với chủ đề “Hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”. Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: Diễn đàn là dịp quan trọng để đánh giá toàn diện kết quả xây dựng pháp luật trong cả nhiệm kỳ, chỉ ra những điểm nghẽn trong thể chế và đề xuất các giải pháp đột phá để đưa hệ thống pháp luật thực sự trở thành lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới.

Quốc hội khẳng định vai trò “đi trước một bước về thể chế”

Nhìn lại gần 80 năm kể từ Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên, Chủ tịch Quốc hội cho biết công tác lập pháp luôn là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt. Trong nhiệm kỳ khóa XV, dù đối diện nhiều thách thức, Quốc hội vẫn giữ vững bản lĩnh, khẳng định vị trí cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, đại diện cao nhất của nhân dân.

Theo Chủ tịch Quốc hội, nhiệm kỳ vừa qua ghi dấu nhiều đổi mới quan trọng:

Quốc hội đã sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 với tỷ lệ 100% đại biểu có mặt tán thành, tạo cơ sở pháp lý cho việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân và sát thực tiễn. Đây là minh chứng rõ nét cho sự thống nhất giữa ý Đảng và lòng dân.

Lần đầu tiên Quốc hội xây dựng và trình Bộ Chính trị Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật của cả nhiệm kỳ, giúp các cơ quan chủ động hơn trong phối hợp, triển khai. Cùng với đó, Quốc hội đã sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và ban hành Nghị quyết 197, thể chế hóa chủ trương đổi mới quy trình lập pháp.

Bên cạnh đó, Quốc hội đã xem xét, thông qua số lượng lớn luật và nghị quyết, nhiều trong số đó mang tính lịch sử, tháo gỡ kịp thời các vướng mắc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại, phòng chống tham nhũng và tiêu cực. Đặc biệt, tại bốn kỳ họp cuối nhiệm kỳ, tinh thần đổi mới tư duy lập pháp thể hiện rõ rệt: luật chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền Quốc hội, mạnh dạn giao quyền chủ động cho Chính phủ; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền.

Quốc hội linh hoạt, kịp thời trước các tình huống phức tạp của thực tiễn, tiêu biểu như cơ chế đặc thù phòng, chống COVID-19 hay việc cho phép Chính phủ ban hành nghị quyết điều chỉnh quy định khác luật trong một số trường hợp đặc biệt. Đây là các quyết định chưa từng có tiền lệ, thể hiện tinh thần “đồng hành thực chất” với Chính phủ.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh về ý nghĩa của sự kiện này khi đây là lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Diễn đàn về hoạt động giám sát, nhiều phiên giải trình, hội thảo khoa học nhằm gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và thực thi pháp luật, kịp thời tháo gỡ khó khăn phát sinh từ thực tiễn.

Nhìn thẳng những hạn chế để đổi mới mạnh mẽ

Bên cạnh kết quả đạt được, Chủ tịch Quốc hội thẳng thắn nêu một số hạn chế, yếu điểm của công tác lập pháp: thể chế chưa hoàn toàn đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững; một số quy định thiếu đồng bộ, khả thi chưa cao; tác động của hội nhập quốc tế sâu rộng còn đòi hỏi sự thích ứng mạnh mẽ hơn.

Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội dẫn lại phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 14 vừa qua: “Một số chính sách chậm đi vào cuộc sống, còn nợ văn bản hướng dẫn, phân cấp phân quyền chưa thật thông suốt; xử lý điểm nghẽn về đất đai, thị trường vốn, lao động kỹ năng còn hạn chế; truyền thông chính sách chưa ‘đúng, đủ, kịp thời’”. Đây là những vấn đề cần được khắc phục nhanh chóng nếu Việt Nam muốn tận dụng thời cơ phát triển mới, đặc biệt trong bối cảnh đổi mới mô hình tăng trưởng và chuyển đổi số quốc gia.

Với yêu cầu mới đặt ra trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV – “lấy phát triển để ổn định, ổn định để phát triển”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh vai trò quyết định của thể chế trong việc tạo môi trường phát triển nhanh và bền vững.

Từ tinh thần đó, tại Diễn đàn lần này, ông cho biết mong muốn các đại biểu tập trung thảo luận, làm rõ những thành tựu đã đạt được; đề xuất các giải pháp khắc phục những khó khăn, hạn chế trong công tác xây dựng pháp luật; đồng thời đề xuất nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện tốt yêu cầu đặt ra trong thời gian tới.

Việc thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 66 ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật trong kỷ nguyên mới; tuân thủ nghiêm quy trình lập pháp; kiên quyết phòng, chống tiêu cực, lợi ích nhóm; tăng cường hơn nữa sự phối hợp kịp thời, hiệu quả giữa các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan hữu quan; đồng thời bảo đảm mọi đạo luật đều xuất phát từ lợi ích quốc gia, dân tộc và nguyện vọng chính đáng của Nhân dân.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật; đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, động lực phát triển đất nước; xác định xây dựng pháp luật là “đột phá của đột phá”.

Cùng với đó là nhiệm vụ rà soát toàn bộ những sơ hở, khoảng trống, vướng mắc, điểm nghẽn của pháp luật để kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện; bảo đảm tính đồng bộ, ổn định, khả thi; vừa đáp ứng yêu cầu cấp bách trước mắt, vừa tạo khung pháp lý lâu dài cho phát triển bền vững, hội nhập quốc tế, ứng dụng khoa học – công nghệ và chuyển đổi số quốc gia.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn bày tỏ tin tưởng Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ nhất sẽ tạo dấu mốc quan trọng, nhận được nhiều ý kiến tâm huyết của các chuyên gia, nhà khoa học, đại biểu Quốc hội. Những góp ý này sẽ giúp đổi mới tư duy, nâng cao chất lượng lập pháp, đưa hệ thống pháp luật Việt Nam phát triển đồng bộ, hiện đại, trở thành trụ cột bảo đảm phát triển trong kỷ nguyên mới.

Khiếu Hương

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/dua-the-che-phap-luat-tro-thanh-loi-the-canh-tranh-cua-dat-nuoc-371636.htm