Không có gì lạ khi thấy các gia đình cùng nhau đi ăn tối nhưng mỗi người lại nhìn vào điện thoại thay vì nói chuyện với nhau. Trong khi chúng ta thích kết nối với nhau qua mạng xã hội, toàn bộ cộng đồng đang phải chịu những tác động tiêu cực của nó.
Việc sử dụng nhiều các thiết bị kỹ thuật số và nền tảng truyền thông xã hội đã dẫn đến những hậu quả đáng báo động đối với những người trẻ tuổi. Tại Hong Kong (Trung Quốc), báo cáo sức khỏe thường niên mới nhất của Cơ quan Dịch vụ Y tế Sinh viên đã nêu bật mối lo ngại “việc sử dụng quá mức và không phù hợp các sản phẩm màn hình điện tử và internet có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều khía cạnh trong quá trình phát triển sức khỏe thể chất, tâm lý xã hội và tinh thần của trẻ em”.
Mức độ lo lắng và trầm cảm kéo dài tăng cao rõ rệt ở những thanh thiếu niên sử dụng internet trên ba giờ mỗi ngày cho các nội dung không mang tính học thuật.
Văn hóa đại chúng, từ bộ phim truyền hình gần đây của Netflix Adolescence đến phim tài liệu The Social Dilemma, cũng nhấn mạnh những nguy hiểm mà giới trẻ siêu kết nối của chúng ta có thể phải đối mặt. Rõ ràng từ những ví dụ này và từ những trải nghiệm hàng ngày của chúng ta, những tác động tiêu cực của mạng xã hội là có thật. Nghiên cứu cho thấy quá nhiều thời gian sử dụng màn hình có thể làm gián đoạn giấc ngủ, làm giảm khả năng tập trung và thay thế hoạt động thể chất rất cần thiết bằng hành vị cuộn trang ít vận động.
Những tác động về mặt tâm lý thậm chí còn nghiêm trọng hơn. Những người trẻ tuổi thường xuyên phải chịu đựng những mô tả không thực tế về cuộc sống trực tuyến, gây tổn hại đến lòng tự trọng của họ. Một cuộc khảo sát của Trung tâm nghiên cứu và phòng ngừa tự tử của Câu lạc bộ Jockey Hong Kong cho thấy mức độ lo lắng và trầm cảm kéo dài tăng cao rõ rệt ở những thanh thiếu niên sử dụng internet trên ba giờ mỗi ngày cho các nội dung không mang tính học thuật.
Nhưng phải làm gì? Yêu cầu thanh thiếu niên ngày nay ngắt kết nối hoàn toàn có thể giống như tách chúng khỏi phạm vi xã hội chính của chúng. Một sự thay đổi đột ngột như vậy trong thói quen của chúng có thể dẫn đến xung đột giữa cha mẹ và con cái.
Nếu không có nền giáo dục, quy định và sự hỗ trợ của cộng đồng tốt hơn, cha mẹ có thể thấy mình mắc kẹt trong cuộc đấu tranh gian nan chống lại thế giới kỹ thuật số được thiết kế để gây nghiện.
Một cách tiếp cận quá cứng rắn, như lệnh cấm hoàn toàn, có thể đẩy thanh thiếu niên đến các nền tảng không được quản lý, điều này có thể nguy hiểm hơn.
Ngày càng có nhiều sự công nhận trên toàn cầu về nhu cầu cần có các biện pháp mạnh mẽ hơn. Tại Australia, luật gần đây đã cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội. Trung Quốc đại lục chỉ cho phép trẻ em dưới 18 tuổi chơi game trong một tiếng vào những ngày đã chọn. Những người khác đề xuất xử lý việc sử dụng mạng xã hội quá mức tương tự như thuốc lá, rượu hoặc đồ uống có đường, áp dụng "thuế tội lỗi" hoặc thuế đối với các công ty công nghệ để tài trợ cho các sáng kiến về sức khỏe tâm thần, giáo dục công chúng và các chương trình cộng đồng hỗ trợ khác.
Tuy nhiên, việc tìm ra sự cân bằng là rất quan trọng. Một cách tiếp cận quá cứng rắn, như lệnh cấm hoàn toàn, có thể đẩy thanh thiếu niên đến các nền tảng không được quản lý, điều này có thể nguy hiểm hơn. Thuế suất nghiêm ngặt có thể có vẻ hà khắc và làm suy yếu sự ủng hộ của công chúng. Việc tự điều chỉnh cân bằng, chu đáo có thể là một con đường tiến về phía trước nếu các công ty có thể được thuyết phục để thực hiện những thay đổi có ý nghĩa một cách tự nguyện, giảm nhu cầu can thiệp trực tiếp của chính phủ.
Nếu nền tảng của các công ty truyền thông xã hội gây ra các vấn đề về sức khỏe tâm thần, họ phải trả tiền bồi thường thiệt hại. Việc bắt họ trả tiền có thể nội bộ hóa các chi phí này khiến các công ty phải cân nhắc toàn bộ tác động của hành động của họ và theo đuổi các biện pháp thực hành tốt hơn để tránh bị kiện vì không hoàn thành nghĩa vụ chăm sóc của mình.
Có thể cần có các quy định mới để yêu cầu bồi thường thiệt hại một cách rõ ràng. Các công ty hưởng lợi nhiều nhất từ việc thu hút sự chú ý của giới trẻ nên chịu chi phí giải quyết các tác hại xã hội phát sinh.
Cuối cùng, chúng ta phải nhận ra những lực lượng xã hội và kinh tế rộng lớn hơn đang đè nặng lên những người trẻ tuổi. Áp lực học tập với giới trẻ vẫn còn rất lớn, con đường để đảm bảo việc làm và sở hữu nhà dường như ngày càng khó khăn và các mối quan hệ cộng đồng tiếp tục yếu đi. Trong một môi trường như vậy, không gian kỹ thuật số mang đến một lối thoát hấp dẫn, mang đến cho thanh thiếu niên sự khẳng định và sự gắn kết.
Do đó, giải quyết vấn đề này đòi hỏi phải giải quyết toàn diện vấn đề phúc lợi của thanh thiếu niên. Đây không chỉ là vấn đề của cha mẹ hay chính phủ. Đây là thách thức chung của xã hội chúng ta. Các công ty công nghệ phải đổi mới một cách có trách nhiệm, chính phủ phải đặt ra và thực thi các ranh giới hợp lý và với tư cách là một xã hội, tất cả chúng ta phải hỗ trợ các nỗ lực hướng dẫn thanh thiếu niên của chúng ta an toàn trong thế giới ngày càng số hóa.
Chúng ta đã thất bại trong nhiệm vụ chăm sóc của mình khi điện thoại thông minh và phương tiện truyền thông xã hội lần đầu tiên xuất hiện. Chúng ta không được phép làm con cái mình thất vọng thêm lần nữa. Đảm bảo sức khỏe và hạnh phúc cho thế hệ tiếp theo đòi hỏi hành động dũng cảm, tập thể.
(Theo SCMP)
Khả Minh