Elon Musk giúp Tesla đạt mốc 8.500 tỉ USD để nhận gói thù lao 1.000 tỉ USD bằng cách nào?

một ngày trướcBài gốc

Bán 100 triệu robot hình người trong một năm có thể giúp đạt mục tiêu đó; hoặc xây dựng một mạng lưới robotaxi (taxi tự lái) có doanh thu gấp hơn 10 lần Uber cũng vậy. Tất nhiên, kỳ vọng của giới đầu tư cũng là một phần trong bài toán này.

Hôm 5.9, Giám đốc điều hành Elon Musk được trao nhiệm vụ 10 năm để đưa Tesla từ mức vốn hóa 1.000 tỉ USD lên thành 8.500 tỉ USD - lớn hơn tổng giá trị hiện tại của Nvidia (4.100 tỉ USD) và Microsoft (3.730 tỉ USD) cộng lại. Nvidia và Microsoft hiện là hai công ty có vốn hóa thị trường cao nhất thế giới. Nếu thành công, Elon Musk sẽ nhận được gói lương thưởng trị giá 1.000 tỉ USD.

Gói thù lao mới cho tỷ phú 54 tuổi người Mỹ được hội đồng quản trị Tesla thông qua ngày 3.9, nhưng vẫn cần cổ đông phê chuẩn vào tháng 11.

Hội đồng quản trị đã cho thấy họ kỳ vọng Tesla kiếm tiền từ đâu khi xây dựng gói lương thưởng cho Elon Musk dựa trên 12 cột mốc, chủ yếu gắn với sản phẩm, lợi nhuận và vốn hóa thị trường. Hội đồng quản trị đặt mục tiêu lợi nhuận tăng trưởng đáng kể khi Tesla tung ra robot hình người Optimus và đội robotaxi được kỳ vọng hiệu quả hơn taxi do con người điều khiển.

Rất nhiều thứ phụ thuộc vào cách giới đầu tư định giá công ty. Tesla hiện được định giá là cổ phiếu tăng trưởng, giao dịch ở mức khoảng 75 lần EBITDA (lợi nhuận trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu trừ), dù doanh số ô tô điện năm 2024 giảm và nhiều khả năng tiếp tục giảm trong 2025.

EBITDA là chỉ số tài chính dùng để đo lợi nhuận cốt lõi từ hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp, chưa tính đến:

Lãi vay: Chi phí trả nợ vay.

Thuế: Các loại thuế mà công ty phải nộp.

Khấu hao: Phần giá trị hao mòn của tài sản hữu hình (ví dụ máy móc, nhà xưởng).

Khấu trừ: Sự phân bổ chi phí tài sản vô hình (ví dụ bằng sáng chế, phần mềm, thương hiệu) qua nhiều năm.

Nói cách khác, EBITDA cho thấy khả năng tạo ra lợi nhuận thuần túy từ hoạt động kinh doanh mà không bị “nhiễu” bởi gánh nặng tài chính, thuế hay chính sách kế toán.

Phần thù lao thật đáng kinh ngạc cho Elon Musk và các mục tiêu cũng vậy. Gene Munster, đối tác quản lý tại hãng Deepwater Asset Management, ước tính rằng robotaxi và phần mềm tự lái mỗi mảng có thể đóng góp 1.000 tỉ USD vào vốn hóa thị trường Tesla, trong khi mảng ô tô điện đóng góp thêm nửa nghìn tỉ USD.

"Cuối cùng, lý do mà điều này có thể thành công hoặc thất bại thực sự phụ thuộc vào Optimus. Nó giống như câu chuyện cổ tích, nhưng có thể trở thành sự thật", Gene Munster bình luận.

Elon Musk nói rằng robot hình người Optimus có thể chiếm tới 80% giá trị Tesla trong dài hạn - Ảnh: Getty Images

Elon Musk đã đặt cược vào phần mềm tự lái và robotaxi từ lâu. Hiện Tesla có một đội robotaxi nhỏ, ước chừng hơn 30 chiếc, hoạt động tại một khu vực ở thành phố Austin, bang Texas, Mỹ. Một trong những cột mốc mà Elon Musk đặt ra là đạt 1 triệu robotaxi hoạt động.

