Được giải tỏa băn khoăn, hộ kinh doanh tự tin lên doanh nghiệp

2 giờ trướcBài gốc

Băn khoăn vì chưa hiểu quy định mới

Theo Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội khóa XV, kể từ ngày 1/1/2026, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp nộp thuế khoán, mà thực hiện nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế. Thực hiện chủ trương này, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 3389/QĐ-BTC năm 2025 phê duyệt Đề án chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán. Theo đó, kể từ ngày 1/1/2026, các hộ kinh doanh sẽ chính thức chuyển đổi từ phương thức thuế khoán sang phương pháp kê khai và tự nộp thuế.

Việc chuyển đổi từ hình thức nộp thuế khoán sang nộp thuế theo phương pháp kê khai (theo doanh thu) đã khiến nhiều hộ, cá nhân băn khoăn. Một số hộ, cá nhân kinh doanh cho rằng, việc nộp thuế khoán thủ tục khá đơn giản, nay áp dụng phương pháp mới có phức tạp hơn không? Ngoài ra, việc áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế như thế nào? Những băn khoăn này, dù đã được cơ quan thuế tuyên truyền, hướng dẫn nhiều tháng qua, tuy nhiên vẫn có nhiều hộ, cá nhân kinh doanh chưa hiểu quy định mới này.

Người nộp thuế được công chức thuế hỗ trợ làm thủ tục hành chính. Ảnh: Dũng Minh

Ông Nguyễn Trường, một hộ làm giò chả tại Hà Nội rất băn khoăn cho biết, gia đình lấy nguyên liệu đầu vào ở cơ sở chưa có hóa đơn. Điều này đồng nghĩa với việc gia đình ông không có hóa đơn đầu vào. Trường hợp này sẽ thực hiện kê khai thuế như thế nào? Hay một trường hợp khác là của chị Giang Oanh, chủ một cơ sở spa chăm sóc sắc đẹp tại phường Đống Đa. Chị Oanh cho biết, hộ kinh doanh của chị có doanh thu khoảng 300 triệu đồng/năm, chi phí mặt bằng, chi phí quản lý vận hành, chi phí nhân viên… lớn, việc nộp thuế theo phương pháp kê khai sẽ có nhiều khó khăn.

Cùng chung tâm lý trên, nhiều hộ, cá nhân kinh doanh lo ngại vấn đề hàng tồn kho từ năm trước chưa có hóa đơn, đến thời điểm khởi tạo máy tính tiền, số hàng tồn kho này có được ghi nhận hay không. Ông Nguyễn Thịnh, hộ kinh doanh đồ dùng nội thất tại HUD Sơn Tây cho biết, hộ kinh doanh của ông có doanh thu từ trên 200 triệu đồng/năm đến dưới 3 tỷ đồng/năm (thuộc nhóm 2), ông Thịnh băn khoăn, trường hợp này có bắt buộc phải áp dụng hóa đơn điện tử có mã hay không.

Tuy nhiên, bên cạnh những hộ, cá nhân kinh doanh còn băn khoăn về quy định mới, cũng có nhiều hộ, cá nhân kinh doanh sau khi tự tìm hiểu, hoặc được cơ quan thuế tư vấn, hỗ trợ đã hiểu và mong muốn chuyển lên doanh nghiệp. Bà Đỗ Thị Xuân Loan, một hộ kinh doanh tại Hà Nội cho biết, bà mong muốn chuyển từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp và quan tâm đến các ưu đãi chính sách thuế khi chuyển đổi.

Hỗ trợ, đồng hành để hộ kinh doanh yên tâm

Trước những băn khoăn của hộ, cá nhân kinh doanh, ngành Thuế đã tổ chức nhiều chương trình nhằm hỗ trợ, đồng hành để hộ, cá nhân kinh doanh yên tâm sản xuất kinh doanh. Tại Thuế TP. Hà Nội, ông Vũ Mạnh Cường - Trưởng Thuế TP. Hà Nội cho biết, ngay khi nhận được chỉ đạo từ Bộ Tài chính và Cục Thuế, Thuế TP. Hà Nội đã chủ động tham mưu UBND thành phố ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo triển khai chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán; tham mưu UBND thành phố ban hành công văn chỉ đạo các sở, ban ngành và UBND các phường, xã.

