Ngày 16-3, chương trình "Đưa trường học đến thí sinh" lần thứ 24 - năm 2025 do Báo Người Lao Động tổ chức đã diễn ra tại TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng với hơn 1.600 học sinh của 9 trường THPT trên địa bàn tham dự.
Ba từ khóa quan trọng
Từ đầu chương trình, tiếng vỗ tay và hò reo của học sinh đã vang lên không ngớt khi đại diện các trường đại học (ĐH) lớn xuất hiện.
Không khí sôi nổi, hào hứng hơn khi TS Trần Đình Lý, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Nông Lâm TP HCM, đặt câu hỏi với Tú Quyên - học sinh Trường THPT Bảo Lộc - về thứ tự chọn ngành, chọn trường. Quyên tự tin trả lời: "Nên chọn nghề trước, sau đó mới chọn trường".
Đánh giá cao câu trả lời này, TS Trần Đình Lý khuyên học sinh phải xếp đúng thứ tự của 3 từ khóa: nghề, ngành, trường. Thứ tự ưu tiên đầu tiên là phải chọn được nghề mình muốn làm việc và xem bản thân có phù hợp không. Tiếp theo là học ngành nào để làm công việc đó, cuối cùng là những trường nào đào tạo ngành ấy.
Thí sinh TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng đặt câu hỏi với ban tư vấn
"ĐH không phải là con đường thành công duy nhất. Phải xác định năng lực học tập của mình, điều kiện kinh tế của gia đình đến đâu để chọn trường, chọn bậc học" - TS Trần Đình Lý nhắn nhủ.
Thông tin về kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển ĐH cũng được học sinh quan tâm đặt câu hỏi. TS Lê Trung Đạo, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Tài chính - Marketing, cho biết năm nay là năm đầu tiên thí sinh thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 nên chỉ thi 4 môn, gồm 2 môn bắt buộc là toán, ngữ văn và 2 môn tự chọn.
Về xét tuyển ĐH, dù Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) chưa chính thức ban hành quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ sư phạm nhưng kỳ tuyển sinh năm nay dự kiến có một số điểm mới. Theo đó, các trường không xét tuyển sớm (trừ xét tuyển thẳng theo quy chế của Bộ GD-ĐT) mà xét tuyển cùng một thời điểm; xét học bạ phải xét cả kết quả học tập lớp 12. Các phương thức xét tuyển được quy về một thang điểm; không giới hạn tổ hợp xét tuyển; điểm cộng ưu tiên của mỗi thí sinh (sau khi đã cộng điểm ưu tiên khu vực, ưu tiên đối tượng) không vượt quá 10% mức điểm tối đa, đồng thời tổng điểm xét của thí sinh không vượt quá mức điểm tối đa… TS Lê Trung Đạo lưu ý học sinh cần tiếp tục chuyên tâm học tập để có kết quả tốt nhất.
Trường ĐH Đà Lạt được nhiều học sinh đặt câu hỏi về ngành kỹ thuật hạt nhân, chính sách học bổng và học phí của nhóm ngành sư phạm… TS Đỗ Văn Toản, Phó trưởng Khoa Xã hội học và Công tác xã hội - Trường ĐH Đà Lạt, cho biết trường này là một trong 4 cơ sở giáo dục ĐH trong cả nước đào tạo ngành kỹ thuật hạt nhân. Sinh viên ra trường có thể làm việc tại các viện về năng lượng nguyên tử, ứng dụng hạt nhân, phóng xạ; làm việc trong cơ sở y tế, nhất là lĩnh vực điều trị ung thư… Về nhóm ngành sư phạm, sinh viên được miễn học phí hơn 3,6 triệu đồng/tháng; được cấp sinh hoạt phí 30.000 đồng/tháng theo chính sách của nhà nước.
Tìm hiểu kỹ nhiều ngành nghề
Tại chương trình, nhiều học sinh quan tâm về các phương thức xét tuyển của những trường, khối ngành kỹ thuật - công nghệ và cơ hội việc làm.
Trả lời câu hỏi của học sinh về ngành công nghệ kỹ thuật ô tô, PGS-TS Trương Nguyễn Luân Vũ, Trưởng Khoa Cơ khí chế tạo máy - Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM, cho biết ngành này thuộc nhóm kỹ thuật công nghệ. Đây là nhóm ngành đang được nhà nước tập trung đầu tư mà Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM là một trong 5 trường trọng điểm quốc gia về khoa học - công nghệ.
Tại chương trình, ban tổ chức trao 20 suất học bổng cho học sinh nghèo vượt khó của TP Bảo Lộc. Ảnh: QUANG LIÊM
Sinh viên ngành công nghệ kỹ thuật ô tô được học về khung gầm, động cơ, hệ thống điện… Sinh viên không chỉ học trên xe dùng nhiên liệu xăng, dầu mà còn học trên xe điện… Không chỉ trong lĩnh vực ô tô, sinh viên ngành công nghệ kỹ thuật ô tô còn có thể làm việc ở các giàn khoan dầu khí, sân bay (khu vực phục vụ mặt đất)... Sinh viên ngành này ra trường làm việc đúng ngành nghề, có việc làm trước khi tốt nghiệp với tỉ lệ gần như tuyệt đối.
Tâm lý học, ngôn ngữ Anh cũng là những ngành được nhiều học sinh quan tâm về khối kiến thức được học cũng như cơ hội việc làm. Theo ThS Nguyễn Thị Bích Ngọc, Phó trưởng Phòng Truyền thông - Trường ĐH Nguyễn Tất Thành, nhu cầu học tập về ngành tâm lý học đang tăng cao.