ARK Invest, một trong những nhà đầu tư hâm mộ Tesla nhất, đưa ra kịch bản lạc quan hơn từ trước khi gói lương thưởng kỷ lục cho Elon Musk được công bố. ARK Invest dự đoán vốn hóa Tesla có thể đạt từ 7.000 tỉ đến 10.900 tỉ USD vào năm 2029, trong đó mạng lưới robotaxi mang về doanh thu gọi xe từ 603 tỉ đến 951 tỉ USD mỗi năm. Để so sánh, Uber (hãng dẫn đầu thị trường gọi xe toàn cầu) dự kiến có doanh thu 52 tỉ USD trong năm nay, theo dữ liệu từ LSEG (Tập đoàn Sở giao dịch Chứng khoán London).

ARK Invest dự đoán ban đầu Tesla sẽ sở hữu và vận hành mạng lưới robotaxi, sau đó có thể chuyển giao cho một công ty khác. Theo ARK Invest, thị phần của Tesla trong lĩnh vực này sẽ ở mức 40-60%, gấp đôi Uber.

ARK Invest không đưa mảng robot vào mô hình định giá, dù cho rằng lĩnh vực đó có thể trở thành thị trường trị giá 24.000 tỉ USD.

Robot là tương lai

Gần đây, Elon Musk mô tả robot là tương lai, nói rằng Optimus có thể chiếm tới 80% giá trị Tesla trong dài hạn. Nếu tương lai của Tesla phụ thuộc vào Optimus, công ty sẽ cần bán rất nhiều robot hình người, có lẽ hơn 100 triệu chiếc mỗi năm, theo tính toán của hãng tin Reuters.

Nếu Tesla chỉ kinh doanh robot, con số 100 triệu con là cần thiết để đạt mục tiêu lợi nhuận EBITDA cao nhất, được quy định trong gói lương thưởng cho Elon Musk, là 400 tỉ USD.

Optimus dự kiến có giá khoảng 25.000 USD và biên lợi nhuận EBITDA hiện tại của Tesla vào khoảng 15%. Nếu Tesla nâng biên lợi nhuận lên gấp đôi (tức khoảng 30%) thì mỗi robot bán ra đem lại lợi nhuận cao hơn. Khi đó, Telsa chỉ cần bán 50 triệu robot là đủ để đạt cùng mục tiêu lợi nhuận.

EBITDA năm nay của Tesla dự kiến đạt 13 tỉ USD, cho thấy công ty còn một chặng đường rất dài, theo LSEG.

Kết quả cũng phụ thuộc vào cách giới đầu tư định giá tiềm năng Tesla vào cuối giai đoạn kéo dài 10 năm của gói thưởng cho Elon Musk. Nếu các nhà đầu tư tiếp tục định giá Tesla ở mức gấp 75 lần EBITDA, Tesla sẽ cần EBITDA 113 tỉ USD để đạt được vốn hóa 8.500 tỉ USD, thấp hơn mục tiêu lợi nhuận mà công ty đặt ra trong gói thù lao cho Elon Musk.

Gói lương thưởng đó đặt ra mục tiêu EBITDA tối đa là 400 tỉ USD và vốn hóa thị trường tối đa 8.500 tỉ USD, tương ứng với hệ số 21 lần.

Mục tiêu 400 tỉ USD “tham vọng hơn nhiều” so với dự báo của ngân hàng đầu tư Morgan Stanley (Mỹ) về mảng ô tô, năng lượng và robotaxi của Tesla.

Một số nhà đầu tư hoan nghênh sự tập trung của Tesla vào các sản phẩm mới và cho rằng gói lương thưởng kỷ lục cho Elon Musk có thể giúp giải quyết những vấn đề mà công ty đang gặp phải.

“Tesla đang đối mặt với những trở ngại vận hành lớn. Có những điều rõ ràng cần được đảo ngược, như doanh số sụt giảm chẳng hạn. Vậy tại sao không gắn lương thưởng của giám đốc điều hành với việc đảo ngược các xu hướng đó?”, Will Rhind, Giám đốc điều hành GraniteShares, bình luận.

GraniteShares là nhà phát hành quỹ hoán đổi danh mục (ETF) đang phát triển nhanh, được biết đến với việc đưa ra thị trường các sản phẩm có đòn bẩy và sáng tạo, nhằm đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư muốn có chiến lược giao dịch chủ động và mạo hiểm.

Gói thù lao lớn nhất lịch sử doanh nghiệp cho thấy Tesla phụ thuộc Elon Musk

1.000 tỉ USD cho giám đốc điều hành là gói lương thưởng lớn nhất lịch sử các doanh nghiệp. Điều này nhấn mạnh tầm ảnh hưởng của Elon Musk với Tesla khi hãng ô tô điện tìm cách chuyển mình thành cái tên dẫn đầu về AI và robot.