Trước đó, Thuế TP. Hà Nội cũng đã ký kết Quy chế phối hợp và triển khai nhiệm vụ trọng tâm trong công tác quản lý thuế giữa Thuế TP. Hà Nội và 126 UBND xã, phường. Trên cơ sở đó, Thuế TP. Hà Nội đã ban hành Kế hoạch triển khai các giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh với tinh thần “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền, bảo đảm đồng bộ, thông suốt từ thành phố đến các cấp cơ sở.

Đối với việc triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, mặc dù được triển khai trong thời gian ngắn, quy định mới này đã được Thuế TP. Hà Nội tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ và có trọng tâm, trọng điểm. Ngoài việc tổ chức hội thảo giới thiệu giải pháp công nghệ, kết nối cùng các nhà cung cấp giải pháp, các cán bộ thuế còn bám sát từng địa bàn, hướng dẫn, hỗ trợ, tư vấn, giải đáp vướng mắc khi sử dụng. Song song với đó, nhiều chiến dịch hỗ trợ và chuyển đổi số toàn diện được phát động như: “Chiến dịch “45 ngày đêm chuyển đổi số”, “90 ngày làm sạch dữ liệu” đã giúp đồng bộ thông tin, tạo tiền đề cho “60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai” đang được triển khai trên toàn thành phố.

Kết quả, đến nay đã có 14.049 hộ, cá nhân kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó 9.087 hộ, cá nhân kinh doanh không thuộc diện bắt buộc nhưng tự nguyện đăng ký sử dụng; trên 85% người nộp thuế đã cài đặt, sử dụng ứng dụng eTax Mobile, phục vụ việc kê khai, nộp thuế điện tử và kết nối dữ liệu với cơ quan thuế. Những kết quả này thể hiện quyết tâm cao và nỗ lực không ngừng của đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thuế, góp phần tạo tiền đề vững chắc cho việc chuyển đổi mô hình quản lý thuế hiện đại, minh bạch và công bằng.

Ô Nguyễn Tiến Minh - Phó trưởng Thuế TP. Hà Nội cho biết, việc chuyển đổi từ phương pháp khoán sang kê khai không phải là “thêm thủ tục”, mà là thay đổi cách tiếp cận: đặt niềm tin để người nộp thuế tự kê khai - tự nộp theo doanh thu thực tế, còn cơ quan thuế tập trung hỗ trợ - xác thực - bảo đảm công bằng qua dữ liệu điện tử. Khi minh bạch, công bằng trở thành chuẩn mực, hộ kinh doanh tự tin mở rộng hợp tác, hội nhập, doanh thu sẽ tăng một cách tự nhiên. Việc chuyển đổi mô hình quản lý từ thuế khoán sang kê khai không chỉ là thay đổi phương pháp tính thuế, mà còn là bước tiến về chuyển đổi số, công khai, minh bạch, hướng tới một nền quản trị thuế hiện đại, công bằng và thuận lợi cho người nộp thuế.

Lưu ý khi hộ kinh doanh bỏ thuế khoán

Thứ nhất, về chế độ kế toán, cơ quan thuế sẽ “biến” sổ ghi chép tay thành sổ kế toán điện tử đơn giản, dễ sử dụng. Hóa đơn mua vào cơ bản phải có chứng từ; riêng hàng hóa từ cá nhân sản xuất, nuôi trồng trực tiếp sẽ được lập bảng kê thay cho hóa đơn.

Thứ hai, đối với hóa đơn, cơ quan thuế khuyến khích các hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn đầu vào. Việc xuất hóa đơn đầu vào để ghi nhận chi phí và làm cơ sở chứng minh tính hợp lệ của nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ, rõ ràng doanh thu, chi phí và chứng minh nguồn gốc hàng hóa, điều quan trọng không chỉ với thuế mà còn để bảo vệ người tiêu dùng.

Thứ ba, hàng tồn kho và hóa đơn, hộ kinh doanh nhỏ thường tồn ít hàng, còn hộ kinh doanh lớn đã quen với việc sử dụng chứng từ. Cơ quan thuế cũng đang nghiên cứu cho phép gộp hóa đơn lẻ cuối ngày, đồng thời chi phí in hóa đơn hiện rất thấp nhờ hệ thống POS điện tử.

Thứ tư, với mặt hàng đặc thù như rau củ quả có hạn sử dụng ngắn, ngành thuế sẽ khảo sát thêm để đảm bảo quy định “có lãi mới nộp thuế”, phản ánh đúng thực tế kinh doanh.

Nhật Minh - Hải Minh

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/duoc-giai-toa-ban-khoan-ho-kinh-doanh-tu-tin-len-doanh-nghiep-187455-187455.html