Tâm lý học có trên 20 nhánh khác nhau, chia thành các lĩnh vực cơ bản hoặc ứng dụng. Trong đó, 10 lĩnh vực chủ yếu hiện nay là: Tâm lý học phát triển, tâm lý học xã hội, tâm lý học giáo dục, tâm lý học lâm sàng, tâm lý học công nghiệp và tổ chức, tâm lý học ứng dụng, tâm lý học học đường, tâm lý học thần kinh, tâm lý học thể thao, tâm lý học tội phạm. Khi tốt nghiệp, sinh viên có nhiều cơ hội việc làm.
Về ngành ngôn ngữ Anh và các chính sách học bổng, ThS Phạm Thanh Hùng, Phó trưởng Phòng Tuyển sinh và Công tác sinh viên - Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn (SIU), thông tin sinh viên ngành này không chỉ có kỹ năng, sử dụng thông thạo ngoại ngữ mà còn có kiến thức về văn hóa, xã hội, kinh tế, chính trị Anh - Mỹ. Người học có thể làm việc ở nhiều vị trí thương mại, sư phạm, dịch thuật và nhiều ngành nghề khác.
Tương lai các ngành"hot"?
Trong bối cảnh công nghệ hiện diện ở mọi lĩnh vực, nhiều học sinh cũng đặt hàng loạt câu hỏi về tác động của công nghệ đến các ngành nghề.
Trả lời câu hỏi của học sinh về tương lai của ngành tài chính - ngân hàng, TS Nguyễn Văn Nhật, Giám đốc Trung tâm Đào đạo từ xa và Chuyển giao công nghệ - Trường ĐH Ngân hàng TP HCM, cho rằng tài chính - ngân hàng là ngành luôn tồn tại với đời sống con người, được công nghệ hỗ trợ nên phát trển thêm chứ không lo biến mất.
Về ngành thương mại điện tử, ông Nhật nhìn nhận xu thế mua hàng online hiện nay cho thấy ngành này đang rất quan trọng, dự đoán là ngành "hot" trong tương lai. Nhà trường cũng đang áp dụng mạnh mẽ công nghệ trong ngành thương mại điện tử.
Cũng liên quan ngành thương mại điện tử, học sinh bày tỏ lo lắng về giới hạn việc làm vì chương trình đào tạo khá chuyên môn. Giải tỏa nỗi lo này, TS Lê Trung Đạo cho biết các trường đều có xu hướng đào tạo đa ngành chứ không đào tạo đơn lẻ. Điều này cho thấy chương trình đào tạo hiện nay đã có sự linh hoạt hơn giữa các ngành và nhóm ngành gần kề.
Ví dụ, học ngành ngân hàng nhưng vẫn được đào tạo thêm kiến thức công nghệ. Việc này sẽ giúp sinh viên mở rộng cơ hội tìm việc làm sau khi ra trường. Mặt khác, sinh viên sẽ được trau dồi những kiến thức, kỹ năng liên quan, dễ dàng lọt vào "mắt xanh" của doanh nghiệp.
Trả lời băn khoăn của nhiều học sinh về việc muốn học ngành luật nhưng không biết luật pháp "có thật sự khách quan hay không", có bị ảnh hưởng, tác động trong thời công nghệ hay không…, ThS Vũ Đình Lê, Trưởng Phòng Phụ trách Phòng Tư vấn tuyển sinh - Trường ĐH Luật TP HCM, khẳng định pháp luật luôn khách quan. Điều quan trọng là người thừa hành pháp luật có khách quan hay không. Khi học luật, sinh viên chính là người sẽ nhìn nhận và đánh giá rõ nhất những vấn đề này.
Theo ông Lê, hiện nay, xu hướng ngành nghề đang bị ảnh hưởng bởi trí tuệ nhân tạo. "Trí tuệ nhân tạo được tạo ra để phục vụ con người, nhất là có thể phục vụ ngành luật, ví dụ tổng đài tư vấn luật. Tuy nhiên, lúc nào con người cũng là phía chủ động kiểm soát, kiểm tra sau cùng" - ThS Lê nhận định.
Tạo bước khởi đầu thuận lợi
Phát biểu tại chương trình, ông Trần Đức Lợi, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Lâm Đồng, đánh giá "Đưa trường học đến thí sinh" của Báo Người Lao Động là chương trình tư vấn hướng nghiệp, tuyển sinh hiệu quả và uy tín.
Ông Lợi cho biết đây là lần đầu tiên, chương trình đến với TP Bảo Lộc. Điều này cũng rất đặc biệt khi năm nay, những học sinh đầu tiên của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 với nhiều đổi mới. Sau đó, các em sẽ tham gia xét tuyển vào ĐH, CĐ cũng với rất nhiều thay đổi. Học sinh đang đứng trước một ngưỡng cửa quan trọng của tương lai nên sẽ có nhiều băn khoăn, lo lắng về kỳ thi, tuyển sinh.
Phó Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Lâm Đồng bày tỏ tin tưởng ban tư vấn đến từ các trường ĐH giúp tư vấn, giải đáp thắc mắc và định hướng ngành nghề cho học sinh. Qua đó, giúp các em lựa chọn được ngành nghề phù hợp với khả năng và nguyện vọng, tạo bước khởi đầu thuận lợi cho con đường lập nghiệp rất dài phía trước.
Trân trọng cảm ơn sự đồng hành của các đơn vị: Công ty CP Phân bón Bình Điền; Ngân hàng TMCP Phát triển TP HCM (HDBank); Tập đoàn Vingroup; Tập đoàn Sun Group, Công ty CP Uniben; các đơn vị hỗ trợ: Trường ĐH Tài chính - Marketing; Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM, Trường ĐH Luật TP HCM, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành; Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn (SIU); Trường ĐH Ngân hàng TP HCM.
Huy Lân - Huế Xuân