Tỷ phú giàu nhất thế giới từ lâu đã yêu cầu có thêm cổ phần để tăng quyền kiểm soát Tesla, ngay cả khi cuộc chiến pháp lý liên quan đến gói lương thưởng năm 2018 của ông, trị giá 56 tỉ USD, vẫn đang tiếp diễn ở bang Delaware (Mỹ). Gói thù lao mới 1.000 tỉ USD được đề xuất có giá trị gấp khoảng 18 lần gói cũ và gần bằng giá trị vốn hóa thị trường hiện tại của Tesla.

Kế hoạch đó cho thấy Tesla phụ thuộc vào Elon Musk như thế nào, trong bối cảnh nhu cầu ô tô điện chững lại, cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ Trung Quốc và áp lực phải hiện thực hóa tham vọng AI.

Trong hồ sơ pháp lý, Tesla khẳng định Elon Musk khác biệt hoàn toàn với các lãnh đạo công nghệ khác. Tesla nêu rằng “các gói thù lao truyền thống dành cho lãnh đạo các công ty khác không phù hợp để thiết kế chế độ đãi ngộ khuyến khích cho ông Musk”.

Elon Musk đã biến Tesla từ một công ty khởi nghiệp ô tô điện nhỏ thành hãng ô tô giá trị lớn nhất thế giới, mở rộng sản xuất, vươn ra toàn cầu và thúc đẩy cả ngành công nghiệp chuyển dịch sang xe điện. Song gần đây, Tesla đang dần mất lợi thế trước BYD (Trung Quốc) cùng các hãng khác trong bối cảnh nhu cầu ô tô điện suy yếu và cạnh tranh gay gắt tại các thị trường then chốt, đặc biệt là Trung Quốc.

Những người ủng hộ gói lương thưởng khổng lồ này cho Elon Musk nói rằng kế hoạch này sẽ gắn kết lợi ích giữa ông với tăng trưởng dài hạn của Tesla. Trong khi các nhà phê bình cảnh báo nguy cơ pha loãng cổ phần (tỷ lệ sở hữu và quyền biểu quyết của các cổ đông hiện tại sẽ bị giảm đi nếu trao thưởng cổ phiếu thêm cho Elon Musk - PV) và rủi ro quản trị.

Hội đồng quản trị Tesla cho biết gói lương thưởng mới có thể giúp Elon Musk tăng đáng kể cổ phần nếu hoàn thành mọi mục tiêu, trao cho ông quyền kiểm soát lớn hơn khi Tesla tìm cách trở thành công ty giá trị nhất thế giới.

Theo kế hoạch đề xuất, Elon Musk có thể nhận thêm tới 12% cổ phần Tesla, trị giá khoảng 1.030 tỉ USD, nếu công ty đạt vốn hóa 8.600 tỉ USD. Điều này đồng nghĩa vốn hóa thị trường Tesla phải tăng gần 8 lần, tức thêm khoảng 7.500 tỉ USD, trong vòng 10 năm tới.

Nếu đạt được trọn vẹn, phần thưởng sẽ làm gia tăng đáng kể quyền biểu quyết của Elon Musk từ mức cổ phần khoảng 13% hiện nay, làm dấy lên tranh cãi về quản trị và vấn đề kế nhiệm.

Tesla nhấn mạnh Elon Musk sẽ không nhận lương hay tiền thưởng bằng tiền mặt, toàn bộ thù lao gắn chặt với hiệu suất, giống như cấu trúc gói năm 2018.

Đầu năm nay, hội đồng quản trị Tesla đã thông qua gói lương thưởng tạm thời cho Elon Musk trị giá khoảng 29 tỉ USD dưới dạng cổ phiếu hạn chế, nhằm giữ ông tại vị ít nhất đến năm 2030 khi công ty chuyển hướng sang chiến lược ưu tiên AI.

Tesla kể từ đó đã tái đăng ký trụ sở pháp lý tại bang Texas (Mỹ) và đang kháng cáo phán quyết tại Delaware, nhưng cho biết kế hoạch mới phản ánh ý kiến cổ đông cùng các biện pháp quản trị chặt chẽ hơn.

Hồ sơ pháp lý cũng tiết lộ rằng một ủy ban đặc biệt gồm các giám đốc độc lập đã xem xét đề xuất gói thù lao 1.000 tỉ USD cho Elon Musk và sẽ đưa ra bỏ phiếu bởi cổ đông vào tháng 11.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/elon-musk-giup-tesla-dat-moc-8-500-ti-usd-de-nhan-goi-thu-lao-1-000-ti-usd-bang-cach-nao-237315.html