Dùng thuốc trị viêm mũi dị ứng: Giảm nhanh triệu chứng, nhưng cần dùng đúng cách

8 giờ trướcBài gốc

Nhiều người tìm đến thuốc không kê đơn để giảm khó chịu khi bị viêm mũi dị ứng, song việc sử dụng sai cách có thể khiến bệnh không thuyên giảm, thậm chí nặng hơn. Hiểu rõ về các loại thuốc và cách dùng đúng sẽ giúp kiểm soát triệu chứng hiệu quả, an toàn.

1. Viêm mũi dị ứng là gì?

Nội dung

1. Viêm mũi dị ứng là gì?

2. Các thuốc nào điều trị viêm mũi dị ứng?

3. Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng là tình trạng phản ứng quá mức của hệ miễn dịch khi tiếp xúc với các tác nhân như phấn hoa, bụi, nấm mốc hay lông động vật. Khi hít phải các tác nhân gây dị ứng, chúng tiếp xúc với niêm mạc mũi – vùng mô ẩm nhạy cảm.

Ở người có cơ địa dị ứng, hệ miễn dịch sẽ phản ứng quá mức, giải phóng các chất trung gian như histamine, gây ra hàng loạt triệu chứng khó chịu của viêm mũi dị ứng, bao gồm:

Nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi
Ngứa mũi
Hắt hơi liên tục
Ngứa, chảy nước mắt...

Tùy theo mức độ và tần suất, bệnh có thể gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người mắc.

Các biện pháp điều trị chủ yếu nhằm giảm sản xuất hoặc ức chế tác động của những chất hóa học này, giúp kiểm soát phản ứng viêm. Trong nhiều trường hợp, người bệnh có thể cần phối hợp nhiều loại thuốc để đạt hiệu quả tối ưu.

Tương tự như trong kiểm soát hen suyễn, thuốc điều trị viêm mũi dị ứng thường được chia thành hai nhóm: Thuốc dự phòng (như thuốc xịt corticosteroid – INCS) giúp kiểm soát lâu dài và thuốc cắt cơn (như thuốc kháng histamine) giúp giảm nhanh triệu chứng khi chúng xuất hiện.

Hiện nay, nhiều loại thuốc không kê đơn có thể giúp làm dịu nhanh các triệu chứng, nhưng để đạt hiệu quả và tránh tác dụng phụ, người bệnh cần biết cách sử dụng đúng và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi điều trị.

Hình ảnh khoang mũi bị viêm trong viêm mũi dị ứng.

2. Các thuốc nào điều trị viêm mũi dị ứng?

Tùy mức độ và tần suất xuất hiện triệu chứng, người bị viêm mũi dị ứng có thể được chỉ định dùng nhiều loại thuốc khác nhau. Mục tiêu điều trị là kiểm soát phản ứng viêm, giảm nhanh các triệu chứng khó chịu và phòng ngừa tái phát.

1.1.Thuốc kháng histamine

Với các triệu chứng nhẹ và không thường xuyên như ngứa mũi, hắt hơi, chảy nước mũi hay chảy nước mắt, người bệnh có thể dùng thuốc kháng histamine đường uống không gây buồn ngủ khi cần thiết. Ngoài dạng uống, còn có thuốc nhỏ mắt và thuốc xịt mũi kháng histamine giúp giảm ngứa, sổ mũi hoặc đỏ mắt.

Tuy nhiên, nhóm thuốc này chỉ giúp giảm tạm thời các triệu chứng nhẹ, không có tác dụng phòng ngừa hay điều trị tận gốc phản ứng dị ứng.

2.2. Thuốc xịt mũi corticosteroid (INCS)

Đối với những người có triệu chứng mức độ trung bình đến nặng hoặc xuất hiện hàng ngày, cần dùng thuốc xịt mũi corticosteroid (INCS) để kiểm soát viêm và dự phòng tái phát. Thuốc cần được sử dụng đúng cách và đều đặn mỗi ngày để thuốc đến đúng vị trí trong niêm mạc mũi.

Thông thường, phải sau khoảng một tuần sử dụng liên tục, thuốc mới bắt đầu phát huy tác dụng rõ rệt. Nếu ngưng hoặc dùng không đều, hiệu quả sẽ giảm đáng kể.

2.3. Thuốc xịt mũi kết hợp

Hiện nay có thuốc xịt mũi phối hợp chứa cả corticosteroid (tác dụng dự phòng, chống viêm) và kháng histamine (giảm nhanh triệu chứng). Dạng phối hợp này mang lại hiệu quả tốt hơn và tiện lợi hơn so với việc dùng riêng lẻ hai loại thuốc.

2.4. Dung dịch nước muối và rửa mũi/xoang

Dung dịch xịt mũi nước muối sinh lý hoặc dung dịch rửa mũi, xoang giúp làm sạch đường thở, rửa trôi phấn hoa và các chất gây dị ứng khỏi khoang mũi. Việc rửa mũi nên thực hiện trước khi dùng các loại thuốc xịt khác, vì nó giúp loại bỏ chất nhầy và giảm viêm niêm mạc, từ đó tăng hiệu quả hấp thu thuốc điều trị.

