Làm cha mẹ ai cũng mong con bình an và thành công. Nhưng trong hành trình lớn lên của trẻ, cha mẹ thường phải đối diện với câu hỏi: Có nên để con tự làm và tự trải nghiệm, hay làm hết để bảo vệ con khỏi thất bại?
Nhiều bậc cha mẹ vì yêu mà chọn cách “đi thay con”: quyết định thay, làm thay, lựa chọn thay… với suy nghĩ: “Con còn nhỏ, để bố mẹ lo tốt hơn”. Thế nhưng, yêu thương sai cách có thể khiến trẻ mất đi cơ hội trưởng thành.
Ảnh minh họa/ Nguồn internet
Đi cùng con, cách giúp trẻ tự tin và bản lĩnh
Đi cùng con không phải là buông, mà là đồng hành và hỗ trợ đúng lúc. Cha mẹ để con tự thử những việc phù hợp với độ tuổi, luôn ở bên cạnh khi con cần giúp đỡ, lắng nghe để hiểu con thay vì quyết định thay con và khuyến khích con nhìn lại, rút kinh nghiệm sau mỗi sai lầm.
Nhờ đó, trẻ dần trở nên tự lập và chủ động hơn, biết đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm, không sợ sai hay thất bại, đồng thời hiểu rõ bản thân thích gì và giỏi gì. Khi cha mẹ đi cùng, trẻ luôn cảm nhận được rằng: Con có thể tự bước, nhưng con không cô đơn.
Đi thay con, khi cha mẹ vô tình lấy mất cơ hội lớn lên của trẻ
Đi thay con thường xuất phát từ sự lo lắng: sợ con làm sai, sợ con vất vả hay tổn thương. Thế nhưng, khi cha mẹ làm tất cả thay con, trẻ dễ ỷ lại và chờ người khác quyết định giúp, không rèn được kỹ năng sống, ngại thử thách và thiếu bản lĩnh khi bước vào cuộc đời thật, thậm chí không biết cách đối mặt khi thất bại xảy ra. Những đứa trẻ ấy có thể lớn lên với thành tích tốt, nhưng lại thiếu sức mạnh nội tâm để tự đứng vững trên đôi chân mình.
Khi nào cha mẹ nên “đi cùng” và khi nào cần “đi thay”?
Không phải lúc nào cũng có thể để con tự làm. Khi trẻ gặp nguy hiểm hoặc những vấn đề vượt quá khả năng, cha mẹ cần bảo vệ và hỗ trợ mạnh mẽ.
Nhưng trong hầu hết các hoạt động thường ngày như học tập, kỹ năng sống, tự chăm sóc bản thân… trẻ rất cần được tự thử và sai để học từ chính trải nghiệm của mình.
Cha mẹ là hàng rào an toàn, để trong ranh giới đó, con được tự do khám phá thế giới và khám phá chính mình.
Đi cùng con thế nào cho đúng?
Đi thay con thường xuất phát từ sự lo lắng: sợ con làm sai, sợ con vất vả hay tổn thương. Thế nhưng, khi cha mẹ làm tất cả thay con, trẻ dễ ỷ lại và chờ người khác quyết định giúp, không rèn được kỹ năng sống, ngại thử thách và thiếu bản lĩnh khi bước vào cuộc đời thật, thậm chí không biết cách đối mặt khi thất bại xảy ra.
Những đứa trẻ ấy có thể lớn lên với thành tích tốt, nhưng lại thiếu sức mạnh nội tâm để tự đứng vững trên đôi chân mình. Vì vậy, điều quan trọng là cha mẹ cần biết “đi cùng con” thế nào cho đúng: hãy trao cho con cơ hội được thử và sai trong những khuôn khổ an toàn, kiên nhẫn quan sát để hỗ trợ khi thật sự cần thiết, tôn trọng cảm xúc và suy nghĩ của con, đồng thời hướng dẫn con cách tự giải quyết vấn đề thay vì vội vàng làm hộ.
Cha mẹ là người dẫn đường, nhưng con mới là người bước đi; khi được đồng hành đúng cách, trẻ sẽ phát triển được sự tự tin, kiên cường và khả năng tự trưởng thành qua chính trải nghiệm của mình.
Đi thay con chỉ nên xảy ra khi con không thể tự bảo vệ bản thân, còn đi cùng con nên là lựa chọn thường xuyên trong suốt hành trình lớn lên. Trẻ cần cha mẹ của hiện tại để được nuôi dưỡng, nhưng cũng cần bản lĩnh của tương lai để tự bước đi dài lâu. Yêu con không phải là nâng con lên thật cao, mà là giúp con có đôi chân vững vàng để tự bước trên con đường của chính mình.
Trương Hiền