2.5. Thuốc xịt thông mũi (giảm nghẹt mũi)

Nhóm thuốc này giúp làm thông thoáng mũi, giảm nghẹt và khô niêm mạc tạm thời. Tuy nhiên, không nên sử dụng liên tục quá vài ngày, vì có thể gây hiện tượng phản ứng ngược (nghẹt mũi hồi ứng) hoặc tổn thương niêm mạc mũi về lâu dài.

Hiểu rõ về các loại thuốc và cách dùng đúng sẽ giúp kiểm soát triệu chứng viêm mũi dị ứng hiệu quả và an toàn.

2.6. Liệu pháp miễn dịch dị ứng (AIT)

Liệu pháp miễn dịch dị ứng (Allergen Immunotherapy – AIT) là phương pháp điều trị chuyên sâu, giúp giảm phản ứng dị ứng lâu dài bằng cách cho cơ thể tiếp xúc thường xuyên, có kiểm soát với tác nhân gây dị ứng. Phương pháp này chỉ được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa dị ứng và cần duy trì trong 3–5 năm.

Có hai dạng phổ biến:

Tiêm dưới da, thực hiện hàng tuần rồi giãn dần thành hàng tháng.
Dạng uống hoặc đặt dưới lưỡi (thuốc nhỏ, viên nén hoặc viên ngậm), dùng hàng ngày.

Sau khi hoàn thành đủ liệu trình, phản ứng của cơ thể với dị nguyên giảm rõ rệt, nhiều người gần như không còn triệu chứng hoặc chỉ bị nhẹ. Các nghiên cứu cho thấy hiệu quả có thể xuất hiện sau vài tháng và duy trì trong nhiều năm sau khi kết thúc điều trị.

3. Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị viêm mũi dị ứng

Để việc điều trị đạt hiệu quả và an toàn, người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Một số lưu ý quan trọng gồm:

- Không tự ý dùng hoặc phối hợp nhiều loại thuốc: Mỗi nhóm thuốc có cơ chế tác dụng khác nhau. Việc tự ý kết hợp, đặc biệt giữa thuốc kháng histamine, thuốc xịt corticoid và thuốc thông mũi, có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ hoặc giảm hiệu quả điều trị. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi hoặc thêm thuốc mới.

- Sử dụng thuốc xịt mũi đúng cách: Rửa tay và vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý trước khi xịt. Khi xịt, hơi cúi đầu về phía trước, hướng vòi xịt ra phía ngoài cánh mũi (không xịt thẳng vào vách ngăn mũi) để tránh kích ứng. Không nên hắt hơi hoặc xì mũi ngay sau khi xịt để thuốc kịp thấm vào niêm mạc.

- Duy trì sử dụng đều đặn thuốc dự phòng (như INCS):Các thuốc dự phòng chỉ phát huy tác dụng khi dùng hàng ngày và trong thời gian dài. Việc ngưng đột ngột hoặc quên liều khiến triệu chứng dễ tái phát.

- Thận trọng khi dùng thuốc thông mũi:Các thuốc co mạch, thông mũi (như xylometazoline, oxymetazoline) chỉ nên dùng tối đa 3–5 ngày, vì dùng lâu có thể gây nghẹt mũi hồi ứng hoặc viêm mũi do thuốc.

- Theo dõi phản ứng và tác dụng phụ:Một số người có thể gặp khô mũi, kích ứng, khàn tiếng hoặc chảy máu mũi nhẹ khi dùng thuốc xịt corticoid. Nếu các triệu chứng này kéo dài, cần ngừng thuốc và hỏi ý kiến bác sĩ.

- Kết hợp điều trị với kiểm soát dị nguyên:Dù dùng thuốc, người bệnh vẫn cần tránh tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng, như phấn hoa, bụi nhà, lông động vật hay nấm mốc. Việc giữ nhà cửa thông thoáng, giặt giũ chăn ga thường xuyên, dùng máy lọc không khí... giúp giảm gánh nặng dị ứng đáng kể.

- Tái khám định kỳ: Viêm mũi dị ứng có thể kéo dài hoặc tiến triển nặng hơn nếu không được kiểm soát tốt. Vì vậy, cần tái khám định kỳ để bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị, điều chỉnh thuốc khi cần, và cân nhắc chỉ định liệu pháp miễn dịch dị ứng (AIT) nếu bệnh mạn tính hoặc tái phát nhiều.

Viêm mũi dị ứng là bệnh mạn tính phổ biến, tuy không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được kiểm soát đúng cách. Việc sử dụng thuốc giúp giảm nhanh các triệu chứng, song cần hiểu rõ công dụng, thời gian tác dụng và cách dùng của từng loại thuốc. Dùng thuốc đúng hướng dẫn, kết hợp vệ sinh mũi họng, tránh tiếp xúc với dị nguyên và tái khám định kỳ là chìa khóa giúp kiểm soát bệnh lâu dài.

Nếu triệu chứng không cải thiện sau vài tuần điều trị hoặc ngày càng nặng, người bệnh nên đến bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng hoặc dị ứng – miễn dịch lâm sàng để được đánh giá và tư vấn hướng điều trị phù hợp, có thể bao gồm liệu pháp miễn dịch dị ứng (AIT) giúp kiểm soát bệnh tận gốc và giảm nguy cơ tái phát trong nhiều năm sau.

Mời độc giả xem thêm:

BSCK1. Nguyễn Lương Biên

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/dung-thuoc-tri-viem-mui-di-ung-giam-nhanh-trieu-chung-nhung-can-dung-dung-cach-169251014195251603.htm